Aby Warburg. Początek drogi

Making sense of revolutionary new forms
Abstraction shook Western art to its core. In the early part of the 20th century, it refuted the reign of clear, indisputable forms and confronted audiences instead with vivid visual poems devoid of conventional representational imagery and characterized by allegories of emotion and sensation.

This radical artistic adventure established new artistic means, as much as narratives. Expression became characterized by shocking juxtapositions of color, light, and line. Artists abandoned the conventions of brush and easel and played with new materials and methods of artistic gesture: commercial paints and housepainter’s brushes, working on unstretched and unprimed canvases, moving the canvas to the floor, and applying paint with hands.

This essential introduction spans the international breadth, conceptual depth, and seismic impact of abstract art with a thorough survey not only of the big names such as Picasso, Klee, Kline, Rothko, and Pollock, but also lesser-known figures who made equally significant contributions, including Antoni Tàpies, K. O. Götz, Ad Reinhardt, and Sophie Taeuber-Arp.

"Choć dziś w Polsce nazwisko Ewy Frysztak niewiele mówi, w Stanach Zjednoczonych jej plakaty krążą na czarnym rynku. Z rozmowy z Januszem Górskim wyłania się portret nieprzeciętnej osoby: mistrzyni okładek PIW-u, eleganckiej damy w perłowej kolii, klnącej jak szewc, a przy tym osoby twórczej i niezależnej. Jej barwnym życiem (trzech mężów, stolik w „Kameralnej” obok stolika Marka Hłaski, przyjaźnie z najwybitniejszymi polskimi grafikami) można by obdzielić kilka biografii.
Najważniejsze są jednak jej prace, zwłaszcza tworzone od lat pięćdziesiątych okładki książek, raz rysowane zamaszystym gestem, z werwą i rozmachem, innym razem pieczołowicie i z imponującą dyscypliną skonstruowane. Twórczość Ewy Frysztak to odpowiedź na docierające do PRL-u echa modernistycznego projektowania, bardzo charakterystyczna, pomysłowa – i aż do dzisiaj zapomniana. Ponad dwieście reprodukcji przybliża czytelnikowi z jednej strony wizualną atmosferę świata polskiej książki sprzed kilku dekad, a z drugiej stanowi świadectwo wyjątkowego talentu."

Kamera go kochała, wprost przechodził na drugą stronę ekranu. Mówił, że interesuje go tylko wielka widownia i gromadził milionową widownię. Także wtedy, kiedy po udarze mówił wolniej, wielbiciele go nie opuścili. O celu swojej pracy pisał: Moim pragnieniem jest oczarować jak najszersze rzesze ludzi potęgą sztuki. Pokazać, że życie człowieka, który poddaje się sztuce, może być piękniejsze, wartościowsze, że w tym smutnym świecie, który niesie tyle rozczarowań, klęsk, trosk, smutków i łez – sztuka może człowiekowi pomóc. To książka, która przynajmniej częściowo ukazuje złożony mechanizm, dzięki któremu ambitny chłopiec z prowincji staje się gwiazdą i wielką osobowością naszej kultury. Autorka pisze o tym barwnie, ale obiektywnie. Nie stawia pomnika, ale docenia zasługi Bogusława Kaczyńskiego. A wie tym więcej, że przez lata przyjaźniła się z bohaterem tej fascynującej książki. Bogusław Kaczyński był wybitną osobowością. Nie tylko telewizyjną. Jego głęboka wiedza muzyczna, elegancja, prezencja, elokwencja i świetna dykcja sprawiły, że cieszył się ogromną popularnością i uznaniem nie tylko melomanów. Był wielką gwiazdą promującą i popularyzującą muzykę w szczególności operową i operetkową. Sławnym został, a czy bogatym dowiemy się właśnie z tej opowieści o życiu i działalności tego zjawiskowego prezentera telewizyjnego i popularyzatora muzyki. Wiesław Ochman

Biografia światowej sławy rzeźbiarza. Autorka śledzi losy osobiste i artystyczne najsłynniejszego polskiego rzeźbiarza, poczynając od narodzin w 1944 roku w niemieckim Oederan, dokąd jego matka została wywieziona na roboty przymusowe, przez dramatyczne dzieciństwo i lata młodzieńcze, w tym studia na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem Tadeusza Kantora, czas spędzony w Paryżu, który okazał się przełomowy i wiązał się nie tylko z ciężką pracą, ale i przyniósł pierwsze wystawy i sukcesy, aż po włoski okres w życiu Mitoraja – w najważniejszym dla niego miejscu z wyboru, miasteczku Pietrasanta w Toskanii. Malowany przez Stabro obraz dopełnia wzruszający opis śmierci rzeźbiarza w roku 2014 w Prowansji. Agnieszka Stabro podążyła śladami Igora Mitoraja, by w miejscach, które były znaczące w jego życiu, szukać odpowiedzi na pytania o źródła rzeźbiarskiego geniuszu. Aby uzupełnić narrację, przeprowadziła rozmowy z osobami, które znały Igora nie tylko zawodowo, ale też prywatnie. Wyjątkowość tej biografii kryje się w podejściu autorki do jej bohatera – Stabro kreśli bardzo osobisty portret artysty: ważne dla niej jest nie tylko to, jak wielkim był twórcą, lecz i to, że za maską geniuszu krył się ciepły, dobry człowiek, którego łączyła bardzo bliska więź z matką i przyjaciółmi.

Często przyjmuje się, że modernizm artystyczny ukonstytuował się w opozycji do powtórzenia, że zyskał tożsamość dzięki wykluczeniu go ze wszystkich swych sfer, rządzonych nakazem inwencji oraz kreacji tego, co nowe. Punktem wyjścia książki Modernizm artystyczny i powtórzenie. Próba reinterpretacji jest pytanie o to, czy wykluczenie powtórzenia w sztuce nowoczesnej było i -co ważniejsze - w ogóle mogło być efektywne. W oparciu o inspiracje płynące z filozofii Deleuze'a i Derridy, jak również ze współczesnego dyskursu estetycznego autor rozwija projekt "heurystyki powtórzenia", ukazując powtórzenie - zawsze paradoksalnie powiązane ze zdarzeniem różnicy bądź inności - jako konstytutywny wymiar kluczowych praktyk i zagadnień modernizmu...

Eugeniusz Morawski (1876–1948) – jedna z najbarwniejszych i najciekawszych postaci polskiej muzyki pierwszej połowy XX wieku. Pomimo tego przez wiele lat był całkowicie zapomniany, a jeśli już o nim pamiętano, to tylko ze względu na to, że był rzekomym „wrogiem” Karola Szymanowskiego. Najnowsze badania rzuciły na postać Morawskiego zupełnie nowe światło. Był świetnym kompozytorem, a jego barwne, nastrojowe dzieła zasługują na poznanie, odkrywanie i na częstsze wykonania. Jako wpływowy pedagog uczył orkiestracji najważniejsze postaci polskiej muzyki drugiej połowy XX wieku, na czele z Lutosławskim i Panufnikiem. Działał jako niepodległościowiec, prężny organizator przedwojennego życia muzycznego oraz malarz. Pomimo tych wszystkich aktywności oraz wartości samej muzyki – Morawski został zapomniany. Tymczasem zarówno po części awanturniczy żywot tego twórcy, jak i sama muzyka – zasługują na pamięć i poznanie.