Anonimowe Wyznania

Książka Lektury z biblioteki osiedlowej została pomyślana jako swego rodzaju diariusz lektury. Dominuje tutaj przede wszystkim tryb lektury osobistej, intymny kontakt z czytaną książką. Ale również ekspresywny, nie bojący się czasem ryzykownych metafor i emocjonalnej gwałtowności. Chciałem w niej dać wyraz swoim lekturowym fascynacjom, ale również temu, czego nauczyłem się podczas wieloletnich studiów literaturoznawczych; znajomości odpowiednich narzędzi, przy pomocy których mogę, mniej lub bardziej użytecznie i owocnie, otwierać dane dzieła. Książka prezentuje fascynacje głównie z obszaru XX-wiecznej literatury polskiej. Nie znaczy to, że jest jakąkolwiek krytycznoliteracką syntezą. Jak napisałem już: autor zastrzega, że pisze o tym, co jemu podoba się najbardziej i dzieli się z czytelnikiem swoimi fascynacjami, podróżuje, peregrynuje przez światy swoich ulubionych twórców literatury pięknej. Ale jako, że jest to również dokument literatury intymnej, mamy tutaj do czynienia ze specyficznie pojętą introspekcją, czy podróżą wewnętrzną. Autor odkrywa przy okazji, a może przede wszystkim, w sobie, we własnym wnętrzu, twórców, którzy szczególnie zapadli mu w pamięć, odcisnęli w niej swój ślad, pozostawili autorską sygnaturę. Są dla niego szczególnie ważni poprzez na przykład wskrzeszanie mitu magicznej prowincji, podróży pamięci do miejsc utraconych, swoiste zmaganie się z żywiołem czasu, przemijania i śmierci. Zatem jest to, bądź tylko próbuje być, książka o rzeczach ważnych, czy najważniejszych, nie tylko w literaturze, ale również w doświadczeniu egzystencjalnym, które dotyczy każdego. Książka jest nade wszystko zapisem doświadczenia intelektualnego, szukaniem odpowiedzi, pytaniem, ale przede wszystkim podróżą poprzez wewnętrzną czasoprzestrzeń dzieła literackiego, próbując pośrednio (bo inaczej się chyba nie da), odpowiedzieć na pytanie, które pojawia się dość często u ludzi myślących: kim jestem? Dokąd zmierzam? Po co żyję? Autor wierzy gorąco, żarliwie, może nieco naiwnie, w telos swoich literaturoznawczych poszukiwań i wędrówek, i zaprasza do wspólnej podróży przez świat, który już został stworzony, a który, w co autor wierzy istotnie i głęboko, poprzez dotknięcie krytycznoliterackiego komentarza czy eseju, ożywa raz jeszcze. Przygoda literatury zatem niczym innym jest jak również przygodą życia.

»Czytanie to gra, która toczy się w systemie współrzędnych trójwymiarowej przestrzeni. Książka jest w tym systemie miejscem skupiającym na sobie całą intensywność tej gry. Zrobiona przez człowieka dla człowieka. Mowa ciała«. Roland Reuß (ur. 1958) studiował germanistykę, historię, filozofię i muzykologię. Współzałożył działający w ramach tej uczelni Instytut Krytyki Tekstu. Od 2007 roku jest profesorem literaturoznawstwa na Uniwersytecie w Heidelbergu, a od 2008 roku profesorem honorowym edytorstwa naukowego na Wolnym Uniwersytecie w Berlinie. Szerszej publiczności dał się poznać jako inicjator »apelu heidelberskiego« skiero­wa­nego przeciwko Google Books i open access.

Uniwersytet przeżywa zawał – to fakt, z którym trudno dyskutować. Dlaczego dopuszczono właściwie do całkowitej blokady etatów? Dlaczego nawet najlepsi młodzi ludzie nie mają dziś żadnych szans na zatrudnienie na Uniwersytecie? Wyjaśnię to. Akademią włada obłąkana idea minimum kadrowego, które oznacza, że każdy wydział musi mieć pewną ilość utytułowanych pracowników. Trzyma się więc starych profesorów, którzy od dawna powinni przejść na emeryturę, właśnie przez wzgląd na owe minima. Nikt nie pyta, kiedy ich profesury zostały zrobione i jakie badania prowadzą obecnie. A przecież nauka się starzeje, tak zwana zmiana paradygmatu wynika z jej istoty. Nie starzeją się wielkie problemy filozoficzne, nie starzeje się sztuka. Ale nauka żyje krótko i utrzymuje się z tego, że się zmienia. A skoro tak, to chyba zmieniają się także uczeni. Cóż, może w Stanach, na pewno nie w Polsce. Niedługo najmłodszymi pracownikami na uniwersytetach będą pięćdziesięciolatkowie. Naprawdę nie wiem, jak można bardziej spektakularnie pokazać upadek Uniwersytetu. Tu nie ma czego konserwować, tu trzeba wszystko zburzyć i zbudować na nowo.

Edycja dwujezyczna polsko-angielska / Polish-English bilingual edition
"Skrzydła Romantyzmu" to swoisty pamiętnik erudyty. Posłużenie się esejem zwolniło autora od przedstawiania treści w sposób encyklopedyczny. Dzięki temu natomiast mógł sobie pozwolić na efektowne lawirowanie, posługując się plastycznym językiem i często sięgając po anegdoty. Wszyscy, którzy wolą zamiast faktów przyjrzeć się konkretnym przypadkom ułatwiającym zrozumienie pewnych idei, będą lekturą "Skrzydeł Romantyzmu" zachwyceni.
"The Wings of Romanticism" can be described as an erudite diary. The use of essayistic writing freed the author from presenting the contents in an encyclopedic manner. This way, he could afford to do some eye-catching maneuvering, use artistic language and anecdotes. All those who prefer learning about specific well-illustrated cases to examining facts will be delighted to read "The Wings of Romanticism".

Henryk Waniek odkrywa przed czytelnikami Śląsk, opisując go z niezwykłą wrażliwością. W erudycyjny i inteligentny sposób opowiada o kraju i krajobrazie, o ludziach i duchowych związkach, które w różnym czasie łączyły Polaków, Niemców, Czechów i Ślązaków. Ten autorski wybór esejów obejmuje teksty, które znalazły się wcześniej w innych wyborach, a także te, które nie zostały dotychczas nieujęte w żadnych publikacjach książkowych. „Z pozoru Śląsk jest dobrze znany, a jednak ciągle skrywa wiele tajemnic. Ten fakt odzywa się już to w powieściach Andrzeja Sapkowskiego, Olgi Tokarczuk, Szczepana Twardocha i długiej listy pisarzy (oraz poetów) czerpiących inspirację z tego regionu. Sam do nich należę i czasem żartuję, że poza Śląskiem już nic mnie nie ciekawi…” Henryk Waniek Henryk Waniek (ur. 1942) – pisarz, malarz i publicysta. Autor około dwudziestu książek, m.in: „Hermes w Górach Śląskich”, „Inny Hermes”, „Pitagoras na trawie”, „Finis Silesiae”, „Dziady berlińskie”, „Wyprzedaż duchów”, „Obcy w kraju urodzenia”.

Mamy nowy tom prozy Joanny Sendłak i warto go spokojnie poczytać. Autorka jest wędrowniczką i nie mam na myśli jej skłonności turystycznych do podróży po świecie, co jest też prawdą, jak udowadnia niniejszy tom. Ona podróżuje też po stylach i gatunkach literackich. Sięga śmiało do dziedzin fantastyki, jak w Atotsi, do mitologii, jak z zbiorze opowiadań Labirynt, do biografii, jak w serii tomów o życiu i twórczości Grażyny Bacewicz, nawiasem jej ukochanej babci. W każdej dziedzinie dobrze się czuje. Ale tym razem szczególnie dobrze, choć w pewnym sensie się odkrywa. Pisząc serie esejów pod tytułem Wieloświaty, który wydawnictwo FŚL z wielkim zadowoleniem wydaje, Joanna Sendłak być może pokazała swoja najważniejszą część natury pisarskiej, te eseistyczną z jednej strony, a z drugiej pisarki wędrowniczki z lubością zaglądającej w dziedzinę myśli i poznania. Eseje są gatunkiem w którym autor nie tylko dzieli się wiedzą i obserwacjami, ale są też metodą poznawczą, sposobem myślenia.

O autorce: Joanna Sendłak, pisarka i malarka. Studiowała malarstwo na warszawskiej ASP, potem filozofię na UW. Uczestniczyła w wystawach malarstwa, publikowała teksty w pismach literackich m.in.; Sycynie, Frazie, Pracowni, Wyspie, Migotaniach, Twórczości.
Autorka opowiadań oraz powieści: "Szklanka ambrozji" (2014), "Fano i filozofowie" (2015), "Marzyciel z 76th Street" (2016), "Symfonia gwiazd"(2019); dwóch tomów opowiadań: "Atotsi" oraz "Labirynt" (2019); trylogii biograficznej: "Z ogniem -- miłość Grażyny Bacewicz w przededniu wojny" (2018), "Ostinato -- wojenne dni Grażyny Bacewicz" (2020), "Vivo -- powojenne dni Grażyny Bacewicz" (2022) oraz monografii "Bacewicz" z serii Małe Monografie PWM (2021).