Administracja bezpieczeństwa i porządku publicznego w Polsce

Piętnaście artykułów będących efektem badawczych prac politologów z katowickiego ośrodka naukowego i przedstawicieli innych krajowych jednostek naukowo-badawczych to zawartość 17. tomu wydawnictwa ciągłego „Studia Politicae Universitatis Silesiensis” autoryzowanego przez Instytut Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego. Teksty – jak zawsze – pomieszczono w działach tematycznych. Tym razem są to: „Teoria polityki”, „Systemy polityczne”, „Partie polityczne i systemy partyjne”, „Polityka społeczna i regionalna”, „Prawo międzynarodowe”, „Komunikowanie społeczne”.

W pierwszym z działów znalazły się dwa teksty. A. Chodubski rozważa problem autorytaryzmu w kontekście współczesnego życia politycznego, a A. Hołub podejmuje kwestię rozwoju terroryzmu któremu sprzyja środowisko radykalne i ekstremistyczne. W dziale drugim J. Iwanek analizuje temat systemów wyborczych przez pryzmat ich aspektów metodologicznych (j. ang.), S. Grabowska zajmuje się kwestią odpowiedzialności konstytucyjnej w odniesieniu do prezydenta Słowenii (j. ang.), a pytanie o Hiszpanię jako państwo federalne stawia M. Domagała. W kolejnym dziale A. Rudowski przedstawia stosunek partii politycznych do modernizacji państwa jako kryterium różnicowania aktorów sceny politycznej. M. Dobrowolski na przykładzie J. Kaczyńskiego rozważa problem przywództwa politycznego w opozycji. Nad rolą partii Jedna Rosja na rosyjskiej scenie politycznej zastanawia się J. Jendrysko, a Ł. Wilkoń analizuje (j. ang.) przypadek włoskiej partii Lega Nord pod kątem jej ideologii. W następnym dziale skalą i dynamiką zagrożenia ubóstwem ekonomicznym polskich rodzin wielodzietnych w latach 2006–2015 zajmuje się B. Zasępa. B. Jewartowski przybliża zagadnienie oszustw metoda „na wnuczka”, a B. Toszek – kwestię uwarunkowań dynamiki rozwoju organizacji pozarządowych w Polsce. B. Pieruszek zaś analizuje (j. ang.) zagadnienia rozwoju regionalnego na przykładzie regionów Śląska. Kolejny dział to artykuł J. Iwanka (j. ang.) o językowym ujęciu definicji przestępstw w międzynarodowym prawie karnym. W dziale następnym tekst (j. ang.) autorek M. Antón Crespo i M.Y. Fernández Ramos, które omawiają teorię opartą na empirycznym podejściu do wizerunku osób starszych w prasie cyfrowej w Kastylii y León. Całości dopełnia – z dwiema recenzjami – dział „Recenzje i omówienia”.

Roberta Michelsa nie należy łączyć jedynie z politologią, albowiem ze wszystkich trzech ojców założycieli elityzmu (tzw. święta trójca elityzmu: Mosca, Pareto, Michels), to właśnie on przedstawił podejście najbardziej socjologiczne. Wiele miejsca w naukowej działalności Michelsa zajmuje wypracowanie jednolitej ramy teoretycznej dla badań empirycznych nad elitami; jako badacz twórczo nawiązał do dorobku Moski, Pareto oraz Webera. Jego wkład w rozwój elityzmu polegał na dostarczeniu empirycznych przesłanek słuszności tego stanowiska, a żelazne prawo oligarchii partii politycznych przynależy do współczesnego kanonu nauk społecznych. W Polsce jak dotychczas nie ukazały się ani monografia poświęcona Robertowi Michelsowi, ani tłumaczenie jego największego dzieła Zur Soziologie des Parteiwesens in der modernen Demokratie. Untersuchungen über die oligarchischen Tendenzen des Gruppenlebens (1911), stąd prezentowana książka wypełnia istniejącą w tej problematyce lukę.

Myśl Michelsa jest przedmiotem badań zarówno historyków myśli socjologicznej, jak i socjologów polityki, politologów zajmujących się partiami politycznymi oraz specjalistów od organizacji i zarządzania. Autor wykazuje kompetencje badawcze we wszystkich tych dziedzinach. (…) Książka ta może być pomocna szczególnie dla studentów socjologii (powinna trafić do spisu lektur w ramach historii myśli socjologicznej), politologii (partie polityczne, elity) oraz na kierunku organizacja i zarządzania (tendencje oligarchiczne organizacji).

fragment recenzji wydawniczej prof. dr. hab. Romana Bäckera
Radomir Miński (Poznań 1974) – doktor nauk społecznych (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2005); obecnie zatrudniony na Uniwersytecie Humanistycznym SWPS w Warszawie. Autor książki Stosunki pracy w sektorze MSP na przykładzie Kępińsko-Ostrzeszowskiego Zagłębia Meblowego (2007) oraz wielu artykułów naukowych poświęconych zróżnicowaniu społecznemu w teorii i empirii, elityzmowi, oraz stosunkom własności. Zajmuje się też badaniami ewaluacyjnymi instytucji działających w obszarze wykluczenia społecznego – autor raportów i diagnoz lokalnych. Zainteresowania badawcze: metodologia badań społecznych, praktyczne zastosowania socjologii, socjologia polityki, teoria elit, socjologia gospodarki, socjoekonomiczna teoria własności, zróżnicowanie społeczne, wykluczenie społeczne, powiązania edukacji z rynkiem pracy. Promotor licznych prac magisterskich i dyplomowych.

Publikacja składa się z czterech rozdziałów. W pierwszym rozdziale znalazły się rozważania określające reżimy hybrydalne: próby ujęcia kategorii czy analiza podejścia polskich i zagranicznych badaczy. Rozdział kolejny dotyczy oceny trafności konstrukcji narzędzia badawczego, opartej na analizie ustalonych dla niego wskaźników (alternacja władzy, podział władzy, pluralizm polityczny oraz aktywność polityczna). W tym miejscu także dokonano konstrukcji skali pomiarowej, która posłużyła do weryfikacji, czy dany reżim można określić jako hybrydalny. Rozdział trzeci i czwarty prezentują badania empiryczne na przykładzie systemów politycznych Ukrainy i Rosji w latach 2000-2012. Dowodzą, że wypracowane założenia na poziomie teoretycznym znalazły swoją weryfikację na poziomie empirycznym. W ten sposób określony obszar analizy oraz przyjęty model struktury pracy wydaje się uzasadniony w odniesieniu do celu pracy oraz postawionych celów i hipotez badawczych. Ich rozstrzygnięcie nadało bowiem szansę na stworzenie syntetycznego opracowania, które w ramach empirycznych badań nad reżimami hybrydalnymi mogłoby w przyszłości stać się podstawą do dalszych gruntownych badań nad postrzeganiem reżimów hybrydalnych.

Praca wzbogaca dotychczasowy dorobek nauk o bezpieczeństwie. Przede wszystkim czyni z tematu bezpieczeństwa jako wartości konstytucyjnej pełnoprawny obszar badań, łącząc w całość szereg kontekstów jego analizowania, począwszy od leksykalnych, przez motywacyjne, aksjologiczne, teoretyczno-prawne, politologiczne, na ustrojowych kończąc. Twórczym wkładem pracy jest jej strona koncepcyjna, odnosząca się do ujęcia bezpieczeństwa jako wartości oraz jej przełożenia na normy konstytucyjne. W pierwszym przypadku wyprowadza charakter bezpieczeństwa z wyników ustaleń leksykalnych i motywacyjnych, czyniąc ze wskazań aksjologicznych jego potwierdzające dopełnienie. W ten sposób zastępuje aksjologiczną aprioryczność obiektywnymi świadectwami, na podstawie których status bezpieczeństwa jako wartości staje się niepodważalny. W drugim przypadku, dotyczącym przełożenia na normy konstytucyjne, wykorzystuje reguły interpretacji aksjologicznej. Kierując się nimi, przedstawia konstytucjonalizację bezpieczeństwa w podziale na normy zasadnicze, programowe i zwykłe. Dzięki temu porządkuje całość konstytucyjnej regulacji bezpieczeństwa, oddając równocześnie jej aksjologiczny oraz prawny charakter.

Książka Bez pieczeństwo społeczne. Podstawy teoretyczne i praktyczne jest adresowana do każdego Czytelnika, jego rodziny oraz bliskich, porusza bowiem problematykę bezpieczeństwa, które jest jedną z podstawowych, egzystencjalnych i fundamentalnych wartości i potrzeb każdego człowieka, bez którego nie jest możliwe spokojne i godne życie w realiach XXI wieku. Problematyka niniejszej monografii obejmuje obszar bezpieczeństwa społecznego, pod pojęciem którego najogólniej rozumie się ochronę egzystencjalnych podstaw
życia ludzi, zapewnienie możliwości zaspokajania indywidualnych potrzeb (materialnych i duchowych) realizację aspiracji życiowych przez tworzenie warunków do pracy i nauki, ochronę zdrowia oraz gwarancje emerytalne.

Niniejsza publikacja jest zestawieniem bibliograficznym źródłowych materiałów prasowych w języku polskim, publikowanych w formie drukowanej, dotyczących rewolucyjnych wydarzeń na Ukrainie począwszy od 21 listopada 2013 r., skończywszy na dniu 22 marca 2014 r. Pozycja została opracowana w ramach międzynarodowego programu naukowo-wydawniczego EuroMajdan 2013–2014, realizowanego w Ośrodku Studiów Strategicznych Europejskiego Centrum Analiz Geopolitycznych.