Addenda do dziejów oświaty. Z badań nad prasą drugiej połowy XX i początków XXI wieku

Punktem wyjścia prezentowanej publikacji jest treść i zakres pojęcia „terapia pedagogiczna”. To termin autorstwa Ottona Lipkowskiego, który terapię pedagogiczną rozumie jako wszelkie działania pedagogiczne mające zlikwidować lub ograniczyć zaburzenia rozwojowe oraz umożliwić jak najpełniejszy rozwój jednostkom z odchyleniami od normy. Terapia, o której mowa, to jeden z procesów znaczących dla realizacji procesu wychowania, podobnie jak rewalidacja, resocjalizacja, czy rehabilitacja. Cel postawiony w terapii pedagogicznej może być osiągnięty dzięki właściwie dobranym metodom, technikom i środkom, ale też dzięki tworzeniu odpowiedniego klimatu terapeutycznego.
W prezentowanych opracowaniach, których autorami są w przeważającej mierze nauczyciele akademiccy – pracownicy Katedry Pedagogiki Specjalnej Wydziału Pedagogiki i Psychologii, skupiono uwagę m.in. na wpływaniu na sfery uczuciowe dziecka, wykorzystywaniu pożytecznych form działania, wyzwalaniu się zahamowań i blokad, działaniu twórczym oraz normowaniu zaburzeń.

"Cieszyński Almanach Pedagogiczny" jest periodykiem o tematyce ogólnopedagogicznej, otwartym na szeroko rozumianą współpracę. Powstał z inicjatywy Dyrekcji Instytut Nauk o Edukacji Wydziału Etnologii i Nauk o Edukacji w Cieszynie, Uniwersytet Śląski. Tom 5 "Almanachu" na temat "Świat wartości w wychowaniu i edukacji" obejmuje swoją problematyką teksty, w których poruszone są zagadnienia filozofii wychowania, aksjologii wychowania, oddziaływania kultury na młode pokolenie, wartości rodziny w wychowaniu, samorządności, edukacji przez sztukę. W części recenzje omówiono publikację Marii Januszewskiej-Warych, "W poszukiwaniu nowoczesnej, demokratycznej i narodowej wizji reformy szkolnictwa. Ogólnopolski Zjazd Oświatowy (Łódź, 18-22 czerwca 1945 roku)" Wydawnictwo „Impuls” Kraków 2015, ss. 382. Całość zamyka "Kronika", w której podano wybrane osiągnięcia z pracy Instytutu. "Almanach" (Tom 5) jest skierowany do teoretyków i praktyków aksjologii wychowania i nauczania, pedagogów, nauczycieli, studentów pedagogiki, wiedzy o kulturze i osób zainteresowanych wychowawczymi aspektami pedagogiki.

Oddany do rąk czytelników tom niniejszego czasopisma zawiera artykuły o zróżnicowanej tematyce pedagogicznej. W części pierwszej czasopisma zawarto artykuły z zakresu historii i wychowania dzieci i młodzieży. Kolejne części to badania i komunikaty, recenzje, sprawozdania i opinie.

Niniejsze opracowanie zostało poświęcone problemowi aktywności uczniów szkół zawodowych. Część teoretyczna pracy dotyczy zagadnień związanych z aktywnością człowieka. Rozpatrywano ją z punktu widzenia takich nauk, jak psychologia, socjologia i pedagogika. Scharakteryzowano także koncepcje pedagogiczne nawiązujące do problemu aktywizacji uczniów. Część druga to prezentacja badań przeprowadzonych w 2008 i 2013 roku wśród uczniów szkół zawodowych z powiatów ełckiego, oleckiego, gołdapskiego i kętrzyńskiego. Ich celem była diagnoza i analiza poziomu zaangażowania uczniów w zakresie nabywania wiedzy i umiejętności zawodowych, a także ich aktywności w obszarze społecznym szkoły. Rozdział trzeci poświęcony jest metodyce kształcenia zawodowego. Zaprezentowano w nim zasady i szeroką gamę metod aktywizujących. Część ta stanowi swoisty przewodnik metodyczny, z którego korzystać mogą studenci, nauczyciele i inne osoby zajmujące się dydaktyką.

Dwuczęściowa "Antropologia kulturowa" jest opracowaniem podręcznikowym przeznaczonym dla dydaktycznych potrzeb realizacji przedmiotu kształcenia pod tym samym tytułem a także samokształcenia osób zainteresowanych problematyką kultury.
W zamyśle Autora celem tego podręcznika - jak pisze na s. 7,-"jest dostarczenie studiującym podstawowych wiadomości objętych programem przedmiotu, motywowanie do studiów przez wskazanie istotnej roli kultury w życiu każdego człowieka i narodu, przyjęcie roli przewodnika po bogatej literaturze przedmiotu, kierowanie samokształceniem oraz umożliwienie samokontroli stopnia opanowania wiadomości".
Obydwie części pracy zawierają zestawy pytań dla studentów przyporządkowane treści kolejnych rozdziałów, listę proponowanych lektur (w ujęciu komplementarnym) oraz bibliografię, (łącznie 394 strony tekstu) […].
Struktura pierwszej części p.t. "Antropologia kulturowa, wprowadzenie do wiedzy o kulturze", zbudowana jest z sześciu merytorycznych rozdziałów oraz poprzedzających "Uwag wstępnych"
W "Uwagach" Autor wykłada własne stanowisko w kwestii rozumienia tego czym jest antropologia kulturowa, uzasadnia interdyscyplinarny charakter antropologii oraz wielości wątków tematycznych podejmowanych przez badaczy reprezentujących różne dyscypliny naukowe […]
Pierwsza części pracy wprowadza czytelnika w podstawowe zagadnienia i pojęcia antropologii kultury. Autor analizuje genealogię pojęcia "kultura", wskazuje źródła wieloznaczności i różnorodności ujęć tego pojęcia w kontekście innych pojęć jak "natura" i "cywilizacja", bada podstawowe składnik kultury (rzeczy, znaki i zachowania ludzi), wskazuje konsekwencje wąskiego i szerokiego rozumienia terminu.
Rozdział drugi obszerniejszy, poświęcony został kategoriom i typom kultury, elementom składowym ( wartości, wzory, kanon, mity i symbole), systemom kultury (nauka, religia, sztuka, język, komunikacja interpersonalna ) oraz procesom kultury do których zaliczono powszechnienie i uczestnictwo w kulturze oraz animację kulturalną […] ...

Jest to publikacja szczególna, która powstała po to, aby przybliżyć młodzieży, rodzicom i nauczycielom problematykę przestępstw najczęściej popełnianych przez młodocianych. Autorka wybrała czyny, które najbardziej bulwersują i wzmagają poczucie zagrożenia. W stu felietonach przedstawiła przypadki z życia wzięte, sytuacje w których nastolatki popełniają przestępstwa lub czyny niedozwolone, często nie zdając sobie z tego sprawy. Pani sędzia Anna Maria Wesołowska ukazuje ich przyczyny i konsekwencje, chce czytelników sprowokować do dyskusji i działania. Bo to od rodziców, opiekunów, sąsiadów, szkoły i całego społeczeństwa zależy czy młodych na ławie oskarżonych będzie przybywać, czy ubywać. Ta książka na pewno nie tylko wywoła ogólną dyskusję na ten temat, ale także przyczyni się do uświadomienia młodzieży, że wiele problemów można rozwiązać w inny sposób, nie wchodząc w konflikt z prawem. Autorka jest prowadzącą program telewizji TVN "Sędzia Anna Maria Wesołowska