Aleksander Gieysztor w pamięci i badaniach historycznych

Książka wydana wspólnie z Niemieckim Instytutem Historycznym w Warszawie jako 25 tom serii Klio w Niemczech

„Historia wizualna” definiowana jest na wiele sposobów. W tej książce oznacza nowe możliwości uprawiania historii związane ze współczesną ekspansją obrazów. W jaki sposób dostępność fotografii, filmów, cyfrowych archiwów wizualnych wpływa na pracę historyków? Jakie możliwości otwierają przed nimi źródła wizualne? Jak obrazy oddziałują na narracje historyczne? Zebrane tu teksty przedstawiają stanowiska dziesięciorga niemieckich uczonych, którzy szukają odpowiedzi na te pytania. Z różnych perspektyw przyglądają się oni wykorzystywaniu obrazów w pracy historyków, wskazując potencjał historii wizualnej i związane z nią zagrożenia. Autorzy publikowanych prac to przedstawiciele różnych pokoleń niemieckiej historiografii. Są wśród nich teoretycy i praktycy, historycy epok dawniejszych i współczesnych. Łączy ich poszukiwanie nowych metod badawczych i nowych sposobów objaśniania przeszłości. Uważają, że historię można nie tylko opowiedzieć, ale i pokazać.



Autorzy: Horst Bredekamp, Martina Heßler, Jens Jäger, Judith Keilbach, Habbo Knoch, Gerhard Paul, Bernd Roeck, Magdalena Saryusz-Wolska, Heike Talkenberger, Annette Vowinckel, Rainer Wohlfeil



Seria „Klio w Niemczech” to projekt przekładowy Niemieckiego Instytutu Historycznego w Warszawie. Prezentuje ona polskim czytelnikom najciekawsze prace i dokonania współczesnej historiografii niemieckiej na tle szerszego kontekstu europejskiego. W serii ukazują się książki poświęcone różnym zagadnieniom historii Europy środkowo-Wschodniej – w szczególności Polski i Niemiec. Publikowane są także prace metodologiczne i przekrojowe.

Monografia przedstawia historię wizualną jako subdyscyplinę badawczą zajmującą się analizą przedstawień (audio)wizualnych w kontekście historycznym. W tym rozumieniu zorientowana jest ona multidyscyplinarnie, obejmując swym zasięgiem wszystkie sfery, które występują na styku historii/historiografii, fotografii, filmu, sztuk plastycznych, nowych mediów oraz wszelkiej wizualizacji przeszłości i wiedzy historycznej. Do jej zadań należy z jednej strony wskazanie roli, jaką przedstawienia (audio)wizualne odgrywają w tworzeniu przedstawień historycznych (wyobrażeń o przeszłości), stając się swoistą alternatywą dla historiografii akademickiej, a z drugiej wskazanie metod badawczych przydatnych do analizy audiowizualnych reprezentacji przeszłości jako relatywnie nowych i równorzędnych wobec pisanej historii form refleksji o przeszłości oraz źródeł historycznych, wymagających od historyka nowych umiejętności w zakresie krytyki i hermeneutyki przekazów medialnych.

Jak stwierdził w swych wspomnieniach Aleksander Fredro, Człowiek z koniem, niby centaur, jest dopiero jednostką w kawalerii. Historiografia polska podążając za tą zasadą, jak się wydaje, nie lubi zsadzać jeźdźca z konia, a jeśli już to robi, zwykle idzie tylko za tym pierwszym, interesując się nawet najmniejszym aspektem jego życia, niemal całkowicie zapominając o jego wierzchowcu. Nie ma w tym jednak nic specjalnie dziwnego. Wraz odejściem koni najpierw z pól walki i większości armii świata, a wreszcie z większości aspektów ludzkiego życia, zaczęto o nich stopniowo zapominać, jako o relikcie świata, który już nie istnieje. Niewielu jest także historyków jeżdżących konno, działających w grupach rekonstrukcji historycznej, czy służących we współczesnej kawalerii ochotniczej, a ich prace często nie znajdują uznania ani wśród szerszego grona historyków, jako zbyt szczegółowe i subiektywne, ani w środowisku jeździeckim, które zarzuca im brak pokrycia w hippicznej rzeczywistości i ślepą wiarę w źródła.

Stąd właśnie autor stawia i próbuje odpowiedzieć na wiele pytań: jak w kawalerii polskiej przełomu epok wyglądało zaopatrzenie w konie? Jakie generowało koszty, a zarazem problemy finansowe? Czym się charakteryzował koń tych dwóch światów? Co jadł i na co chorował? Czy i jakie nosił imię? Jak go szkolono i obchodzono się z nim w ówczesnych jednostkach kawalerii? Oraz jaki był stosunek kawalerzystów do ich wierzchowców?

Próbą odpowiedzi na te pytania jest niniejsza praca. Autor ma nadzieję, że czytelnik odnajdzie w niej wiele wartościowych informacji i że zachęci ona do szerszego zainteresowania historycznymi pracami hipologiczno-wojskowymi.


Krzysztof Kuczyński (ur. 1994 r. w Warszawie). Magister historii, absolwent Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Doktorant w Szkole Doktorskiej Nauk Humanistycznych UW (dyscyplina: historia). Zainteresowania badawcze koncentruje na historii wojskowości, ze szczególnym uwzględnieniem historii morskiej sztuki wojennej i historii kawalerii.

Powrót bestsellerowej biografii Angeli Merkel. W nowym wydaniu "Cesarzowej Europy" Arkadiusz Stempin pomaga wyobrazić sobie Europę po zakończeniu politycznej kariery przez kanclerz Niemiec. W nowych rozdziałach autor opisuje, jak w ostatnich latach Merkel zmagała z kryzysem ukraińsko-rosyjskim, falą uchodźców 2015 roku, skutkami Brexitu, Stanami Zjednoczonymi ery Trumpa czy wreszcie zaostrzającym się kryzysem klimatycznym i pandemią COVID-19.
Czy Merkel znalazła sposób na opanowanie nękającej cały świat fali popularności skrajnej prawicy? Z jakim dziedzictwem jesienią 2021 zostawi swoich następców w Niemczech i Brukseli?

Niezwykle zajmująca i wspaniale zilustrowana książka o życiu królowej Elżbiety II oraz o jej ubraniach i biżuterii Czy wiesz, że korona królowej waży aż dwa kilogramy? Albo że istnieje taki wzór szkockiej kraty, którego nikt poza nią nie mógł nosić? Pełna zdumiewających faktów Garderoba królowej opowiada historię młodej księżniczki, która nie spodziewała się, że będzie rządzić i że stanie się jednym z najdłużej urzędujących – i najbardziej lubianych – monarchów w Wielkiej Brytanii i na całym świecie. Książka zawiera przedmowę autorstwa Michele Clapton, projektantki kostiumów do serialu Netflixa The Crown, która pozwala zajrzeć za kulisy odtwarzania niektórych z najsłynniejszych strojów królowej.

Historię można poznawać w różny sposób. Jednak najciekawszy i najpopularniejszy z nich polega na poznaniu jej przez pryzmat życiorysów wielkich polityków. Temu celowi służy niniejsza publikacja. Poprzez biografie królów, książąt, władców i prezydentów starano się ukazać najważniejsze wydarzenia w dziejach Rzeczpospolitej. Warto tu zwrócić uwagę, że charakter danego monarchy był kształtowany przez wzorce epoki, w której żył, stąd też w biogramach nie pominięto tak ważnych dla poznania nie tylko władcy, ale i jego czasów, cech osobowości panującego, anegdot z nim związanych oraz współczesnych mu relacji. Aby ułatwić orientację w czasoprzestrzeni historycznej, każdy biogram poprzedzony jest informacją dotyczącą sytuacji w Europie oraz w Polsce, ponadto każdorazowo przedstawiono drzewo genealogiczne danej postaci oraz najważniejsze powiązania rodzinne lub polityczne. Poza tym poznawanie osoby panującego mogą ułatwić taśmy czasu, na których wyeksponowano najważniejsze wydarzenia z okresu panowania, zarówno te kształtujące historię Rzeczpospolitej, jak i historię powszechną. Poczet królów polskich opatrzony jest wieloma zdjęciami obiektów muzealnych, reprodukcjami słynnych obrazów, a także wizerunkami władców autorstwa największych mistrzów pędzla: Matejki, Bacciarellego, Lessera...