50 idei, które powinieneś znać Filozofia

Nie ma lepszej roli przy boku możnych niż rola błazna. Przez wiele wieków był tytularny błazen królewski, nie było zaś tytułu królewskiego mędrca. Mądry nie potrzebowałby błazna. Kto więc ma błazna, nie jest mądry jeśli nie jest mądry, to jest błaznem swego błazna. Zresztą proszę pamiętać, że w przedmiocie tak zmiennym jak obyczaje nie ma niczego absolutnie, istotnie i powszechnie prawdziwego i fałszywego, bo trzeba być takim, jakim interes być każe: dobrym lub złym, mądrym lub błaznem, poważnym lub śmiesznym, uczciwym lub występnym gdyby cnota prowadziła do majątku, to byłbym cnotliwy albo udawałbym cnotę jak inni. Chciano, żebym był śmieszny, i stałem się nim jeśli jestem występny, to sama natura na to łożyła. Jeśli mówię występny, to jedynie używam pańskiego języka gdyby bowiem doszło do wyjaśnienia sobie tych spraw, to mogłoby się zdarzyć, że pan nazywasz występkiem to, co u mnie jest cnotą, a cnota u pana to u mnie występek.

A15utor zajął się życiem tętniącym we wszechświecie oraz umieszczeniem człowieka w tej niesłychanie złożonej konstrukcji. Swą podróż rozpoczyna od przypomnienia nam boskich korzeni ludzkości. Opisuje, jak powstał układ słoneczny z perspektywy jasnowidzącego, rozpoznającego subtelne energie twórcze. Autor w szczegółach skupia się na tym, jakim torem toczyła się nasza ewolucja, po czym przechodzi do budowy samego człowieka – z jakich składa się ciał i na jakich płaszczyznach jest obecny. Plan fizyczny jest jedynie jednym z kilku, na których człowiek przebywa jednocześnie.

Następnie opisana została egzystencja człowieka po odłożeniu ciała fizycznego wraz ze szczegółowym objaśnieniem sfer, przez które przechodzi dusza na drodze do miejsca, z którego tu przybyliśmy. Kluczową koncepcją jest tu reinkarnacja, a zrozumienie własnego życia oraz życia innych na ziemi, szczególnie w aspekcie pozornych niesprawiedliwości, nie jest możliwe bez uświadomienia sobie zasad rządzących kołem ponownych narodzin. Autor zajmuje się też celem życia, co po dokładnym przestudiowaniu napawa inspiracją i siłą do odważnego kroczenia naprzód w zrozumieniu, że to my sami jesteśmy odpowiedzialni za własny los.

Na koniec C. W. Leadbeater przedstawia świetlistą przyszłość rasy ludzkiej, kiedy to zaczniemy realizować najwyższe ideały na ścieżce stawania się istotami wykraczającymi ponad zwykłe ludzkie doświadczenia, ścieżka prowadząca do Białego Braterstwa absolutnej miłości, mądrości i mocy.

Kiedy w XI w. neokonfucjanista Zhu Xi skompilował kanon zwany Czteroksięgiem, w jego skład, obok "Analektów" i "Mencjusza" weszły też dwa rozdziały "Zapisów o rytuale": "Najwyższa nauka, Da Xue", oraz "Powszednia praktyka drogi środka, Zhong Yong", spójne w formie wykłady na temat zaprowadzania ładu moralnego na świecie i propagowania wewnętrznego samodoskonalenia. Teksty te się uzupełniały, tworząc opis wczesnokonfucjańskiej moralności i służyły w jej reinterpretacji w duchu neokonfucjańskim – podkreślającym nieco zaniedbywany przez wczesnych konfucjanistów metafizyczny wymiar moralności. Niniejsze tłumaczenie dr Katarzyny Pejdy - pierwsze dostępne na polskim rynku - oferuje czytelnikom nie tylko tekst źródłowy wraz z towarzyszącymi mu komentarzami, wszystko podane w obu wersjach językowych oryginału i przekładu, ale także obszerny wstęp tłumaczki, przybliżający znaczenie i rolę tych tekstów w rozwoju kultury chińskiej.

Dostojewski filozofem nie był, a jednak problemy filozoficzne nurtowały go całe życie ? jako coś bardzo głębokiego, otchłannego, wręcz obsesyjnego. Książka prof. Jana Krasickiego koncentruje się właśnie na tym aspekcie twórczości genialnego rosyjskiego pisarza. Pod swą badawczą lupę jej autor bierze wielkie idee, które znalazły swój wyraz m.in. w „Idiocie”, „Braciach Karamazow”, „Biesach”: stosunek do dobra, prawdy i piękna, napięcie między rozumnością a szaleństwem czy specyficznym dla rosyjskiej kultury „jurodztwem”, rozumienie miłości, wolności, a wreszcie kobiecości i męskości. Prof. Krasicki ukazuje, że Dostojewski nie pozostawał dłużnikiem ani zakładnikiem doktryn filozoficznych i teologicznych żywotnych w jego wieku, lecz stawiał swoje pytania i szukał na nie własnych odpowiedzi. Nie był przy tym chłodnym obserwatorem, spekulującym nad konceptami w zaciszu gabinetu ? o pochłaniających go ideach, nie tylko myślał, ale całym sobą je przeżywał. Dzięki własnemu doświadczeniu egzystencjalnemu jest ich żywym świadkiem, a nieraz nawet stawał się ich ofiarą.

Prof. dr hab. Piotr Sztompka
Socjolog, profesor honorowy (emerytowany) Uniwersytetu Jagiellońskiego i wykładowca Wyższej Szkoły Europejskiej im. J. Tischnera. Członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności, oraz dwóch akademii zagranicznych: American Academy of Arts and Sciences oraz Academia Europaea. Doktor honoris causa czterech uczelni polskich i zagranicznych. Były Prezydent Międzynarodowe go Stowarzyszenia Socjologicznego (ISA). Jego książki były publikowane w 10 językach. W rankingu Stanford University (2023) znalazł się wśród 2% najbardziej wpływowych uczonych świata. Ostatnio w Polsce opublikował Słownik socjologiczny; 1000 pojęć (2020) oraz Socjologia: wykłady o społeczeństwie (2021). W 2023 roku ukaże się Wiarygodność, zamykająca „trylogię” o moralnych fundamentach życia społecznego: Zaufanie (2007), Kapitał społeczny (2018).

Prof. dr hab. Jerzy Hausner
Profesor doktor habilitowany nauk ekonomicznych, przewodniczący Rady Programowej Open Eyes Economy Summit oraz Rady Fundacji Gospodarki i Administracji Publicznej, b. wicepremier i minister gospodarki, pracy i polityki społecznej, poseł na Sejm 2001–2005, członek Rady Polityki Pieniężnej III kadencji, członek korespondent Polskiej Akademii Umiejętności, laureat nagród: Kisiela, Władysława Grabskiego, Edwarda Lipińskiego i Aleksandra Gieysztora, doktor honoris causa Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie oraz Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, Profesor Honorowy Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Wybrane najnowsze publikacje: Społeczna czasoprzestrzeń gospodarowania. W kierunku ekonomii wartości (2019), Ile warta jest kultura? (2020), Państwo i my: osiem grzechów głównych Rzeczpospolitej - 5 lat później (red.) (2020).

Istnieją w naszej kulturze wybitni uczeni, których praca nie może zostać przeceniona. Do takich osób należy bez wątpienia Feliks Koneczny (1862-1949), wielki historyk, teoretyk cywilizacji, humanista i filozof, który całe swe pracowite życie poświęcił służbie Polsce i jej kulturze (...). Koneczny był i jest nauczycielem realizmu, a ten wymaga liczenia się z tym, co faktyczne, realne, istniejące. Sądził, że poznanie tego, co jest dzisiaj nie może dokonać się bez nauki historii (...). Pragnę wyrazić głębokie przekonanie, ze lektura prac naszego wielkiego historyka i filozofa stanie się dla nas tak potrzebną nauką, dzięki której nastąpi autentyczny postęp w naszej narodowej kulturze.
Minister Edukacji i Nauki, dr hab. Przemysław Czarnek, prof. KUL