50 idei, które powinieneś znać. Historia świata

Prace i dorobek zespołu współpracującego z prof. Karolakiem są dobrze znane w Polsce i poza granicami kraju. Kolejne konferencje i spotkania oraz inicjatywy wspierające ruch związany z arteterapią pozwalają mieć nadzieję, że uzyskiwać ona będzie coraz większe znaczenie w Polsce. Świadczy o tym oryginalność formułowanych projektów badawczych oraz intensywność i zaangażowanie, z jaką są one realizowane. (z recenzji prof. W. Limont)

„Dni imperiów i sfer wpływów dobiegły końca” mówił w Warszawie Barack Obama, mając – oczywiście – na myśli Rosję i – zapewne – słynne stwierdzenie Putina o „największej tragedii geopolitycznej końca XX w.”
Początki owego myślenia geopolitycznego sięgają korzeniami XIX stulecia, kiedy to Rosji carskiej udało się podbić słabe chanaty muzułmańskie na Zakaukaziu i w Azji Środkowej. Te ostatnie, nota bene, wtedy, kiedy państwo rosyjskie miało się reformować wewnętrznie. I tak się „wewnętrznie reformowało”, że doszło aż nad Araks i Amu-darię. Jakoś tak wyszło. W Londynie z nerwów obgryzano paznokcie. Wejdą do Indii, czy nie wejdą? Nie weszli. Wtedy to właśnie ukształtował się świat pojęć, wyobrażeń, a nawet pewnej specyficznej mentalności Wielkiej Gry, która odżyła w nieco zmienionej formie podczas zimnej wojny, a i dziś ma się całkiem dobrze.
Okrucieństwo podbojów i strach podbitych miały zapewnić spokój, stabilizację i pozwolić na realizację „misji cywilizacyjnej”. Co z niej wyszło? Szkoda mówić. Wpadka goniła wpadkę. Tak, carscy wysłannicy nie wszystko zdążyli popsuć. To też trzeba umieć. A czego nie zdołali zniszczyć, za to już bardziej metodycznie wezmą się bolszewicy. Uderzające jest jednak, jak wiele z tego kolonialnego eksperymentu carskiej, ale tej petersbursko-oświeconej, Rosji zostało w Związku Sowieckim...
A jeśli cokolwiek przydarzyło się dobrego, to głównie za sprawą wszelkiej maści podejrzanych i odmieńców: sekciarzy, obcych kolonistów, dysydentów religijnych, Tatarów, Ormian, Żydów, Polaków, rodzimej inteligencji...
O tym wszystkim jest właśnie ta książka. “Nikt nie zrozumie dobrze Rosji w Europie, dopóki nie zobaczy jej w Azji” – jak stwierdził jeden z angielskich obserwatorów rosyjskiego pochodu ku wrotom Indii.

Pośród różnych obszarów badawczych, dających możliwości prowadzenia i prezentowania zróżnicowanej, interdyscyplinarnej problematyki badawczej, szczególne miejsce zajmuje szeroko pojmowane bezpieczeństwo – zarówno w wymiarze międzynarodowym, jak i krajowym. Ta obszerna i wielowątkowa, a przy tym niezmiennie aktualna problematyka badawcza daje szerokie możliwości podejmowania, dyskutowania i publikowania interesujących badań naukowych o wyraźnie zróżnicowanym charakterze, angażujących badaczy reprezentujących rózne dyscypliny naukowe. Nie bez znaczenia jest również fakt, iż problematyka ta cały czas pozostaje dynamiczną problematyką badawczą, systematycznie wzbogacaną o nowe wątki, odnoszące się zwłaszcza do badań nad powszechnym i regionalnym bezpieczeństwem międzynarodowym. Jest to zdeterminowane dynamiką rozwoju współczesnych stosunków międzynarodowych, ale też dynamiką rozwoju zagrożeń, które rodzą nowe wyzwania dla społeczności międzynarodowej, często o globalnym charakterze.
W ramach tych interdyscyplinarnych badan naukowych podejmowane są również zagadnienia, obrazujące prawne aspekty bezpieczeństwa. Chociaż stanowią one zaledwie fragment badań nad ogólną problematyka bezpieczeństwa, to jednak najlepiej odzwierciedlają zarówno skalę problemów, jak i skalę intelektualnych wyzwań, jakie pojawiają się przed badaczami, reprezentującymi bardzo różne dziedziny nauk prawnych.
Niniejsza monografia dobrze oddaje tę zróżnicowaną problematykę badawczą w zakresie prawnych aspektów bezpieczeństwa. Autorami poszczególnych artykułów są przedstawiciele różnych polskich ośrodków naukowych. Podejmują oni i analizują przede wszystkim prawną problematykę bezpieczeństwa, ale pośród składających się na całość tekstów nie brakuje takich, w których znajdujemy znaczące aspekty politologiczne i socjologiczne odnośnie do szeroko pojmowanej problematyki bezpieczeństwa. Wszystko to dobrze odzwierciedla podkreślony wyżej interdyscyplinarny charakter prezentowanej problematyki badawczej.
Monografia jest zbiorem czternastu artykułów naukowych, a jej systematykę obrazuje spis treści ułożony według kolejności alfabetycznej nazwisk autorów poszczególnych tekstów. Zaprezentowana w nich problematyka badawcza pozwala na wyodrębnienie kilku głównych wątków badawczych.
Prace redakcyjne nad ostatecznym kształtem monografii były możliwe dzięki recenzji wydawniczej materiałów złożonych przez autorów, przygotowanej przez Pana Profesora dr hab. Henryka Lisiaka. Za przygotowanie recenzji należą się Panu Profesorowi słowa podziękowania.
Tadeusz Gadkowski

Po wybuchu niektórych Supernowych pozostaje „popiół” w postaci jąder pierwiastków węgla, tlenu, azotu, wapnia i żelaza.

Ta książka nie jest wyczerpującym katalogiem wszystkich znanych nauce typów małżeństw. Zadanie takie wymagałoby pracy zespołu specjalistów i opublikowania pracy znacznie obszerniejszej. Kolejne rozdziały książki są zaproszeniem do wędrówki po niezwykle interesującym, a wciąż mało znanym polu ludzkiej kultury. Zamiarem autora, nie jest prezentowanie kulturowego zróżnicowania jak jarmarku dziwów, więc nie znajdziecie tutaj ani tonu sensacji ani pogardliwego lekceważenia. Głównym celem autora jest mądre uwrażliwianie na odmienne sposoby życia i odczuwania. Temu właśnie służą przedstawione w tej książce historie: z Kanady, Malezji, Nepalu, Kurdystanu, Indii, Kenii, Tanzanii, Arabii Saudyjskiej, Republiki Sudanu Południowego, Chin i kilku jeszcze miejsc. Wszystkie one są całkowicie prawdziwe, wszystkie dzieją się obok nas, w przestrzeni nazywanej światem współczesnym. Przedstawienie tych historii jest próbą oswajania z „innością kulturową” i ma służyć choćby w minimalnym stopniu, do wzmacniania „stabilnych i humanitarnych społeczeństw”. Mamy bowiem nadzieję, że w takich właśnie chcemy żyć.

Opinie o kryzysie małżeństwa i rodziny słychać z wielu stron: formułują je kościoły, rządy, partie polityczne, różnego typu organizacje. W 2014 roku pogląd taki wygłosił papież Franciszek; w 2020 roku Kongres USA na swojej stronie internetowej domagał się od rządu polityki wspierającej małżeństwa w obliczu trwającego od dekad spadku ich liczby; w tym samym roku ekspertka konserwatywnego polskiego think tanku Klub Jagielloński stwierdziła, że obecnie małżeństwa boimy się bardziej niż rozwodu; instytucja badawcza Pew Research Center przekonuje ponadto, że 25 procent milenialsów – czyli osób urodzonych w latach 80. i 90. XX wieku – nigdy nie zawrze związku małżeńskiego, co jest najwyższym wskaźnikiem w historii.
Zanim jednak zaczniemy bić na alarm i z niepokojem pytać o los społeczeństw, warto zadać jedno proste pytanie: o jakim małżeństwie w ogóle się mówi? Jaki typ związku jest w kryzysie? Papieżowi Franciszkowi, Kongresowi USA, Klubowi Jagiellońskiemu i milenialsom (prawdopodobnie) chodzi o relację łączącą dwie osoby, bo w kręgu kultury judeochrześcijańskiej ten rodzaj małżeństw uchodzi za jedyny dopuszczalny prawnie i moralnie. Należy wszelako mieć świadomość, że w momencie, gdy ogłasza się stan pogotowia dla monogamii, inne typy małżeństw mogą się mieć bardzo dobrze. Ludzka kreatywność nie ogranicza się bowiem – o czym traktuje ta książka - do jednego modelu małżeństwa.

Niniejszy tom przygotowany przez specjalistów z zakresu kultur i języków Wschodu i Afryki Wydziału Orientalistycznego Uniwersytetu Warszawskiego był w zamierzeniu zbiorem artykułów dotyczących dziecka, jego sytuacji i roli w rodzinie w różnych krajach Orientu i różnych czasach: starożytnej Mezopotamii, dawnych Indiach, krajach arabskich, Afganistanie, Turcji, Wietnamie, Chinach, Japonii i Nigerii. Teksty przedstawiają zasadniczo sytuację współczesną, lecz przedmiotem analizy jest także wielka rola tradycji.

Dziecko zgodnie z definicją jest istotą, której brak wyraźnie określonych, jednoznacznych cech, jest pozbawione seksualności. Nie osiągnęło jeszcze dojrzałości, znajduje się w stanie inicjalnym. Jest symbolem początku, nowej sekwencji dziejów.

Gdy weźmiemy pod uwagę powyższe sformułowanie, to okaże się, że zebrany w tomie bogaty i różnorodny materiał nie zawsze odnosi się do dziecka nieokreślonej płci, lecz w dużej mierze omawia sytuację małego chłopca i małej dziewczynki. W świetle tego dziecko w krajach Orientu nie jest wartością samą w sobie, lecz jego znaczenie zależy od tego, czy jest synem, którego się oczekuje i pożąda w rodzinie, czy też córką, której przybycie nie budzi radości.