65 lat udziału Wojska Polskiego w operacjach poza granicami państwa

Książka dotyczy zmian w mechanizmach współczesnej kontroli społecznej. Są one opisywane na bazie rozważań nad powiązanymi ze sobą tytułowymi technologiami. Pierwsza z nich obejmuje wielkie, wciąż rosnące bazy danych i metody ich zautomatyzowanego przetwarzania oraz analizowania ich zawartości, czyli rozwiązania określane łącznie mianem big data. Drugi zbiór analizowanych technologii umożliwia działanie nowemu typowi mediów – mediów społecznościowych – które docierają do znaczącej i wciąż rosnącej części globalnej populacji. Trzeci typ technologii, last but not least, jest powiązany z jakościowymi zmianami wynikającymi z rozwoju nowych technik analizowania pracy mózgu. Autor pokazuje sploty między opisywanymi zjawiskami i procesami oraz dąży do ich rozplątania. Celem jest nie tylko rekonstrukcja kluczowych w zmieniającym się świecie trendów, ale również spojrzenie, dokąd nas one prowadzą.

Wstęp
Przypadające w 2019 roku siedemdziesięciolecie Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego i dwudziestolecie ratyfikacji Traktatu przez Rzeczpospolitą Polską skłaniają do refleksji nad problemami kolektywnego bezpieczeństwa państw członkowskich i obrony militarnej w świetle dynamicznych przemian geopolitycznych w polityce światowej. Obie rocznice stanowią niezmiernie ważny kontekst dyskusji w środowiskach naukowych, politycznych i w życiu publicznym. W przededniu jubileuszowego szczytu NATO gros debat, konferencji naukowych i publikacji podejmowało problematykę wyzwań bezpieczeństwa analizowanych w świetle minionego okresu oraz tych, którym musimy sprostać dzisiaj i w przyszłości. Wspólna refleksja nad bezpieczeństwem Polski jako cenioną przez nas wszystkich wartością, procesem zachodzącym w wymiarze politycznym, społecznym, gospodarczym czy technicznym oraz zjawiskiem obejmującym fakty z przeszłości, uwzględnia również zmiany zachodzące współcześnie i symptomy zwiastujące przyszłość.
Ponaddwudziestoletni okres przynależności naszego kraju do Sojuszu Północnoatlantyckiego jest dobrą okazją do kompleksowego spojrzenia na zrealizowane w Polsce zamierzenia i ich rezultaty. Uwzględniając ważną rolę nie tak dawnej rocznicy, podjęliśmy się zadania określenia stanu bezpieczeństwa politycznego i militarnego Polski w tym okresie oraz wpływu współpracy sojuszniczej na jego poziom. Problematyka uczestnictwa Polski w sojuszach międzynarodowych i koalicjach wpływających na pozycję międzynarodową oraz bezpieczeństwo naszego kraju, stanowiła asumpt do debaty naukowej, której rezultaty prezentowane są w publikacji 20 lat Polski w NATO. Oczekiwania i rzeczywistość.
Ważkość i aktualność geopolitycznych problemów bezpieczeństwa, które mają bezpośredni lub pośredni związek z położeniem geopolitycznym i członkostwem Polski w NATO, były inspiracją do zebrania ich w jednej monografii, zaledwie sygnalizującej rozmaitość obszarów badań podejmowanych przez autorów reprezentujących różnorodne instytucje. Do współpracy przy opracowaniu monografii zaproszono zarówno doświadczonych naukowców, jak i tych, którzy rozpoczynają swoją drogę naukową, teoretyków oraz praktyków reprezentujących różnorodne instytucje powołane do rozwiązywania problemów bezpieczeństwa w Polsce i poza granicami kraju. Publikacja podejmuje tematykę bezpieczeństwa Polski w XX i XXI wieku w kontekście ponad dwudziestu lat członkostwa w Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego. Oddajemy w ręce Czytelnika monografię, która dzięki szerokiej perspektywie prezentowanych badań pozwala ocenić oczekiwania oraz rzeczywistość w świetle minionych, obecnych i przyszłych wyzwań bezpieczeństwa narodowego
8 Wstęp
i międzynarodowego. Podział tomu na trzy powiązane tematycznie części odzwierciedla heterogeniczną naturę omawianych zjawisk, jest próbą spojrzenia na bezpieczeństwo Polski jako stan w określonym przedziale czasu oraz nieprzerwany proces zmian zachodzących w wymiarze polityczno-militarnym, kulturowo-społecznym oraz ekonomicznym czy gospodarczym.
Pierwsza część publikacji Polska i NATO poświęcona jest ewolucji polityki bezpieczeństwa i koncepcji strategicznych, widzianych przez pryzmat członkostwa Polski w sojuszach polityczno-militarnych w XX i XXI wieku. Polityczny wymiar zmian uwzględnia specyfikę drogi naszego kraju do NATO w ostatniej dekadzie XX wieku oraz czynniki wywierające istotny wpływ na bezpieczeństwo Polski w okresie członkostwa w Sojuszu Północnoatlantyckim. Decyzje polityczne przekładają się na koncepcje i plany strategiczne, stąd Czytelnika powinny zainteresować podejmowane w tym rozdziale kwestie doskonalenia instrumentów planowania strategicznego na przykładzie przeglądu strategicznego oraz instrumentów realizacji polityki bezpieczeństwa takich jak siły zbrojne, na przykładzie marynarki wojennej. Równie ważne w tym kontekście jest znaczenie uwarunkowań geopolitycznych oraz wynikających z nich założeń i koncepcji strategicznych dotyczących bezpieczeństwa narodowego oraz polityki bezpieczeństwa realizowanej przez władze państwowe na przestrzeni ostatnich stu lat, jako kluczowych czynników bezpieczeństwa militarnego i współpracy sojuszniczej, w tym także procesu ich transformacji wynikającej ze zobowiązań sojuszniczych i określanych w ramach sojuszy standardów.
Wspólnym mianownikiem rozważań podjętych w drugiej części monografii Uwarunkowania ekonomiczno-technologiczne bezpieczeństwa jest płaszczyzna działań w obszarze polityki ekonomicznej oraz gospodarczo-obronnej, w zakresie modernizacji i technologii jako podstaw ewolucji bezpieczeństwa Polski, jako suwerennego i ważnego podmiotu bezpieczeństwa zbiorowego. W perspektywie długofalowej bezpieczeństwo państwa zależy od siły i innowacyjności jego gospodarki. Więcej, mamy świadomość, że sojusznicy postrzegają naszą wiarygodność przez pryzmat ekonomicznych i technologicznych możliwości stawienia czoła współczesnym wyzwaniom i zagrożeniom bezpieczeństwa. W tej części publikacji podnoszone są kwestie zagrożeń bezpieczeństwa ekonomicznego, dostosowania przemysłu obronnego do zmian doktryn obronnych, działań wyspecjalizowanych jednostek wojskowych na przykładzie wojsk inżynieryjnych oraz przebiegu modernizacji technicznej Wojska Polskiego w ostatnim dziesięcioleciu.
Treści trzeciej części monografii NATO i Polska wobec współczesnych wyzwań skupione są wokół współczesnych wyzwań bezpieczeństwa stojących przed NATO i Polską. Od chwili powstania NATO przed ponad 70 laty do czasów współczesnych percepcja wyzwań widzianych oczyma poszczególnych członków Sojuszu Północnoatlantyckiego nie zawsze była i jest taka sama. Przyczyn takiego stanu rzeczy jest wiele, ale historia NATO uczy nas, że w sprawach ważnych sojusznicy potrafią osiągnąć konsensus. Poszczególne artykuły tego rozdziału wprowadzają Czytelnika w meandry funkcjonowania NATO od podpisania traktatu północnoatlantyckiego po czasy współczesne i przyszłość, która niesie nowe wyzwania bezpieczeństwa.
Wstęp 9
Dyskusja podjęta w prezentowanym tomie obejmuje problematykę łączącą wiele obszarów wiedzy, stąd zróżnicowanie perspektywy i podejść badawczych autorów poszczególnych rozdziałów tomu. Wyrażamy przekonanie, że niezależnie od indywidualnych zainteresowań naukowych i praktycznych, łączy nas potrzeba dzielenia się wiedzą i doświadczeniem celem wypracowania szerokiej perspektywy na temat bezpieczeństwa jako wieloaspektowego i złożonego zjawiska, przejawiającego się w różnych płaszczyznach funkcjonowania jednostek, społeczności lokalnych, państw i organizacji międzynarodowych. Jako zasadę w doborze materiałów do publikacji przyjęliśmy swobodę wypowiedzi poszczególnych autorów, uwzględniającą naturalną odmienność podejść, paradygmatów i kultur organizacyjnych. Ta różnorodność odzwierciedla bowiem samą istotę podjętego w publikacji wątku.
dr hab. Ryszard Niedźwiecki
dr hab. Anna Zasuń

Ochrona i zapewnienie bezpieczeństwa granicy państwowej stanowi jedną z podstawowych funkcji państwa. Jej nienaruszalność, bezpieczeństwo są szczególnie ważnymi czynnikami zapewnienia bytu narodowego i suwerenności państwa. Ochrona granicy państwowej obejmuje ogół czynności podejmowanych w kraju i poza nim przez organy państwowe w celu zachowania integralności terytorialnej, suwerenności oraz przeciwdziałania wszelkim zjawiskom stwarzającym zagrożenie dla tych wartości. (…)
Celem niniejszej publikacji jest poddanie naukowej analizie wybranych problemów bezpieczeństwa granic RP. Jest rzeczą naturalną, że tego typu praca zbiorowa – w ramach, której każdy z autorów dysponuje swobodą twórczą – charakteryzuje się niejednorodnością ujęcia metodologicznego, przyjmowanego systemu aksjologicznego oraz pojmowania bezpieczeństwa. (…) Podjęty publikacji problem badawczy jest istotny ze względów poznawczych, ponieważ dotyczy jednego z najważniejszych sektorów bezpieczeństwa narodowego – bezpieczeństwa granic RP. Praca skierowana jest do analityków, doktorantów, studentów uczelni resortowych, cywilnych kierunków bezpieczeństwa narodowego, wewnętrznego i międzynarodowego.
Fragment wstępu

Wprowadzenie/Foreword



ASPEKTY PRAWNE BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO/LEGAL ASPECTS OF ROAD TRAFFIC SAFETY



Agnieszka Choromańska
O zagrożeniach wynikających z kumulacji ról procesowych pokrzywdzonego i świadka w sprawach o wypadki drogowe. Zarys problemu/
On the risks due to the cumulation of procedural roles of the victim and witness in traffic accident cases. Outline of the problem



Anna Kalisz
Karnoprawna ochrona bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Uwagi na tle nowelizacji kodeksu karnego oraz innych ustaw z 23 marca 2017 roku/
Penal law protection of road safety. Commentary against the background of the amendment of the Penal Code and other acts of March 23, 2017



Marta Królewska, Winicjusz Filipow
Sytuacja prawna analizatorów wydechu a bezpieczeństwo w ruchu drogowym/Current legal situation of breathalysers and traffic road safety



Agnieszka Sadło-Nowak
Wykroczenie spowodowania zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym/Causing a threat of road safety



Dorota Mocarska
Wypadek komunikacyjny w ujęciu prawnokarnym/Traffic accidents in terms of criminal law



Mateusz Kosmol
Odpowiedzialność cywilna za szkody w urządzeniach bezpieczeństwa ruchu drogowego na autostradach i drogach krajowych — tradycyjne ujęcie a nowatorski typ umowy Performance-based contract/Civil liability for damages to road safety devices on motorways and national roads — traditional concept versus innovative performance-based contract



Łukasz Foryś
Podstawy pełnienia służby na drodze/Basics of police service on the road



Adam Maliński
Zatrzymanie prawa jazdy — wybrane problemy prawne/Disqualification from driving – selected legal problems



INFRASTRUKTURA DROGOWA/ROAD INFRASTRUCTURE



Bogdan Chmieliński
Najechanie na drzewo jako przyczyna wypadków w miastach i powiatach województwa warmińsko-mazurskiego/Crashing into a tree as a cause of accidents in towns and counties of Warmińsko-Mazurskie region



Janusz Gierszewski, Bogdan Bajorski
Bezpieczeństwo na autostradzie i drodze ekspresowej — wybrane problemy/Safety on motorways and dual carriageways — selected issues



Adam Czyżewski, Jacek Galas, Leszek Kornalewski, Tadeusz Kryszczyński, Dariusz Litwin, Jacek Malasek, Jerzy Mikucki, Barbara Rymsza, Piotr Wikliński
SPIK — Inteligentne skrzyżowanie przyjazne kierowcom/SPIK — Motorist-friendly intelligent intersection



Leszek Kornalewski, Adam Czyżewski, Dariusz Litwin
Wybrane propozycje zmian warunków technicznych pionowych znaków drogowych, w tym wprowadzenie oznakowania eksperymentalnego/Selected suggestions of changes to technical conditions of vertical road signs, including the introduction of experimental road signs



Tomasz Plewa
Multimedialna mapa lokalizacji wypadków drogowych ze skutkiem śmiertelnym zaistniałych na drogach województwa opolskiego/Interactive road accident map showing fatal accidents on the roads of Opole Region



WIELOWYMIAROWOŚĆ KSZTAŁTOWANIA BEZPIECZEŃSTWA NA DRODZE/MULTIDIMENSIONALITY OF SHAPING ROAD TRAFFIC SAFETY



Marian Cieślarczyk
Czy można „budować dom bez fundamentów”? — czyli o ukrytym czynniku bezpieczeństwa ruchu drogowego/Is it possible to ‘build a house without foundations’? — i.e. about a hidden traffic safety factor



Zbigniew Kazimierz Mikołajczyk, Anna Maria Reszke
Poziom bezpieczeństwa w ruchu drogowym w Polsce w latach 2012–2016/Level of road traffic safety in Poland between 2012 and 2016



Łukasz Hołtyn
Udział policji w poprawie bezpieczeństwa na drogach/Police involvement in improving safety on roads



Jakub Zaręba
Policja jako jeden z podmiotów realizujących zadania na rzecz bezpieczeństwa w ruchu drogowym/Police as one of authorities responsible for road safety



Maciej Januszkiewicz, Adam Krampichowski
Kształtowanie bezpieczeństwa podczas transportowania materiałów niebezpiecznych na tle logistycznych zadań Policji/Building safety when transporting hazardous materials against the background of police support services’ tasks



Andrzej Pogorzelski
Kształcenie w zakresie problematyki bezpieczeństwa ruchu drogowego/ Training in road traffic safety issues



Andrzej Urban
Symulator kierowania pojazdami uprzywilejowanymi podczas działań typowych i ekstremalnych/Simulator for driving emergency vehicles during typical and extreme operations



Marcin Płotek
Bezpieczeństwo w ruchu drogowym w Polsce Ludowej na przykładzie Komendy Wojewódzkiej MO w Olsztynie/Road traffic safety in People’s Republic of Poland — on the example of the Regional Citizens’ Militia Headquarters in Olsztyn



Zakończenie/Conclusion



Bibliografia/References



Notki o autorach/About the authors

Monografia przedstawia kluczowe zagadnienia zarządzania bezpieczeństwem narodowym w kontekście wyznaczników jego efektywności. Podkreśla wagę ujmowania bezpieczeństwa narodowego wielowymiarowo i w perspektywie podmiotowo-przedmiotowej z wyraźnym upodmiotowieniem jednostki-obywatela. W książce uzasadnia się tezę, że tylko efektywne zarządzanie bezpieczeństwem narodowym jest racjonalną opcją wyboru strategicznego, dającą szansę na przetrwanie i rozwój państwa w trudno przewidywalnej przyszłości.

Dzielnicowy to policjant pierwszego kontaktu, pełniący służbę w społecznościach lokalnych, łącznik instytucji ze społeczeństwem. Wszystkie te określenia odnoszą się do szczególnej grupy zawodowej, policjantów ze szczególną misją. Policjantów, którzy są świadomi spoczywającej na nich roli i odpowiedzialności oraz oczekiwań społecznych. Są to osoby, które jak pokazują powtórne badania wykonane przez Autorki, mają poczucie prestiżu odczuwanego od wspomnianych społeczności, rozumieją znaczenie i rolę działań profilaktycznych w ich pracy. Wiedzą, że trzeba się doskonalić i posiadać szereg cech, bez których kontakt ze społeczeństwem
może być trudny. Jednoznacznie wskazują na rolę komunikatywności, aktywnego słuchania, ale też kulturę osobistą, uważność czy dyspozycyjność.