Album Wiosenno - Bajkowy

Udostępnione publicznie w 1805 roku przez Stanisława Kostkę Potockiego i jego żonę Aleksandrę z Lubomirskich zbiory dzieł sztuki zwane Kolekcją Wilanowską zawierają kolekcję malarstwa różnych epok historycznych. Tworzona w trudnym dla polskiej kultury okresie porozbiorowym galeria miała za zadanie z jednej strony odbudowanie pamięci o zwycięskim królu Janie Sobieskim, a z drugiej przedstawienie dziejów sztuki światowej. Ten dualizm z powodzeniem kontynuowali następni właściciele Wilanowa. Prezentowana obecnie w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie kolekcja należy do nielicznych w Polsce, które przetrwały tragiczne losy kraju w XIX i XX wieku.

Książka profesora Jana Wiktora Sienkiewicza Artyści Andersa. Continuita e novita jest długo oczekiwanym i niezmiernie ważnym w dziejach polskiej historii sztuki XX wieku wypełnieniem luki, w ramach ciągle nie w pełni rozpoznanego obszaru zagadnień związanych z polską plastyką powstałą poza granicami Polski. Głównym tematem opracowania, są dzieje plastyki polskiej w łonie 2 Korpusu generała Andersa, w których jak w soczewce przenikały się zarówno „continuita” jak i „novita” zjawisk i prądów artystycznych, charakterystycznych dla malarstwa europejskiego pierwszej połowy XX w. (z recenzji prof. zw. dr. hab. Andrzeja Kazimierza Olszewskiego)

Dopiero po 1989 r. polska sztuka powstała poza krajem zaczęła przeżywać zasadnicze zmiany w obszarze systemów metodologicznych, a szczególnie w zakresie jej oceny i interpretacji, czego wyrazem była m.in. wystawa „Jesteśmy” zorganizowana przez warszawską Zachętę w 1991 r. Po opublikowanym przez Jana Wiktora Sienkiewicza opracowaniu naukowym poświęconym polskim galeriom sztuki współczesnej w powojennej stolicy Wielkiej Brytanii, pt. Polskie galerie sztuki w Londynie w drugiej połowie XX wieku (2003), monografiach twórczości artystycznej malarzy z polskiego Londynu związanych z Armią Andersa: Mariana Bohusza-Szyszki (1995), Wojciecha Falkowskiego (2005), Halimy Nałęcz (2007) i Ryszarda Demela (2010) oraz zbiorze studiów pt. Sztuka w poczekalni. Studia z dziejów plastyki polskiej na emigracji 1939-1989 (2012), najnowsze opracowanie Artyści Andersa jest wypełnieniem luki, a jednocześnie rodzajem klamry zamykającej do niedawna nierozpoznany kolejny obszar zagadnień związanych z XX-wieczną polską plastyką powstałą poza granicami Polski. Oddana do rąk czytelnika książka obejmuje ramy czasowe od wyjścia Polskich Sił Zbrojnych (zwanych Armią Andersa) w 1942 r. z terenów ówczesnego ZSRR aż po rok 1949, w którym to zakończyła się rzeczywista opieka generała Władysława Andersa nad uratowanymi polskimi żołnierzami-artystami. Wówczas to mieszkający na Wyspach Brytyjskich polscy malarze powołali do życia w Londynie awangardową grupę artystyczną pod nazwą Grupa 49.

(z recenzji prof. zw. dr. hab. Jerzego Malinowskiego)

Publikacja podzielona jest na dwie części. W pierwszej znajduje się tekst kuratorski oraz eseje trójki zaproszonych autorów. Maria Hussakowska podejmuje rozważania na temat relacji miasto – sztuka, kluczowych postaci, miejsc i inicjatyw kształtujących lokalne środowisko. Fenomen jednej z najważniejszych pod tym względem instytucji – Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki – analizuje Agnieszka Jankowska-Marzec. Tekst Sebastiana Stankiewicza to rys historyczny oraz opis reguł funkcjonowania Otwartej Pracowni – jednego z najciekawszych stowarzyszeń artystycznych w Krakowie. Druga część publikacji poświęcona poszczególnym artystom obejmuje ich biogramy, zdjęcia pracowni oraz reprodukcje dzieł prezentowanych na wystawie. Jej uzupełnienie stanowią odpowiedzi twórców na pytania o wpływ tradycji Krakowa na ich pracę i o zadania sztuki.

Katalog wydany w związku z wystawą:
Artyści z Krakowa. Generacja 1950–1969
Kuratorzy: Monika Kozioł, Martyna Sobczy
Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK
29.10.2020–21.3.2021

Teodor Axentowicz (1859–1938) – malarz, grafik oraz rysownik, profesor i pierwszy powołany w wyborach rektor Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Pochodził ze szlacheckiej rodziny polskich Ormian, która trzy lata po jego urodzeniu zamieszkała we Lwowie. Edukację artystyczną rozpoczął w monachijskiej Akademii Sztuk Pięknych, później kontynuował ją w Paryżu pod kierunkiem E. A. Carolusa-Durana. Po odbyciu szeregu twórczych podróży po Europie, w 1895 roku przyjechał do Krakowa. Malarsko dał się poznać przede wszystkim jako autor portretów inspirowanych rodzimym folklorem. Album, opatrzony wstępem dr Stefani Krzysztofowicz-Kozakowskiej, prezentuje najważniejsze dzieła artysty.

Dwujęzyczny album Rafała Olbińskiego. Publikacja zawiera 20 prac artysty oraz tyleż opowiadań powstałych z odwrócenia normalnej kolejności w pracy ilustratora. Najpierw bowiem stworzył on obraz. Opowiadania te są próbą jego osobistej, niekoniecznie jedynej interpretacji obrazów, które na ogół powstawały o wiele wcześniej. W trakcie ich malowania artysta nie myślał o jakichkolwiek późniejszych literackich adaptacjach. Jego zamiarem nie był wierny przekład plastycznej wizji na słowa. Obraz traktował tylko jako pretekst do opowiedzenia interesującej historii. Opisać to, co się widzi, jest łatwo; trudniej z tego opisu stworzyć dramat, zamknąć go w nawiasach początku i końca, obudzić intelekt i serce. A to artyście doskonale się udało. Materiał ilustracyjny pochodzi z prywatnego archiwum malarza, ale także z zagranicznych galerii i muzeów.

Allegory and beauty in Florence
With the patronage of the powerful Medici family, a canon of secular and religious work, and contributions to the celebrated Sistine Chapel, Sandro Botticelli (1444/45–1510) was well placed for fame. After his death, however, his work was eclipsed for some four hundred years. It wasn’t until the 19th century that the painter began to gain major art-historical recognition.

Today, Botticelli is hailed as a towering figure of the Florentine Early Renaissance. His secular works The Birth of Venus and Primavera, mostly read as an allegory of Spring, are among the most recognized paintings in the world, resplendent in their delicate details, graceful lines, and compositional balance. His arrangements are fluid yet poised, his figures serene yet sensual. Venus, in particular, is held up as art-historical icon of beauty: pale-skinned, delicately featured, soft with fecund promise.

This essential introduction presents key works from Botticelli’s oeuvre to understand the making of a Renaissance legend. Through the painter’s most famous mythological and allegorical scenes, as well as his radiant religious works, we explore a mastery of figuration, movement, and line, which has gone on to inspire artists from Edgar Degas to Andy Warhol, René Magritte to Cindy Sherman.