AKTUALNOŚCI OCHRONY ŚRODOWISKA nr 107 (specjalny)

Celem prezentowanej pracy było ukazanie zależności między bezpieczeństwem ekologicznym, ochroną środowiska naturalnego a zdrowiem człowieka. Autorzy przeprowadzili szczegółową analizę aktów prawnych – krajowych i międzynarodowych – aktualnej literatury i czasopiśmiennictwa oraz źródeł. (…)
Praca jest efektem współpracy naukowców oraz doktorantów wiodących uczelni krajowych, realizujących dydaktykę w zakresie bezpieczeń¬stwa wewnętrznego, międzynarodowego oraz badania z obszaru nauk prawnych, medycznych, o bezpieczeństwie.

• Dlaczego ludzie starzeją się i umierają? • Dlaczego niektóre zwierzęta żyją krótko jak motyle, a inne długo jak żółwie? • Dlaczego w przyrodzie utrzymuje się tendencja do współpracy z osobnikami spokrewnionymi, a nie z obcymi? • Dlaczego współpraca z osobnikami obcymi, nawet z innych gatunków jest niekiedy możliwa, a czasami zupełnie nieznana? • Dlaczego u wielu gatunków ptaków samce są kolorowe i głośne, a samice szare i ciche? • Dlaczego pewne chorobotwórcze drobnoustroje stają się dla nas bardzo niebezpieczne? • Czy ewolucja wybiera zawsze rozwiązania optymalne? Na przedstawione powyżej i podobne pytania znajdzie Czytelnik odpowiedź w tej książce, która stanowi próbę związłego przedstawienia obecnego stanu biologii ewolucyjnej w relacji do ekologii. Obecnie przyjmuje się, że teoria doboru naturalnego jest teorią tłumaczącą, w jaki sposób powstały i utrzymują się wszelkie właściwości roślin, zwierząt i mikroorganizmów. Ekologia ewolucyjna prezentuje te tłumaczenia, tak jak one są akceptowane przez współczesną naukę. Z tej książki mogą korzystać nie tylko studenci, ale także inni Czytelnicy szukający odpowiedzi na intrygujące pytania o funkcjonowanie organizmów w ich środowisku. W drugim wydaniu uzupełniono tekst książki o opis zjawisk prowadzących do cykli populacyjnych pardwy szkockiej, zjawisk będących efektem doboru krewniaczego.

"Krąg" nieświadomie kojarzy się ze spójnością. Przywodzi na myśl jedność elementów, które okala. Interpretacja jego symboliki nie nastręcza nikomu trudności. Bez specjalnego ryzyka można wysunąć tezę, zgodnie z którą w ten sposób jest on odczytywany w każdej cywilizacji i kulturze, jakie dotąd zaznaczyły swoją obecność na Ziemi. Tak było, jest i z dużą dozą prawdopodobieństwa - pozostanie w przyszłości.

Także w przypadku niniejszej monografii, uniwersalna wymowa figury nakreślonej przez obraz koła znalazła swoje odzwierciedlenie. Tkwi ono w obszarze prezentowanych dociekań badawczych, wytyczonych treścią poszczególnych rozdziałów. Związane są one z energetyką, a dotyczą fundamentalnych dla niej problemów: bezpieczeństwa i techniki. W rozpatrywanej tematyce stanowią całość. Każdy, chociażby najmniejszy, brak czy też niedostatek integracji przesądza o rezultacie naukowych dociekań. Deprecjonuje ich utylitarne znaczenie i pozbawia funkcji aplikacyjnych, czyli możliwości zastosowania w praktyce.

Wzajemne implikacje relacji bezpieczeństwa i techniki mogą uchodzić za "signum temporis" naszych czasów.

Ze wstępu.

Rozprawa jest pierwszą próbą monograficznego opracowania problematyki odpowiedzialności za szkody wyrządzone ruchem zakładu górniczego według stanu prawnego obowiązującego od chwili wejścia w życie ustawy z dnia 27 lutego 1994 r. - Prawo geologiczne i górnicze. Stan ten zaś zdecydowanie odbiega od wcześniejszych unormowań w tym zakresie, albowiem zasadniczej zmianie uległy zarówno reguły prawa materialnego, jak i procedura dochodzenia roszczeń. Zasadnicza część publikacji dotyczy prawnej konstrukcji odpowiedzialności za szkody wyrządzone ruchem zakładu górniczego, przesłanek tej odpowiedzialności, podmiotu odpowiedzialnego za szkodę oraz sposobów jej naprawienia. W dalszej części monografii autor przedstawił kwestię obowiązku zapobieżenia szkodzie grożącej wskutek ruchu zakładu górniczego oraz problematykę dochodzenia roszczeń związanych z naprawą tych szkód oraz z zapobieganiem im. Całość zamyka próba syntezy zagadnienia, zawierająca także postulaty de lege ferenda. Książka jest przeznaczona dla osób zajmujących się problematyką odpowiedzialności za szkody zarówno w teorii, jak i w praktyce.

Transformacja” to termin, który dominuje w dyskusji o przyszłości energetyki.
Popularnie odnoszony jest do mocy wytwórczych i ograniczany do kwestii,
z czego produkować energię elektryczną, ewentualnie czym zasilać pojazdy.
Problem jest jednakże niewspółmiernie bardziej złożony. Dotyczy bowiem wielu
zagadnień, których natura wykracza poza ramy eksponowanych medialnych
polemik. Jego zawartość merytoryczna, to także pytanie o to, kto będzie energię
wytwarzał. Czy będzie to system scentralizowany czy też mikrogeneracja, a może
hybrydowe rozwiązania łączące obie koncepcje? Jaka będzie pozycja odbiorcy?
Czy zgodnie z duchem rozwoju zrównoważonego będziemy racjonalniej gospodarowali energią czy też ograniczymy się do projektowania bardziej efektywnych
urządzeń odbiorczych, sprawniejszych silników etc.?
Na wskazane wątpliwości nakładają się zadania wynikające z konieczności
zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego. Czy wybór energetyki rozproszonej nie przyczyni się do anarchizacji systemu i w jaki sposób będziemy go
stabilizować? Jak powinny kształtować się kryteria wyboru dostawcy surowców
kopalnych, czyli od kogo kupować ropę naftową i gaz ziemny – od tego, kto
oferuje węglowodory najtaniej, czy od tego, kto jest nam bliski politycznie? Jak
z tym radzą sobie inne państwa? Wejście w obszar międzynarodowych stosunków
polityczno-gospodarczych i szeroko pojętego ładu światowego staje się w tym
kontekście także elementem transformacji energetycznej. Podobnie rzecz się ma
z zagadnieniami z zakresu ochrony środowiska i zmian klimatycznych. Wzajemne implikacje z bezpieczeństwem są tu nader wyraźne. Problem ten dotyczy
także kwestii związanych z postępem technicznym i jego tempem. Możliwości
skutecznego prognozowania przybliżałaby odpowiedź dotyczącą sygnalizowanego importu nośników, wskazując na okres ich wykorzystania

Książka podejmuje problem zmian zachodzących w obszarach zlodowaconych południowego Spitsbergenu w kontekście współczesnej ewolucji środowiska przyrodniczego. Celem przedstawionych studiów jest określenie, w jaki sposób systemy lodowcowe reagują na zmieniające się warunki środowiskowe, a zwłaszcza na ocieplenie klimatu. Poprzez przedstawienie stanu poszczególnych elementów środowiska glacjalnego, a także mechanizmów regulujących ich funkcjonowanie przedstawiona jest sieć wzajemnych interakcji zachodzących w systemach lodowcowych. W poszczególnych rozdziałach książki omawiane są kwestie uwarunkowań topograficznych i topoklimatycznych akumulacji śniegu na lodowcach, roli firnu i zasilania wewnętrznego w kształtowaniu bilansu masy lodowców, ewolucji stanu termicznego lodowców, czy wreszcie zmiany w sieci drenażu podlodowcowego po Małej Epoce Lodowej. Praca wykorzystuje w analizie zestaw badań terenowych z lat 2007 – 2014 wykonywanych na południowym Spitsbergenie pomiędzy fiordami van Keulenfjorden na północy i Hornsund na południu. Główną metodą badawczą szeroko omówioną w książce jest naziemne sondowanie radarowe. Wyniki z kilkuset kilometrów profili georadarowych zostały poddane analizie celem przestudiowania procesów zachodzących pod powierzchnią pokryw lodowych, nieuchwytnych innymi metodami badawczymi.
Książka kierowana jest zarówno do osób studiujących procesy glacjalne i reakcję kompleksów lodowcowych Arktyki na zmiany środowiskowe, specjalistów wykorzystujących metody geofizyczne, a zwłaszcza georadarowe, w obszarach zlodowaconych, a także do pasjonatów obszarów polarnych.