Amanci II Rzeczpospolitej

Nietypowy autoportret jednego z najwybitniejszych współczesnych polskich reżyserów i animatorów. Główna jego część to opowieść obrazkowa ułożona z rodzinnych fotografii, wycinków z gazet, szkiców, rysunków i kadrów filmowych. Opowieść ta jest swoistą podróżą po wyobraźni, wspomnieniach i twórczości artysty, zagadkową, ale zachęcającą do rozmaitych interpretacji. Ponadto książka zawiera zapis rozmowy z Piotrem Dumałą, w której opowiada on o swoim życiu i twórczości, o własnym rozumieniu sztuki i planach na przyszłość, fragmenty literackie (od młodzieńczych prób, poprzez opowiadania, aż do wykładu, w którym opowiada o swoim rozumieniu animacji i filmu fabularnego), opinie o reżyserze (od pełnych zachwytu recenzji po druzgoczące wpisy na forach dyskusyjnych), bibliografię tekstów poświęconych jego twórczości oraz kompletną filmografię. Teksty te uzupełnione są satyrycznymi rysunkami, fragmentami storyboardów, reprodukcjami wczesnych prac, fotosami i werkami. Książkę zamyka spis ilustracji, wzbogacony barwnymi komentarzami autora.

Autorka analizuje wybrane role trzech wielkich aktorek na szerokim tle społecznym, politycznym i kulturalnym, umieszczając każdą z ról w odpowiednim kontekście: utworów artystycznych, wydarzeń historycznych oraz przemian społecznych. Główny materiał badawczy stanowią receznje omawianych spektakli, które Dorota Sosnowska analizuje nie tylko pod kątem rekonstrukcji przedstawienia i wybranej roli, ale także używanych przez recenzentów skojarzeń, metafor i kontekstów.
Książka jest skierowana zarówno do środowiska teatralnego - badaczy i widzów niejednokrotnie pamiętających jeszcze trzy wybitne aktorki, jak i do szerokiej grupy czytelników zainteresowanych epoką PRL. Książka ma charakter naukowy, jednak poruszana tematyka i metodologia sprawiają, że jest przesycona także narracją biograficzną, wartką opowieścią o czasach PRL, ówczesnym teatrze i jego twórcach.

„Zawsze będę mówić prawdę, nawet jeśli nie jest ona zabawna”. Choć prawda zawarta w tym zbiorze niezwykle dowcipnych, zaczepnych, wzruszających i bardzo, BARDZO osobistych esejów jest nadzwyczaj bolesna, to… Tiffany Haddish przedstawia ją tak, że nie sposób się nie śmiać.
Dorastając w jednej z najbiedniejszych dzielnic południowocentralnego Los Angeles, Tiffany znalazła swój własny sposób na przetrwanie – nauczyła się rozśmieszać ludzi. Potrafi po mistrzowsku obrócić wszystko w żart – niezależnie od tego, czy knuje szokującą zemstę na byłym chłopaku (przygotujcie się na ostrą jazdę), opowiada o dzieciństwie w rodzinach zastępczych i doświadczeniu przemocy czy wreszcie stara się odnaleźć w nowej dla siebie rzeczywistości, kiedy zyskuje sławę. Wciąż dojrzewając do swojej popularności, Haddish z humorem snuje opowieść o tym, jak wyglądała jej niezwykle trudna droga do sukcesu w Hollywood.

Ta przezabawna, czasem wulgarna i brutalna, ale zawsze bezkompromisowo szczera książka pokazuje światu, kim naprawdę jest Tiffany Haddish – skromną, wdzięczną, twardo stąpającą po ziemi i mądrą jak diabli kobietą, gotową inspirować innych za pomocą śmiechu.

Miłość zawiodła ją do Francji. Sztuka ją tam zatrzymała. Dwudziestoletnia Romy Schneider jest najlepiej opłacaną niemieckojęzyczną aktorką lat pięćdziesiątych. Rola Sisi, młodziutkiej cesarzowej, przyniosła jej międzynarodową sławę, uwielbienie widzów, ogromne pieniądze i status gwiazdy, ale jednocześnie wtłoczyła w ramy niewiniątka – zarówno na ekranie, jak i w życiu. W obliczu oczekiwań rodziny i rzeszy fanów, którzy widzą w niej ideał, a nie dorastającą dziewczynę, Romy nie ma odwagi, by zerwać z przesłodzonym wizerunkiem i rozwijać się artystycznie. Wszystko zmienia się, gdy w jej życiu pojawia się Alain Delon, debiutujący francuski aktor, będący zupełnym przeciwieństwem osób z jej otoczenia. Po burzliwym początku znajomości między młodymi rodzi się romans i dziewczyna decyduje się podążyć za ukochanym do Paryża. Ten związek może jednak zniszczyć nie tylko jej karierę, ale także relacje z najbliższymi. Niespodziewana propozycja od włoskiego reżysera stanie się dla aktorki okazją do zawalczenia o siebie. Michelle Marly przedstawia drogę, jaką Romy Schneider musiała przebyć, żeby uwolnić się od wizerunku Sisi i stać się tą wersją siebie, którą zawsze chciała być. Oparta na faktach powieść o fascynującej kobiecie, która u szczytu kariery odważyła się położyć na szali wszystko, by pójść własną drogą. Michelle Marly jest pseudonimem literackim bestsellerowej autorki i znanej dziennikarki Micaeli Jary, urodzonej w Hamburgu w 1956 roku, córki pochodzącego z Siemianowic Śląskich znanego pianisty i kompozytora Michaela Jary’ego (prawdziwe nazwisko Michał Jarczyk) oraz niezwykle popularnej w latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku niemieckiej modelki Christiany Michaelis. Marly wyrastała w świecie zarówno muzyki, filmu, jak i mody, co miało wpływ na jej karierę zawodową. Po studiach podjęła pracę jako dziennikarka w czasopismach kobiecych, z których kilkoma kierowała jako redaktorka naczelna. Wiele lat spędziła w Paryżu. Po ogromnym sukcesie jej powieści, przetłumaczonych na kilkanaście języków, poświęciła się wyłącznie pisaniu książek. Jednym z jej olbrzymich sukcesów jest bestsellerowa powieść Mademoiselle Coco. Miłość zaklęta w zapachu (Marginesy 2020). Obecnie mieszka wraz z mężem i córką na przemian w Berlinie i Monachium.

Janusz Majewski i Zofia Nasierowska, Jeremi Przybora i Alicja Wirth, Eryk Lipiński i Hanna Gosławska, Stefan i Franciszka Themersonowie, Gabriel i Hanna Rechowiczowie Jak to jest, gdy dwie jednostki twórcze decydują się na wspólne życie? Czy mogą liczyć na wsparcie czy raczej rywalizację? I czy w patriarchalnej rzeczywistości PRL-u, w której przyszło żyć większości z nich, możliwe było prawdziwe partnerstwo? Czy w przypadku związku artystów pierwsze miejsce zajmuje miłość czy może jednak sztuka, nieznosząca kompromisów? Autorka z niezwykłą finezją układa kolejne kadry z życia artystycznej elity, tworzącpodwójne portrety par, które kształtowały naszą wrażliwość wizualną, filmową, literacką, muzyczną, czy w końcu sprawiały, że szary PRL był trochę bardziej baśniowy i kolorowy. Szkicuje przy tym odrębne sylwetki silnych kobiet, których niebywały talent i oryginalność pozwoliły na niezależność, a także wolność w tworzeniu w dziedzinach wówczas zdominowanych przez mężczyzn. Na kartach książki pojawią się nieprzecięte osobowości, w często nieznanejnam wcześniej odsłonie. Wśród nich: Klasyk polskiego kina i najbardziej pożądana portrecistka PRL-u, dzięki której ikony polskiej kultury, tj.Beata Tyszkiewicz, Agnieszka Osiecka zyskały ponadczasowe piękno. Współautor Kabaretu Starszych Panów, mistrz języka i absurdalnego humoru, wcielenie cnót poprzedniej epoki, prywatnie – jak sam mówił – mężczyzna dzieckiem podszyty. Ona uznana scenografka telewizyjna i teatralna, słynąca z urody i klasy. Najbardziej znany karykaturzysta PRL, bon vivat, współtwórca Polskiej Szkoły Plakatu oraz uwielbiana rysowniczka satyrycznych scenek rodzajowych m.in. ze „Szpilek”. Twórcy awangardy filmowej w Polsce, niezależni wydawcy książek, artyści absolutni. On - pisarz z nieodłączną fajką w zębach, deklarujący, że jest raczej czasownikiem niż rzeczownikiem, ona – genialna ilustratorka, bezkompromisowa wobec siebie i innych. Artyści plastycy, przedstawiciele bohemy, twórcy mozaik i wielkoformatowych dekoracji architektonicznych. Ich dom stał się żywą galerią i scenografią dla twórczego życia. To wybrańcy sztuki, którzy postanowili czerpać z niej siłę we dwoje.

Jerzy Dobrowolski (1930–1987) – aktor, reżyser, radiowiec, satyryk, kabareciarz. Pozostały drobne fragmenty z jego kabaretów KOŃ i OWCA, trochę filmowych kadrów, dwa cudem ocalałe odcinki trójkowej RADIOKRONIKI DECYBEL, sporo nagrań z audycji DYMEK Z PAPIEROSA błądzących w okolicach Wysp Hula-Gula.
Poza tym, dla siebie, z nadzieją, że kiedyś… może… pisał.
Książka „Wspomnienia moich pamiętników” złożona jest z zachowanych fragmentów, które Jerzy Dobrowolski opracował sam, z odkrytych jego notatek prowadzonych przez lata oraz różnych, nie tylko kabaretowych, tekstów.
Nie znam podobnego opisu lat PRL-u.
Przenikliwość ironisty, który nie miał żadnych wątpliwości co do formowanej przez narzuconą władzę rzeczywistości, do sączonych przez lata nowomową pustych frazesów, słów wytrychów, intonacji spod budki… KC. Prześwietlił wszystko kabaretowymi tekstami, aby naświetlić widzom „problemy stojące na gruncie”. W swoich wspomnieniach, pamiętając „jak było”, opisał skutki i nie miał wątpliwości co do „tryndu”…
Szkoda, że Jerzemu Dobrowolskiemu nie dane było nadać ostatecznego kształtu tym notatkom…

Roman Dziewoński