Aleksander Żabczyński. Jak drogie są wspomnienia

Pasjonująca biografia Aleksandra Ładosia (1891–1963) – człowieka ratującego Żydów w czasie II wojny światowej – polskiego dyplomaty, polityka i publicysty, działającego w pierwszej połowie XX wieku, a więc w wyjątkowo burzliwym okresie w historii Polski i Europy. Okresie naznaczonym najpierw zaborami, potem I wojną światową i odzyskaniem przez Polskę niepodległości (1918 r), wojną polsko-rosyjską (1920 r.), zamachem majowym i dojściem do władzy sanacji (1926 r.), II wojną światową, niemiecką okupacją Polski i wreszcie przejmowaniem władzy w Polsce przez komunistów (1945 r.). Aleksander Ładoś był nie tylko świadkiem tych wydarzeń, ale też ich aktywnym uczestnikiem. Osobą współtworzącą historię Polski.
Aleksander Ładoś nazywany był przez Żydów ze Szwajcarii Sprawiedliwym wśród Narodów Świata jeszcze w czasie wojny, wiele lat zanim Instytut Yad Vashem zaczął używać tego biblijnego zwrotu. Nie znam innego dyplomaty, którego za życia otaczałoby tak wielkie poczucie wdzięczności. Parokrotnie pisano o nim, że bez niego nie uratowałby się nikt. [dr Jakub Kumoch, Ambasador RP w Szwajcarii]
To książka o człowieku, któremu nie zabrakło wyobraźni i odwagi w czasach odwracania wzroku od zła. Opowieść o człowieku, który poznał cztery Polski: pod zaborami, międzywojenną, okupowaną i komunistyczną. Nie mógł z tego powstać życiorys banalny. [Michał Potocki, Zbigniew Parafianowicz, „Dziennik Gazeta Prawna”]
W czasie II wojny światowej Aleksander Ładoś był liderem grupy, która zajmowała się organizacją i produkcją nielegalnych paszportów krajów latynoamerykańskich. Przekazywane Żydom dokumenty istotnie zwiększały ich szansę na przeżycie. Grupa ta, zwana również berneńską, składała się z polskich dyplomatów, pracowników Poselstwa RP w Bernie oraz współpracujących z nimi przedstawicieli organizacji żydowskich. Na czele grupy stał Aleksander Ładoś, chargé d’affaires polskiego poselstwa. Oprócz niego członkami grupy byli trzej inni polscy dyplomaci zatrudnieni w Poselstwie RP: Stefan Ryniewicz, Konstanty Rokicki i Juliusz Kühl, oraz dwaj działacze szwajcarskich organizacji żydowskich: Abraham Silberschein i Chaim Eiss. Grupa w czasie drugiej wojny światowej zajmowała się organizacją i produkcją nielegalnych paszportów krajów latynoamerykańskich. Początkowo akcja dotyczyła Żydów przebywających w gettach na terenie okupowanej Polski, ale z czasem paszporty zaczęto wysyłać także do innych krajów, m.in. do Holandii. Przekazywane Żydom dokumenty istotnie zwiększały szansę na przeżycie – dzięki nim ich posiadacze mogli trafić do obozów internowania, a nie obozów zagłady. Szacuje się, że grupa wystawiła paszporty nawet dla 10 tysięcy osób. [InstytutPileckiego.pl]
ZE WSTĘPU DO KSIĄŻKI:
W XX wieku Polska przeżyła dwie wielkie katastrofy. Pierwszą była klęska militarna we wrześniu 1939 r. Drugą była klęska polityczna w 1945 r. Ta druga boli dziś bardziej niż ta pierwsza. W czasie okupacji Polacy nie utworzyli bowiem rządu kolaboracyjnego. Walczyli z nazizmem na różnych frontach. Mimo to politycznie wojnę przegrali. Dziś po latach wracają dwa pytania: dlaczego nas to wszystko spotkało? I czy te klęski nas czegoś nauczyły? Szczera odpowiedź jest nam bardzo potrzebna. Wciąż dominuje bowiem przekonanie, że za nasze porażki odpowiadają inni, a nigdy my sami. Czy jednak dobrze jest patrzeć w przyszłość z takim przekonaniem? Czy w ten sposób nie przypominamy młodzieńca, który najpierw prezentuje nadmierną pewność siebie, a potem obwinia innych o swe niepowodzenia? I dlatego warto dziś przypomnieć postać Aleksandra Ładosia, wybitnego dyplomaty zapomnianego przez historię. Człowieka, który proponował realizm polityczny zamiast przesadnej wiary we własne możliwości. Jego dokonania są dziś prawie nieznane, a z pewnością zasługują na upowszechnienie. Przykładem jest chociażby akcja ratowania Żydów w czasie drugiej wojny światowej.
Nota: przytoczone powyżej opinie są cytowane we fragmentach i zostały poddane redakcji.
Projekt okładki: Marcin Labus.

Nie da się bezkarnie ukrywać, oszukiwać, kłamać.
Próbowałam.

Jak to jest, gdy musisz wciąż udawać: dzielną dziewczynkę, zbuntowaną nastolatkę, cyniczną seksbombę, nowoczesną, korzystającą z uroków życia singielkę? Jak to jest, gdy zaczynasz wierzyć we własne rojenia? Co się dzieje, gdy wreszcie przestajesz?

Tym razem było inaczej. Wcześniej mogłam siedzieć po szyję zanurzona w bagnie, udając, że to jacuzzi, wtykając kolorową parasolkę w drinka i sztucznie podkręconym głosem zakrzykując strach i rozpacz moim sztandarowym hasłem na czarną godzinę. Zabawa, zabawa. Krew się leje, łzy się leją, ale zabawa, zabawa. Dłużej już się nie dało. Teraz udawanie groziło śmiercią. A ja przecież chciałam żyć.

Alkoholiczka to prawdziwa opowieść o wchodzeniu w uzależnienie i uwalnianiu się od niego. Ta przejmująca historia przekonuje, że naprawdę można zrobić coś, co wydaje się niewyobrażalne: przestać pić.

Film Zabawa, zabawa ze scenariuszem Miki Dunin i Kingi Dębskiej już w kinach!

Mika Dunin – kulturoznawczyni, blogerka (mika-dunin.blogspot.com), autorka znakomitego Antyporadnika

Audrey Hepburn mówiła o sobie, że wojna ją ukształtowała. A jednak w żadnej z biografii nie znajdziemy wiadomości na temat jej młodości w ogarniętej wojną Holandii. Aż do teraz.

Robert Matzen odsłania przed czytelnikami zapomniany dotąd rozdział z życia Audrey Hepburn, i robi to w iście filmowy sposób.

Nieznane fakty na temat jej rodziny, część zatajana nawet przez FBI. Trauma wojny, kiedy Hepburn pomagała działaczom ruchu oporu, pracowała jako wolontariuszka w szpitalu, przeżyła bitwę o Arnhem i prawie umarła z głodu w czasie ostatniej wojennej zimy. Życie ze świadomością, że jej ojciec był nazistowskim szpiegiem, a matka wspierała Hitlera przez pierwsze dwa lata okupacji.

Robert Matzen solidnie przygotował się do tej książki. W holenderskich archiwach dotarł do nieznanych dotąd materiałów źródłowych, wykorzystał dzienniki pisane przez naocznych świadków zdarzeń, przeprowadził wywiady z ich potomkami. Wiele z zamieszczonych w książce zdjęć pochodzi z prywatnego archiwum aktorki. Są wydawane po raz pierwszy.

Bez wydarzeń II wojny światowej nie sposób zrozumieć Audrey Hepburn i tego, kim się stała.

Czy zastanawiałeś się kiedyś, jak zmienić:
Frajera w luźnego ziomka?
Szkolnego idiotę w biznesmena?
Gościa z wyrokiem w oddanego ojca rodziny?
I najważniejsze, co się faktycznie opłaca po latach?

Wszystkie przemiany łączy jeden sekret, który odkryłem podczas terapii, i przyznasz, że trochę kijowo byłoby się tym nie podzielić. A może chciałbyś też poznać kulisy tworzącej się grupy w Elblągu z graficiarzami, b-boyami i raperami, wyścigów ulicznych, szalonych imprez, początku kariery kilku znanych osób i budowania biznesów od podstaw? Jeśli tak, trzymasz w ręku właściwą książkę!

Poza pokrętną historią, materiał ukazuje, jak niewiele trzeba, by poprawić działanie tej durnowatej łepetyny. Może książka skróci komuś ścieżkę rozwoju, może ktoś popełni mniej błędów, a może ludzie się tylko uśmieją lub kimną. Nie wiem, ale nie lubię siedzieć bezczynnie i wysłuchiwać, że czegoś się nie da, bo wszystko się da, o czym sam się niebawem przekonasz! Książki trafią bezpłatnie do domów dziecka w całej Polsce, a zysk ze sprzedaży będzie wspomagał usamodzielnianie podopiecznych z takich placówek, ponieważ ich start w dorosłość jest dużo trudniejszy niż mój, i większości ludków. Szczegóły akcji znajdziesz na stronie fundacji www.wystarczy-chciec.pl

O AUTORZE
Laureat wielu pokojowych nagród oraz sinych malin, a przynajmniej tak wspominali świadkowie bijatyk. Zdobywca Emmy, Goyi, Nike i jeszcze kilku ich koleżanek. Wieloletni wykładowca przedmiotów na szkolnych ławkach, miłośnik niesienia pomocy, twórca wielu biznesów oraz jednej, wspaniałej rodziny. Za liczne dokonania zdobił go niejeden pasek, a tytuły nadawane przez nauczycieli ciężko tu wymienić. Ponoć ktoś nawet rzucił w jego kierunku – SER. Znany głównie z tego, że jest nieznany i przez wielu określany jako Cekon, Dejniel Cekon.

Historia inspirowana prawdziwymi wydarzeniami.
Grisza ma 5 lat, gdy razem z mamą, babcią i rodzeństwem trafia z Białorusi do Auschwitz. Kilka miesięcy później śmierć zabiera mu tych, których kocha. Chłopiec zostaje sam w miejscu, gdzie ludzkie życie nic nie znaczy, i zapamiętuje wszystko, co dzieje się w tym piekle na ziemi. Ma zapalenie płuc, dwa razy jest „pacjentem” doktora Mengele, a mimo to udaje mu się przeżyć i doczekać wyzwolenia. Po wojnie tuła się po różnych domach dziecka, szukając swego miejsca na ziemi. Obozowe przeżycia są tak traumatyczne, że dopiero w 1963 roku decyduje się opowiedzieć swoją historię kustoszowi muzeum w Auschwitz.
Chłopiec. który przeżył Auschwitz to obraz obozu widziany oczami małego dziecka, które zapamiętało to, co niektórzy woleli by wymazać z pamięci.

Z prac Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego
UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO

Redaktor naukowy
Krzysztof Stopka

Seria C:
Corpus studiosorum Universitatis Iagellonicae in saeculis XVIII-XX, Tomus III: T-Ż