Aeli

Notatki ze świata pokawałkowanego i rozszczepionego, wielowarstwowy stenogram jego schyłkowych słów. Stabilne obroty rzeczy są tu zakłócane strzaskaniem idiomów, nagłymi zmianami rytmów, zmąceniem skojarzeń i brzmień. Siemion Chanin – rosyjskojęzyczny poeta łotewski, znany performer z grupy „Orbita” – pisze jak ostatni autor na ziemi: słyszymy głos człowieka zagubionego wśród świata i wszechświata, wśród pokojów i biur, wnętrz samochodów, ulic, placów, knajp, plaż, wind. Na jego wiersze pada mroczny cień Kafki i widać za nimi sylwetkę Orwella. Świetne tłumaczenie Bohdana Zadury pozwala nam poznać kolejnego fascynującego autora z Łotwy.

Poezja Joanny Matlachowskiej-Pali jest dyskretna, operuje ściszonym głosem, zwykle powściągliwa wobec hałasu wychodzi z milczenia, wraca do ciszy. To świat zwyczajnych konieczności, przyziemnych ostateczności – dotkliwie nieodzowny, bliski, bo każdy z nas składa się na jego obecność. Na umieranie każdego Jest. Do tej pory autorka godziła przeciwności, dopełniała kontekstów ubywaniem. Oświetlała datę, nie zapominając o mroku za jej liczbą. Opisywała drogi, które podejmowane dla innych stają się naszym przeznaczeniem. Ścieżki, gdzie jedne pragnienia i głody zastępują inne potrzeby i podniety. Tym razem poetka opisuje ulotne wrażenia, migotliwe obrazy, efemeryczne uczucia, rozlatujące się jak niewidzialna mgiełka. Zwiewne krańce, w granicach których zdarza nam się życie. Czym jest tytułowe Bezpowrotne? Nieostrymi konturami widzeń centralnych i peryferyjnych, godzinami zalegającymi z czynszem. To refleksy słów ostrożnie przymierzanych do widoków, smugi światła rozproszone w spojrzeniach. Poezja schyłkowej pełni, nadwątlonej każdą kolejną lekturą. To książka o tym, że wszystko jest nietrwałe, pustka bywa skromna, a minione chwile wciąż zwalniają miejsce dla nowego. Irena Wyczółkowska doczekała się kontynuatorki, która ruszyła dalej jej ścieżką, w koleiny codziennych rutyn, opadających szarymi kurtynami po każdej dobie.
Bartosz Suwiński

Wąska jest ścieżka

pomiędzy obłokiem

i jego nazwą

tak wąska że nigdy

słowo

nie wkroczyło na nią...

Ciało obce to zbiór nowych doświadczeń, przemyśleń, smaków i zapachów z różnych stron świata i zza różnych cienkich ścian domów zebranych i przedstawionych w słowach. Wiersze o ludziach, którzy pojawiają się w naszym życiu, chociażby na moment. O wpływie ich słów i uczuć na nas samych. Wiersze o życiu, podróżach, różnicach kulturowych. Ale przede wszystkim to wiersze o miłości, albo czymś co w dzisiejszych czasach jest tylko etykietą z napisem „uczucie”. O odwadze bycia sobą i niebywałej chęci na… więcej. Bo życie kobiety jest w stanie pomieścić wszystko.

Składają się nań wiersze tworzące pojedyncze mikrohistorie, narracje układające się w opowieść o dojrzewaniu do niełatwej prawdy o świecie, o konfrontowaniu się z mitami dzieciństwa i wczesnej młodości. To opowieści, do których chce się wracać. W tych emocjonalnych i jednocześnie zabarwionych lekką ironią wierszach łatwo odnaleźć własne doświadczenia, w wymiarze osobistym i kulturowym.

Tomik "Części z(n)amienne" to_x0002_klarowna, niezwykle czysta i zwięzła poetycka wypowiedź. Poetka perfekcyjnie operuje w nich skrótem, celną metaforą, a jej puenty i swoisty, dotykalny poprzez swą realność język, głęboko zapada w pamięć. To język głęboko doświadczonego przez życie człowieka — poetki, która spogląda na siebie i świat z dużego dystansu. Jednocześnie bardzo głęboko, empatycznie i twórczo nie przestaje w nim uczestniczyć i… nie ustaje w swej żarliwej wędrówce przez życie. Jakby chciała ocalić nas od piekła, przez które sama przeszła. (z posłowia Szczęsnego Wrońskiego)