13 Załączników

Czy Józef Piłsudski był dyktatorem? Czy można widzieć w komuniście Władysławie Gomułce bohatera narodowego? A Lech Wałęsa to heros opozycji czy współpracownik SB o ps. Bolek? Czy rzeczywiście żołnierze wyklęci mogą być powodem do dumy? Czy PRL uznać za kontynuację polskiej państwowości, czy raczej potraktować jak wyrwę w jej istnieniu?

To tylko kilka przykładowych, niełatwych pytań o polską historię i Polaków wybory w ostatnim stuleciu. Pytania zostały przyporządkowane czterem okresom historycznym: II RP, czasom II wojny światowej, okresowi PRL-u oraz transformacji ustrojowej po 1989 r. i III RP.

Na 100 kontrowersyjnych pytań o najnowsze dzieje Polski odpowiadają wybitni polscy historycy i naukowcy, autorzy znakomitych książek, czasami uczestnicy opisywanych wydarzeń. 

Dlaczego Jacek Kuroń wzywał do zbrojnego powstania? Czemu Ronald Reagan trzymał jego apel w szufladzie biurka? Jaką cenę zapłaciła rodzina Frasyniuków za opozycyjną działalność Władysława? Jak Danuta Wałęsa zdobyła świniaka na święta, gdy Lech siedział internowany? Twórcy obsypanego nagrodami musicalu 1989 podejmują próbę znalezienia pozytywnego mitu Solidarności. Odchodzą od podręcznikowej narracji o Polsce czasu przemian. Proponują nową opowieść o przeszłości, która pomoże nam sprostać wyzwaniom przyszłości. W tej opowieści wielkie idee i marzenia splatają się z codziennymi wyzwaniami. A perspektywa bohaterów tamtych wydarzeń, zwłaszcza kobiet (często pomijanych w dominującej narracji) pozwala przerzucić międzypokoleniowy most między generacją Solidarności a pokoleniem milenialsów. To mądra reporterska opowieść, pokazująca, jak aktualne i fascynujące są wydarzenia sprzed czterdziestu lat.

"Bohaterowie, renegaci, zdrajcy…" to zbiór felietonów biograficznych autorstwa prof. Wieczorkiewicza, historyka znanego ze swych burzących utarte schematy poglądów. Wybrane przezeń postaci miały niebagatelny wpływ na bieg historii narodu i państwa polskiego, z rozmysłem czy nieświadomie chwiały jego podstawami lub wręcz przeciwnie – budowały byt, stawiając czasem na szali wartości dla jednostki najwyższe. Wielkie indywidualności i pozornie szare myszki, Polacy i cudzoziemcy, koronowane głowy i sługusy reżimu, prezydenci i dyktatorzy – od Zygmunta Augusta, ostatniego Jagiellona na polskim tronie, do prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Nie ma jednak ludzi w stu procentach dobrych czy złych. Historia nie jest czarno-biała. Wieczorkiewicz zwraca uwagę na całą gamę jej odcieni, a felieton jako gatunek daje ku temu doskonałe możliwości.

Po nagłej śmierci ojca szesnastoletni Bolko II zostaje władcą księstwa świdnickiego. Widzi wątpliwości w oczach szwagrów, stryjów i matki. Sam w siebie nie wierzy. Boi się, że nie sprosta roli, którą otrzymał, i nigdy nie dorówna sławnym przodkom, w tym swojemu dziadkowi – Władysławowi Łokietkowi. Tymczasem Jan Luksemburski, roszczący sobie prawa do polskiej korony, idzie na przełaj, przez księstwa śląskie, by wspomóc zakon krzyżacki w wojnie przeciw Litwie. Czy Bolko zdoła go zatrzymać? Opowieść o młodym, niepozornym chłopcu, który z dnia na dzień staje się księciem i mimo wątpliwości i ośmieszającego przydomka „Mały”, szybko odnajduje się w zastanej sytuacji politycznej.

Subiektywne kompendium historii Brześcia - od początków jego istnienia po współczesność. Witold Rucki, wieloletni przewodniczący brzeskiego oddziału Związku Polaków Białorusi, pasjonujące losy miasta ukazał na tle ogólnoeuropejskich, a nawet ogólnoświatowych przemian.

Ta książka nie jest opracowaniem naukowym. To raczej refleksja człowieka związanego ze swoim miastem, czującego się mała?, ale znaczącą cząstką wielorakich globalnych procesów. Refleksja Polaka, który trwał w swoim mieście, choć granica Polski została przesunięta, a zachowanie tożsamości narodowej nie było łatwe. Refleksja otwartego umysłu, gotowego oceniać swoje miejsce na świecie z różnych, pozornie odległych perspektyw, nie zważając na obowiązujące ograniczenia totalitarnego państwa.

Witold (Witalij) Rucki (1941-2018) - ur. w Berezie Kartuskiej mieszkaniec Brześcia. Z wykształcenia inżynier, aktywnie uczestniczył w życiu Polonii swojego miasta, m.in. prowadząc zajęcia z języka polskiego w ramach Polskiego Uniwersytetu Ludowego. W latach 1995-2005 był przewodniczącym brzeskiego oddziału Związku Polaków Białorusi.

Pobożni władcy czy żądni krwi zbrodniarze?

Łagodne białogłowy czy podstępne uwodzicielki?

Nowa książka Sławomira Leśniewskiego o średniowiecznych polskich władcach

Do niedawna wydawało się, że o pierwszych władcach Polski wiadomo wszystko. Tymczasem najnowsze odkrycia naukowe pokazują, że im więcej o Piastach wiemy, tym więcej pojawia się nowych pytań i tajemnic do odkrycia. Z fenomenem rodu Piastów w swej najnowszej książce postanowił zmierzyć się popularyzator historii Sławomir Leśniewski.

Bolesławowie Chrobry, Szczodry i Krzywousty. Obok nich postaci, których historycy niesłusznie spychają na drugi plan, takie jak siostra Mieszka I Adelajda albo Bolesław Rogatka. Łączy ich jedno – na tle innych dynastii wyróżniali się nietuzinkową osobowością oraz inteligencją połączoną częstokroć z geniuszem politycznym. Jednocześnie byli też znani z okrucieństwa, porywczości i bezwzględności w sprawowaniu rządów. Bezlitośnie i bez skrupułów rozprawiali się ze swoimi przeciwnikami, nawet z najbliższymi krewnymi.

Konflikt księcia Bolesława z biskupem Stanisławem, rzeź w Gąsawie i bunt wójta Alberta za czasów Łokietka w książce Leśniewskiego nabierają nowego wymiaru. Czytelnik śledzi opisywane wydarzenia tak, jakby oglądał wciągający i oddający historyczne realia serial.

Drapieżny ród Piastów to nie tylko porcja rzetelnej historycznej wiedzy, ale przede wszystkim pasjonująca opowieść o polskich władcach, o ich namiętnościach i słabościach.

Sławomir Leśniewski (ur. 1959) – popularyzator historii, autor kilkunastu książek, m.in. świetnie przyjętego Potopu. Prawdziwej historia gry o tron i władzę. Publikował artykuły historyczne m.in. w „Polityce”, „Rzeczpospolitej” i „Focusie”. Z zawodu jest adwokatem.