Niniejsza publikacja zawiera dwadzieścia trzy artykuły Włodzimierza Bączkowskiego (1905–2000) opublikowane w latach 1932–1983, które reprezentatywnie pokazują, jak postrzegał Rosję i Związek Sowiecki. Pięć tekstów z tego zbioru ukazało się przed 1939 r., gdy w swojej ówczesnej działalności pisarskiej i badawczej skupiał się na kwestii ukraińskiej i prometeizmie. Pozostałe opublikował po drugiej wojnie światowej w różnych periodykach polskiej emigracji i anglojęzycznych, w tym m.in. „Sprawach Bliskiego i Środkowego Wschodu”, „Kulturze”, „Wiadomościach”, „Kurierze Polskim”, „Orbis”, „The Middle East Journal”, „The National Review”. Najważniejszymi wątkami tekstów Bączkowskiego były analizy rosyjskiej kultury strategicznej, istoty władzy w Rosji i jej działań międzynarodowych, w tym w szczególności wobec Polski, oraz kolonializmu rosyjskiego w jego historycznym i dwudziestowiecznym wymiarze. W niewłaściwej interpretacji rzeczywistości sowieckiej oraz swoistym wishful thinking widział przyczyny błędów w ocenie Rosji, jej natury czy potencjału. Zachód bowiem nieustannie doszukiwał się w Rosji czynników odwilży, chęci dialogu, nierzadko elementów rozpadu, a Moskwa skutecznie umiała to wykorzystywać. Bączkowski bez złudzeń i do bólu realistycznie rewidował podobne podejście.
Wstęp i opracowanie: Wojciech Konończuk
Pisma Zebrane Włodzimierza Bączkowskiego, tom III
Wydawcy: Ośrodek Myśli Politycznej, Centrum Dialogu im. Juliusza Mieroszewskiego