Anders Breivik. Między dumą a wstydem

Kolejny numer czasopisma Problemy Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych (2/2017, tom XXV) zawiera zbiór tekstów ukazujących tematykę rzadkich zespołów genetycznych uwarunkowanych dziedzicznie, jak i zaburzeń neurorozwojowych, w tym ze spektrum autyzmu (ASD). Adresowany jest do nauczycieli, pedagogów, rehabilitantów, terapeutów, pracowników służb medycznych i socjalnych, a także studentów i rodziców. Część artykułów w nim zawartych jest pokłosiem dyskusji prowadzonych podczas konferencji poświęconej zagadnieniom związanym z tematyką rzadkiego zespołu genetycznego kruchego chromosomu X i zaburzeń neurorozwojowych. Konferencja została ta zorganizowana przez Fundację „Rodzina FRA X” w Międzyborzu i Fundację Placówek Terapeutycznych „JAŚ I MAŁGOSIA” w Szczecinku.

Publikację rozpoczyna artykuł autorstwa lekarzy genetyków z Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, którzy w swojej pracy zawodowej na co dzień zajmują się diagnozą i problematyką chorób rzadkich. Autorzy opisują w nim istotne zagadnienia związane z zespołem kruchego chromosomu X, począwszy od patogenezy zespołu, poprzez objawy, strategie leczenia, zwracając uwagę na nowe horyzonty terapii i na poradnictwo genetyczne, które ze względu na specyfikę dziedziczenia tego zespołu powinno obejmować również badania genetyczne nawet u dalszych krewnych .

Kolejnych pięć opracowań poświęconych jest problematyce spektrum autyzmu (ASD), a dokładnie kwestiom takim jak: symptomatologia, diagnoza, terapia dziecka ze spektrum autyzmu. Trzy następne teksty dotyczą kognitywistyki i zagadnień takich jak: neuropoznawcza teoria umysłu u osób ze spektrum autyzmu, jej funkcjonowanie w praktyce, diagnoza neuropoznawcza oraz terapia i prezentacja indywidualnego przypadku. W dalszych artykułach zawarta jest problematyka roli integracji sensorycznej, zagadnień medycznych dotyczących zaburzeń metabolicznych, stresu oksydacyjnego, stanów zapalnych, bólu neuropatycznego, traumy pourazowej, zaburzeń neurorozwojowych w Alkoholowym Zespole Płodowym „FAS”

Tom kończy bardzo istotny głos osoby z niepełnosprawnością, który skłania do refleksji i przemyśleń w podejmowaniu pracy terapeutyczno-rehabilitacyjno-edukacyjnej, a co najważniejsze – akcentuje, że należy podejmować działania w nawiązywaniu współpracy we wszystkich obszarach z osobami na co dzień mierzącymi się ze swoimi niedyspozycjami.

Dużym atutem książki jest jej pierwsza część, poświęcona rozwojowi. Autorka wyjaśniła w niej, w jakim sensie rozwój rozpatrywać można jako proces dziejący się w przestrzeni międzyludzkiej, jako „kategorii środka”. Na równie wysoką ocenę zasługuje jakość analiz problematyki rozwoju regionalnego. Szczególnie interesujące są te fragmenty omawianej części, w których Autorka przedstawia i komentuje dane podwajające obiegowe opinie i schematy, jak np. te, które kwestionują często eksponowany
w różnych wyjaśnieniach podział na Polskę A i B lub trwałość podziałów wynikających z granic państw zaborczych.
Z recenzji dra hab. Zbigniewa Zagały

Książka (Super)Nowe Atlantydy stanie się ważną pozycją w ramach socjologii gospodarki. W dodatku należy ją postrzegać jako szczególnie istotną w przypadku analiz z zakresu współczesnej myśli socjologicznej. Autorka przywołuje wielu autorów ze światowej socjologii, których dorobek rzadko jest uwzględniany w Polsce. A przede wszystkim buduje własny model teoretyczny oraz eksplanacyjne próby kultury wzrostu gospodarczego, wnosząc znaczący wkład do ogólnej teorii socjologicznej oraz socjologii gospodarki.
Z recenzji dra hab. Wiesława Gumuły, prof. UJ

Książka jest pierwszą częścią z zamierzonego, chociaż niezrealizowanego do dzisiaj, cyklu „Opisać życie”. Autor w swoich wspomnieniach prowadzi czytelnika do czasów, gdy miał piętnaście lat. Opowiada o współżyciu wielokulturowej społeczności, o perypetiach w szkole, o wiejskiej codzienności. Często retrospektywnie odnosi się do historii własnego narodu, tej zaczerpniętej ze źródeł pisanych, ale też – kiedy chodzi o gniazdo przodków – z bogatych opowieści rodziców.

*********

And the Vistula flows on

Petro Murianka, a Lemko born in Lower Silesia, where his family was relocated during the Operation Vistula, in his autobiography goes back to the time when he was fifteen years old. He recounts the co-existence of a multicultural community, the trials and tribulations of his school life, his everyday life in the country. He often looks at the history of his own nation in retrospect, drawing from written sources and his parents’ rich narratives.

*********

Petro Murianka (Piotr Trochanowski) – urodził się w 1947 roku na Dolnym Śląsku, gdzie osiedlono jego rodzinę w ramach Akcji „Wisła”. Ukończył Prawosławne Seminarium Duchowne w Warszawie, pracował jako dyrygent chórów cerkiewnych. Jednocześnie był nauczycielem religii, zaś po przemianach 1989 roku również języka łemkowskiego. Napisał i zrealizował kilka sztuk scenicznych. Wydał 5 zbiorów poezji, a także 2 zbiory pieśni (płyty CD) z muzyką do własnych i innych tekstów. Autor elementarza łemkowskiego. Przekładał na łemkowski z innych języków słowiańskich (m.in. obszerny zbiór "Poezja polska"). Od 1989 roku prowadzi łemkowskie czasopismo "Besida", zredagował również ponad 20 almanachów – Lemkivskij Ričnyk, a także kilka zbiorów poetów łemkowskich. Za dzieło życia uważa wielką (580 stron w formacie A4) monografię miejscowości przodków – "Knyha Bilcarevy". Laureat kilkunastu nagród krajowych i zagranicznych.

Księga powstała z okazji jubileuszu Profesor Ewy Nowickiej. Zebrane w niej teksty autorstwa najwybitniejszych polskich antropologów, historyków i socjologów (m.in. Wojciecha J. Burszty, Iwony Kabzińskiej, Grzegorza Babińskiego, Haliny Grzymały-Moszczyńskiej, Marcina Kuli, Elżbiety Hałas) składają się na niezwykle interesujący tom, którego autorzy zabierają czytelnika w podróż po całym świecie: od Łemkowszczyzny przez Śląsk i Kaszuby aż po Japonię, Ałtaj czy kraje byłego ZSRR.

Tom został podzielony na pięć części, omawiających kolejno różne aspekty twórczości naukowej Profesor Ewy Nowickiej. Książka zawiera biografię Jubilatki oraz pełną bibliografię Jej dzieł.

*********

Anthropological inspirations. Jubilee book in honour of Professor Ewa Nowicka

Jubilee book dedicated to Professor Ewa Nowicka, comprised of five parts devoted to various aspects of the academic work of Professor Nowicka. It features contributions by Polish anthropologists, historians and sociologists, which take the reader on a journey around the world: from the Lemko region, through Silesia and Kashubia, all the way to Japan, the Altai Mountains or the former USSR countries.

The monograph contains reflections divided into seven parts. The first part Towards the Philosophy of Localness is a theoretical interpretation of the idea of localness being developed as a broad and affirmative concept defining the humans’ way according to the teaching of a place. This part stems from the need to trace a creative power in what is only seemingly passive, stiffened, separate. A local man is demonstrated in the power to create bonds with the world and a valid story of a place. The next part Being at Home on the Border: The Silesian History of Place and Things introduces into the understanding of local space as world space because it is a place which is the beginning of determining oneself as an individual and as a part of a community – there is Jedermann in a local man. Silesian Görlitz, together with the experience of wandering and stories of those who lost home, enables reflection on localness in the proximity of home and migration. In the part The Transgression of History and the Desire for Nature: The Value of a Derelict Park I focus on the experience of existence developed by a local man, which is formulated on the very margins of the world. The reflection is focused on a fallen landscape design of the former Fazaniec park in Silesia. The next part The Narrative of the Cultural Border and the Silesian Philosophy of Home is focused on the description of the borders and the problem of the dialectics of oppression and border protection. Where could one search for new ways of narrating the border, ones that would not only constitute a novelty but affect the realm of relations? The reflection leads to the Silesian narrative of home. The part An Insight into a Post- Industrial Place is focused on the post-industrial place which is more than just design. The post-factory teaches us to understand we are attached to the ground and offers us such a journey which is perhaps a passage to the heart of darkness. It also inscribes our existence in the larger event of dwelling. The Philosophy of Localness and the Arts combines thinking about a city with thinking about a metaphysical community, home and localness, which directs to the description of cultural practice in Barcelona, but also to the reflection upon a local metropolis. The last part University and the Idea of Place is an interpretation of the idea of the university at the intersection of the world and home. The main aim of this part is to describe problems of autonomy, location, and connection with regions. The explanation of the idea of wonder leads to the consideration of an important role of university as an independent and autonomous place in our common space.

Monografia jest przeznaczona dla osób, które zajmują się naukowo i zawodowo edukacją w zakresie bezpieczeństwa i zdrowia w pracy. W pierwszym rozdziale zaprezentowano programy kształcenia na uczelniach wyższych, na kierunkach inżynieria bezpieczeństwa pracy oraz bez-pieczeństwo i higiena pracy, a także propozycje kształcenia na kierunku ergonomia. W dwóch następnych rozdziałach omówiono wyniki badań polegających na analizie i ocenie skuteczności szkoleń z zakresu bezpieczeństwa pracy: w rozdziale drugim przedstawiono analizę ich jakości, a w rozdziale trzecim – wyniki analizy skuteczności wprowadzenia do treści szkoleń wstępnych i instruktażu stanowiskowego elementów ergonomii układu człowiek–komputer. Rozdział czwarty zawiera przemyślenia na temat dydaktycznych problemów edukacji w zakresie bezpie-czeństwa i higieny pracy w ramach kształcenia zawodowego w Polsce. Problemy te przedsta-wiono na przykładzie podstawy programowej kształcenia w kilku zawodach. W rozdziale pią-tym scharakteryzowano zawód specjalisty ds. bezpieczeństwa i higieny pracy. Szósty rozdział zawiera wyniki przeprowadzonych przez autora badań, których celem było ustalenie obciążenia układu mięśniowo-szkieletowego uczniów klas IV–VI na skutek noszenia plecaków z wyposa-żeniem szkolnym.