Afryka i Europa. Od piramid egipskich do Polaków w Afryce Wschodniej

„Średniowiecze Polskie i Powszechne” jest jednym z niewielu w Polsce czasopism prezentujących teksty poświęcone tylko tej epoce, za to w bardzo szerokiej formie, obejmującej zarówno historię średniowieczną Polski, jak i powszechną. Na jego łamach publikują mediewiści z prawie wszystkich ośrodków naukowych w kraju, a także z zagranicy (Czechy, Ukraina, Niemcy), dzięki czemu potencjalny czytelnik ma możliwość zapoznania się z przeglądem badań i różnorodną tematyką, ograniczoną jednak do interesującej go epoki.
W prezentowanym tomie autorzy poruszają zagadnienia dotyczące m.in. kultu św. Emeryka w Polsce; początków reformy obserwanckiej w polskiej prowincji dominikanów; monasteru ławryszewskiego koło Nowogródka; związków kościoła Mariackiego z krakowskim mieszczaństwem; wzmianek źródłowych o Litwie i Litwinach w księgach rachunkowych Krakowa; problemu istnienia stronnictwa królowej Zofii Holszańskiej; kwestii genealogicznych przedstawicieli elit społeczeństwa średniowiecznego; nowego spojrzenia na rządy księcia halickiego Lwa Daniłowicza; „rozbratania heraldycznego” między Koroną Polską a Wielkim Księstwem Litewskim w 1. poł. XV w.; konfliktów zbrojnych wśród szlachty sanockiej w XV w.; badań numizmatycznych związanych z działalnością na Rusi Halickiej Władysława Opolczyka. Tom ten zawiera również niepublikowany dotąd transumpt przywileju Kazimierza Jagiellończyka z 1499 r.

„Płonęli gniewem” to napisana w 1934 roku autobiografia i zarazem dziennik żydowskiego nastolatka z Bielska Podlaskiego, ukrywającego się pod pseudonimem „Beniamin R”. W tomie znalazł się też napisany w 1935 roku przez tego samego autora list do wybitnego filologa i językoznawcy Maksa Weinreicha.
W prezentowanych tekstach Czytelnik znajdzie fascynujący opis dzieciństwa i dorastania. Przedstawiona została w nich międzywojenna żydowska kultura młodzieżowa, a także syjonizm, socjalizm, komunizm i ostra rywalizacja między nimi. W tomie znajdują się też opisy katastrofy humanitarnej okresu pierwszej wojny światowej i wojny polsko-bolszewickiej czy też przemocy antyżydowskiej na podlaskiej prowincji w połowie lat trzydziestych XX wieku.
„Płonęli gniewem” jest też zapisem burzliwego procesu dorastania i konfliktów międzypokoleniowych, napięć między światem żydowskiej tradycji a procesami sekularyzacji. Na stronach autobiografii i listu Beniamina R. Czytelnik spotka też takie postaci, jak przyszły premier Państwa Izrael Menachem Begin czy też odwiedzający Polskę w 1931 roku największy hebrajski poeta XX wieku Chaim Nachman Bialik.

Prezentowana książka poświęcona jest dwóm łączącym się ze sobą sprawom: osobie i historii życia Adolfa (Adama) Bromberga, polskiego komunisty, oficera Ludowego Wojska Polskiego, następnie wydawcy, dyrektora Państwowego Wydawnictwa Naukowego w latach 1953-1965, oraz związanej z nim sprawie tzw. encyklopedystów - autorów i redaktorów haseł w Wielkiej Encyklopedii Powszechnej PWN, którzy stali się przedmiotem nagonki prasowej w latach 1967-1968 i przeprowadzonej w jej rezultacie czystki personalnej w PWN. Jest to istotny przyczynek do badań nad kwestiami związanymi z funkcjonowaniem inteligencji w strukturach komunistycznego państwa oraz polityką naukową i kulturalną władz PRL.

Książka otrzymała nagrodę Rektora Uniwersytetu Warszawskiego i Dziekana Wydziału Historycznego UW - CLIO III stopnia.

Wybuch powstania styczniowego w Królestwie Polskim oraz na Litwie, Białorusi i Ukrainie poprzedziły manifestacje religijno-patriotyczne 1861 r. Wydarzenia te stały się inspiracją do wykonania fotografii, znajdujących się w prezentowanym albumie. Wykonywanie zdjęć w stroju żałobnym i z emblematami świadczącymi o polskości było swoistego rodzaju protestem przeciwko caratowi.
Manifestacje religijno-patriotyczne 1861 r. objęły całą Białoruś, jednak najintensywniej wystąpiły w zachodniej części, czyli na Grodzieńszczyźnie, a głównie w samym Grodnie.
Dzięki Józefowi Markiewiczowi, zesłańcy syberyjskiemu, pieczołowicie chroniącemu i opisującemu fotografie grodzian, i dzięki jego synowi Piotrowi, który album przekazał do grodzieńskiego muzeum, możemy poznać grupę osób żyjących w tych czasach i być może niejednokrotnie uczestniczących w opisywanych zdarzeniach.
Publikacja może okazać się interesująca dla historyków podejmujących tematykę powstania styczniowego na ziemiach białoruskich oraz dla miłośników fotografii, którzy szukają jej początku na ziemiach byłej Rzeczypospolitej.

Aleksander Jagiellończyk uchodzi za jednego z mniej zdolnych przedstawicieli dynastii jagiellońskiej w Polsce. Za jego krótkiego panowania (1501-1506) dotknęły państwo polsko-litewskie liczne klęski polityczne i straty terytorialne.
Monografia tego króla, pióra Fryderyka Papeego (Kraków 1949), wprowadza do tego obrazu istotne korekty. Autor był bez wątpienia najwybitniejszym polskim znawcą czasów Aleksandra w XIX i XX wieku. Przez kilkadziesiąt lat gromadził dokumentację źródłową do tego okresu opartą na materiałach z archiwów polskich i europejskich, którą następnie wydał w 1927 roku w imponującym tomie Acta Alexandri, stanowiącym t. 19 wydawnictwa PAU: Monumenta medii aevi historica res gestas Poloniae illustrantia. Nikt więc prócz niego nie był bardziej powołany do opracowania monografii króla, wieńczącej trzyczęściowy cykl pt. Polska i Litwa na przełomie wieków średnich.

Monumentalne dzieło na temat trudnych relacji między Rosjanami a Polakami w okresie od roku 1700 do czasów współczesnych. Książka zaczyna się od opowieści o wojnie północnej w latach 1700-1721,a kończy na epoce komunizmu w Polsce. Białoruski historyk opowiada dzieje wzajemnych antagonizmów polsko-rosyjskich,które wielokrotnie przeradzały się w liczne konflikty zbrojne. Od dawna są one przedstawiane w Rosji w sposób jawnie stronniczy i antypolski. Dzieje się tak,ponieważ historycy rosyjscy w swojej większości,zarówno w przeszłości, jak i współcześnie, głoszą koncepcje imperialne. A Polska od stuleci jest ofiarą rosyjskiej polityki wielkomocarstwowej.