Akredytacja, zarządzanie i organizacja w laboratoriach

Monografia jest zbiorem artykułów przygotowanych przez Uczestników 50. Międzynarodowego Seminarium Kół Naukowych w Olsztynie „Seminarium Obrazowania Studenckiej Myśli Naukowej”, które odbyło się na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie w dniach 15-16 września 2021 roku. Twórcami są Studenci i Doktoranci uczestniczący w 50. MSKN. Tom 1. zawiera najlepsze artykuły z zakresu nauk biomedycznych i technicznych, które powstawały w ramach ośmiu sekcji:
- Nauk Medycznych,
- Nauk o Zdrowiu,
- Nauk o Żywności,
- Nauk Rolniczych, Leśnych i Ochrony środowiska,
- Nauk Technicznych,
- Nauk Weterynaryjnych,
- Nauk Zootechnicznych i Rybactwa.

Nowe, drugie zaktualizowane wydanie jedynego na rynku polskim podręcznika akademickiego, w którym są omówione na poziomie molekularnym zagadnienia związane z budową, fizjologią i genetyką bakterii, ich oddziaływaniem na komórki eukariotyczne oraz budową bakteriofagów i ich działaniem na bakterie.

Rozdział 1 poświęcony jest taksonomii bakterii, następnie omówiono bardzo szczegółowo budowę komórki bakteryjnej, co stanowi podstawę do dalszych rozdziałów. W rozdziale dotyczącym metabolizmu szczególny nacisk położono na fizjologię. Trzy następne rozdziały dotyczą problemów związanych z genetyką bakterii, m.in. powielanie materiału genetycznego, zmienność genetyczna, i obejmują zarówno informacje podstawowe, jak i najnowsze odkrycia. Omówiono wirusy bakteryjne (bakteriofagi), a także molekularne mechanizmy bakteryjnej patogenezy. Podręcznik jest bogato ilustrowany.

Książka przeznaczona dla studentów biologii (mikrobiologia ogólna, fizjologia bakterii, genetyka bakterii), biotechnologii, ochrony środowiska uniwersytetów, akademii rolniczych, akademii pedagogicznych i politechnik; weterynarii; akademii medycznych (mikrobiologia lekarska, farmacja, analityka medyczna) oraz doktorantów i pracowników naukowych.

Trzynaste (piąte w PWN), gruntownie unowocześnione i rozszerzone wydanie stworzonego przed kilkudziesięciu laty, przez zmarłego w 2003 r. doc. Włodzimierza Senetę, podstawowego na rynku polskim podręcznika dendrologii. Autorami tej edycji są dr hab. Jakub Dolatowski, emerytowany wykładowca dendrologii na Wydziale Biologii Uniwersytetu Warszawskiego i na Wydziale Ogrodniczym Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego i były pracownik kilku ogrodów botanicznych i arboretów, który opracowuje kolejne edycje tej książki już od ćwierćwiecza, oraz prof. Jerzy Zieliński, emerytowany pracownik Instytutu Dendrologii PAN i Wydziału Leśnego Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, który dołączył teraz do zespołu autorskiego.
To wydanie Dendrologii jest, w porównaniu poprzednimi, opatrzone znacznie większą liczbą ilustracji, ale nadal są to wyłącznie oryginalne portrety roślin – rysunki piórkiem, na podstawie szkiców w ołówku, wykonane w ciągu ostatniego półwiecza przez autorów książki, zwykle w terenie, czasem – w herbariach.
Książka przeznaczona jest przede wszystkim dla studentów biologii, ogrodnictwa, architektury krajobrazu, ochrony środowiska i leśnictwa oraz dla ogrodników, botaników, szkółkarzy, projektantów zieleni, leśników, a także miłośników przyrody, ogrodów, lasów i krajobrazu czy etnobotaniki, czy szerzej – wielbicieli zarówno natury, jak i kultury.

Intensywnie rozwijający się przemysł spożywczy poszukuje nowych technologii, które rozwiążą dotychczasowe problemy technologiczne - zmniejszą koszt produkcji, zwiększą produkcję przy jednoczesnej gwarancji wysokiej jakości produktu. Pożądaną cechą nowych technologii jest niski nakład inwestycyjny i w miarę nieskomplikowane operacje jednostkowe. Wykorzystanie enzymów w przemyśle spożywczym to realna szansa do zrealizowania tych warunków.
Najważniejsze korzyści płynące z zastosowania enzymów to:
• przyspieszenie procesów technologicznych,
• możliwość uruchomienia produkcji nowych asortymentów żywności (w tym żywności funkcjonalnej),
• podniesienie jakości i atrakcyjności oraz wydłużenie trwałości produktów żywnościowych,
• możliwość zwiększenia wydajności tradycyjnie stosowanych surowców i zmniejszenie kosztów produkcji.
W publikacji znajdziemy informacje na temat zastosowania enzymów w wielu gałęziach przemysłu spożywczego:
- mleczarstwie
- piekarnictwie
- piwowarstwie
- przetwórstwie ryb
- przetwórstwie owoców i warzyw
- przetwórstwie mięsa

Książka prezentuje szeroki zakres wiedzy z zakresu genetyki człowieka i zastosowań biologii molekularnej w medycynie. Przedstawione są w niej ważne działy medycyny, w których istotną rolę odgrywa analiza genomu, dziedziczność jak też kwestie genetycznie uwarunkowanej zmienność osobniczej w konfrontacji ze środowiskiem. Szczególne miejsce, na wielu stronach, poświęcono problematyce leczenia chorób genetycznie uwarunkowanych w tym personalizacji leczenia z immunoterapią i terapią genową włącznie. Osobne miejsce poświęcono biomedycznym dokonaniom inżynierii genetycznej. Obecne wydanie obejmuje podstawy genetyki i genomiki, zasady dziedziczenia i genetyczne uwarunkowanej zmienności osobniczej, metody i narzędzia analizy kwasów nukleinowych, zastosowania bioinformatyki w analizie genetycznej z uwzględnieniem wysoko przepustowego sekwencjonowania DNA, podstawy patologii molekularnej chorób dziedzicznych, nowotworowych, kompleksowych i mitochondrialnych. Przedstawione spektrum zastosowań biologii molekularnej obejmuje także medycynę sądową i diagnostykę chorób infekcyjnych i inwazyjnych. Tradycyjnie o wartości opisywanej problematyki stanowią poradnictwo genetyczne i podstawy epidemiologii chorób genetycznie uwarunkowanych. Uwspółcześniono kompleks zagadnień dotyczący wiedzy z zakresu genetycznej różnorodności populacji ludzkich, biologii molekularnej w transplantologii i transfuzjologii jak też epigenetyki, farmakogenetyki i nutrigenetyki. Ponadto pragniemy zwrócić uwagę na nowe rozdziały poświęcone badaniom przesiewowym czy analizie DNA w genealogii. Ważnym zagadnieniem poruszanym w książce są prawne i społeczne dylematy współczesnej genetyki. Tematyka poruszana w książce, mimo widocznych osiągnięć, pozostaje w dalszym ciągu wyzwaniem dla nauki i jej laboratoryjnych zastosowań w najbliższych latach. Publikacja jest kontynuacją kolejnych, poczynając od roku 1998, wznowień książki „Biologia molekularna w medycynie. Elementy genetyki klinicznej” jak też wydanej w 2019 r książki „Genetyka medyczna i molekularna”. Książka adresowana jest do szerokiego grona odbiorców: studentów medycyny, farmacji, biologii, biotechnologii, inżynierii genetycznej, lekarzy wszystkich specjalności, diagnostów laboratoryjnych, specjalizujących się w genetyce klinicznej i laboratoryjnej genetyce medycznej, pracowników firm farmaceutycznych, a także wszystkich, którzy chcieliby poszerzyć swoją wiedzę z zakresu genetyki człowieka. Autorzy podręcznika są uznanymi autorytetami w zakresie swoich specjalności z wybitnym dorobkiem naukowym i edukacyjnym.

W książce zaprezentowano szeroką wiedzę z zakresu genetyki, genomiki, epigenomiki oraz inżynierii komórkowej i molekularnej (w tym edytowanie genomu), która znalazła zastosowanie w medycynie weterynaryjnej oraz hodowli zwierząt. Diagnostyka cytogenetyczna i molekularna chorób lub wad genetycznych, ocena wartości hodowlanej przy pomocy markerów SNP (tzw. selekcja genomowa), udane próby terapii genowej oraz modyfikacje genomu świni na potrzeby ksenotransplantacji, to tylko niektóre przykłady praktycznego wykorzystania najnowszych osiągnięć wiedzy z tego zakresu. Zagadnienia powyższe omówiono przede wszystkim w odniesieniu do zwierząt gospodarskich (bydło, świnia i koń) i towarzyszących (pies i kot).

W książce przedstawiono wachlarz zagadnień dotyczących genetyki zwierząt, m.in.:

• historii badań genetycznych i genetyki klasycznej,
• metod stosowanych w badaniach cytogenetycznych i molekularnych,
• gametogenezy i kontroli genetycznej rozwoju zarodkowego i płodowego,
• genomiki i epigenomiki,
• mutacji chromosomowych i genowych odpowiedzialnych za wrodzone wady rozwojowe lub choroby dziedziczne,
• onkogenetyki,
• kontroli reakcji odpornościowej,
• zmienności umaszczeń,
• zmienności cech produkcyjnych zwierząt gospodarskich,
• organizacji genomu wirusów i bakterii,
• wykorzystania zwierząt w badaniach biomedycznych z zakresu terapii komórkowych i genowych.

Książka jest bogato ilustrowana oryginalnymi schematami, rycinami i mikrofotografiami. Najważniejsze informacje zawarto w ramkach, a na końcu każdego rozdziału dodano wykaz wybranych publikacji, jako literatury uzupełniającej. Ostatnim rozdziałem książki jest słownik wybranych terminów genetycznych, który w przystępny sposób pomaga czytelnikowi zrozumienie omawianych zagadnień.

Genetyka ogólna i weterynaryjna adresowana jest do odbiorców zainteresowanych genetyką zwierząt domowych, wśród których są przede wszystkim studenci i doktoranci weterynarii, zootechniki, biotechnologii i biologii. Została ona napisana również z myślą o specjalistach z pokrewnych dziedzin i dyscyplin nauki oraz praktykujących lekarzach weterynarii i hodowcach zwierząt.