Adult Canal

Łukasz Kamiński jest nauczycielem. Prowadzi lekcje. Dyktuje do zeszytów. Odpytuje. Wystawia stopnie. Taki ma zawód
Tylko w jego wierszach słyszymy kogoś, kto nie wie. Kto stracił pewność. Opuszcza słowa. Bywa niepewny, zaskoczony. Dlatego warto go słuchać.
Marcin Wicha

Na "Album styczniowe", którym pragniemy uczcić 160 rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego,składają się dwa eseje – autorstwa Tomasza Lubieńskiego i Jana Marii Kłoczowskiego – oraz antologia zamówionych z tej okazji wierszy tematycznie związanych z Powstaniem styczniowym autorstwa Krzysztofa Koehlera, Karola Samsela, Piotra Wojciechowskiego, Adriany Szymańskiej, Tomasza Łubieńskiego, Anny Piwkowskiej, Józefa Barana, Piotra Matywieckiego, Tadeusza Dąbrowskiego, Bogusława Kierca oraz ks. Jan Sochonia. Całość ilustrowana jest reprodukcjami z cyklu Polonia Grottgera oraz archiwalnymi fotografiami powstańców.
Otwierający "Album styczniowe" esej Tomasza Łubieńskiego to zaktualizowana na naszą prośbę wersja tekstu wyjętego z jego głośnej w latach 70.książki "Bić się czy nie bić". Namysł historyka nad fenomenem powstań, ich sensu i roli w kształtowaniu tradycji niepodległościowej jest dobrym wprowadzeniem do lektury wierszy powstańczych. Album zamyka esej Jana Marii Kłoczowskiego, który opowiada o żywej do dzisiaj tradycji Powstania Styczniowego w jego rodzinnym dworku w Bogdanach Wielkich na północnym Mazowszu.
Skonfrontowanie w naszej publikacji tych dwóch esejów, to próba szerokiego spojrzenia na etos powstania, ukazania, że w polskim doświadczeniu historycznym ten mit wciąż żywo rezonuje.

Każdemu, komu wydawałoby się, że tomem Bardzo długa zima Jarosław Jakubowski nawiązuje do klasyków, zalecałbym – raz jeszcze – skupiony powrót do tekstu książki. Cóż z tego, że zauroczeni zostajemy efektem dość precyzyjnej mozaiki, w której zdecydowanie na swoich miejscach odnajdują się kolejno: Różewicz (a właściwie to – bracia Różewiczowie), Barańczak, Miłosz, Celan, Eliot i im podobni – skoro całość skonstruowana została tak, by „umykać” swojej ostatecznej formule? Jakubowski zręcznie wykorzystuje tutaj stary, schleglowski jeszcze, mechanizm transcendentalnej bufonady, by pokazać swoją drażniącą przewagę nad czytelnikiem. Drażniącą, bo unik okazuje się w tym wypadku kuksańcem, a w najbardziej drastycznych przypadkach (jak finałowy wiersz „pojemny” Tak jest dobrze czy też dobrze pomyślany wiersz-moralitet Głowa) pchnięciem czy żgnięciem. W tym tkwi podstawowy, niezbywalny walor Bardzo długiej zimy – w nieoczekiwanie drapieżnym ironizmie, który poprzez swoją dotkliwą namacalność staje się wyjątkową platformą kontaktu autora z czytelnikiem. Kontaktu, jak to u Jakubowskiego, najczęściej burzliwego, a nawet dramatycznego.
Karol Samsel

Słoń, nosorożec i tygrys na elewacjach kamienic Starego Miasta? Dzięki bogato zdobionemu i dowcipnemu literackiemu przewodnikowi po zakamarkach Krakowa odkryjesz, skąd się tam wzięły. Turyści uwielbiają nie tylko panoramy, ale również szczegóły. Dokumentując swoje wędrówki, często poszukują takich detali, po to by je uwiecznić, a także cieszyć się własną spostrzegawczością i umiejętnością wyłuskiwania z bogatego pejzażu znaczących elementów. Bestiariusz krakowski ułatwia te poszukiwania i poprzez literackie medium zwraca uwagę na elementy zdobnicze charakterystyczne dla zabudowy okolic krakowskiego Rynku. Bogusław Rostworowski wychował się w dwóch kulturach: polskiej i brytyjskiej, nie tylko więc pozwala swoim tekstom zaistnieć w dwóch językach, ale także łączy w swoim spojrzeniu charakter rozmiłowanego w mieście mieszkańca, a zarazem przybysza – sam zamieszkał w Krakowie dopiero jako osoba dorosła. What are elephants, rhinoceroses and tigers doing on the facades of houses in Kraków’s Old Town? Discover how they came to be there with the aid of this witty, richly illustrated literary guide to these little known treasures of Kraków. While tourists of course love townscapes, they no less appreciate the rich architectural details within them. And when documenting their trips, often they search for particular features and small details, not only to record them but also to satisfy a sense of achievement at having noticed these minor details within their overall architectural setting. To make this task easier, this Kraków Bestiary uses a literary medium to draw the visitor’s attention to these beautiful features, so characteristic of the architecture in the Main Square and its surrounding streets. Bogusław Rostworowski, who was raised in post-war England before returning to live in his Polish homeland as a young adult, presents his poems in both Polish and English. Thus, they express both the freshness of a newcomer’s perception as well as the love for his city. Powyższy opis pochodzi od wydawcy

Jak pisze w posłowiu Jakub Skurtys: „Wróblewski wykorzystuje Mahabharatę, ze wszystkimi jej epickimi tropami przenikania się planu boskiego i ludzkiego, bitew i podbojów, kosmogonii na skalę wszechświata i cyklu wegetatywnego w ziemskiej mikroskali, tego, co ogólne, i tego, co konkretne, żeby opowiedzieć „zewnętrznym okiem” iście międzyplanetarną odyseję […] Jest to zatem opowieść uniwersalna, na tyle nośna, że jej fragmenty i echa znajdziemy w różnorakich cywilizacjach, od starożytnego Egiptu i Mezopotamii, przez mitologię afrykańską, aż po upadłe kultury indiańskie Ameryki Południowej. Wystarczy połączyć ten potężny nurt pseudoarcheologii i wymyślnych spiskowych teorii w stylu celebryckiego następcy Indiany Jonesa z afrofuturystycznymi wizjami Sun Ra i bitami rodem z Jamajki, a otrzymamy antyepos całkiem alternatywny wobec europejskiej tradycji homeryckiej i judeochrześcijańskiego korzenia".

Poeta Wroński w wierszach przedstawia to, co nim szarpie od wczesnej młodości, kiedy po raz pierwszy naraził się jakiejś władzy i okazało się, że świat nie jest tak przyjazny, jak się wydawało, kiedy Szczęsny uczył się mówić. Nie jest taki, ale jaki? W czym to się zawiera i jak się zderza z tym, co jednak jest miłe, korzystne i co łagodzi jątrzenie się ran? Książka pokazuje metodę poetyckiej reakcji Wrońskiego na świat: od ogółu, systemu dokuczliwego, do szczegółu prywatnego, domowego, miłosnego. Chodzi o to, pisze, „byśmy z dnia na dzień nie stali się hordą Hunów, przerażonych sobą zdobywców nicości”. Piotr Müldner-Nieckowski „Stąd do tamtąd” – oto poeta w drodze. Tęsknota za minionym, lęk przed przyszłym – między jednym a drugim Szczęsny Wroński nawet nie próbuje kluczyć. Coś było. Coś jest. Poeta odnotowuje fakty i nastroje. Wyznaje grzechy. Upatruje nadziei w słowie. A te powoli umykają: „oddalają się ode mnie wiersze / których jeszcze nie zapisałem”. Jednak poeta – idąc za tytułem tomu „Czas się weselić” – nie gubi ani siebie, ani nas. W końcu – jak pisze – „świat toczy się i ja się toczę”; koło, choć zaklęte, przynosi światło. Krzysztof Bielecki Szczęsny Wroński – poeta, prozaik, człowiek teatru, performer, redaktor, animator kultury. W latach 1978-85 związany z Teatrem STU (asystent reżysera, współpracownik literacki, kierownik studia aktorskiego). W latach 1999-2013 współtworzył Teatr Dialog w Krakowie. Jest autorem książek poetyckich, prozatorskich i utworów dramatycznych. Na początku lat 90. założył w Krakowie Teatr Promocji Poezji, który realizuje spektakle i wydarzenia promujące literaturę. Dotychczas wydał dwanaście książek, najbardziej reprezentatywne to: Potwór nie opisany (proza eseistyczna) 1999, Wolna miłość (powieść, I nagroda w ogólnopolskim konkursie im. Mikołaja Reja z Nagłowic 1998) 2000, Poręcze (wiersze i proza) 2006, Nie pozwól milczeć sercu (wybór wierszy) 2008, Konsultanci (powieść) 2014, Czas rozpocząć (wiersze) 2015, Piszę poemat (wywiad-rzeka, poezja, proza) 2017. Redaktor kwartalnika „LiryDram”. Należy do krakowskiego oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.