Antologia poezji miłosnej

Poezja zaczyna się od wyrwy, niedostatku, do głowy wchodzi wybrakowany obraz i uwiera, jakaś myśl niedomaga i boli, widok zajmuje, choć wydaje się niepełny.
Albowiem to tom wierszy pełnych ludzkich obaw i poczucia deficytu sensu. Andrzej Ballo pisze o potrzebie bliskości, o próbach dystansowania się od nieustępliwego lęku.
Człowiek to jedyna istota, która ma problem z koniecznościami, nie wie o sobie nic pewnego, często chce być kimś innym, niż jest. Stale wyczekuje czegoś, co ma odmienić los, łudzi się, że gdzieś indziej będzie lepiej, zaś czas bezpowrotnie zbliża do nieobecności. Balansuje stale między zachwytem i przerażeniem, i nie każdemu musi się to podobać.
Bartosz Suwiński

Wychowałem się w domu poetów. Zarówno mama, jak i ojciec pisali wiersze. Skrzypienie wiecznego pióra i stukot maszyn do pisania stały się muzyką mojego dzieciństwa. Ojciec, Mieczysław Jastrun, był w XX wieku bardzo cenionym pisarzem, przede wszystkim poetą, ale też eseistą i tłumaczem, historykiem literatury, autorem słynnej biografii Adama Mickiewicza. Mama, Mieczysława Buczkówna, pisała wiersze, ale też książki dla dzieci, napisała ich wiele. Uważała się jednak przede wszystkim za poetkę. Czy byłem więc skazany na poezję?
Tomasz Jastrun, ceniony poeta, felietonista i prozaik, oddaje w ręce czytelników najbardziej osobiste dzieło – historię swojej rodziny opowiedzianą wierszami. Wierszami, które pisał jego ojciec Mieczysław oraz jego matka Mieczysława, ale także on sam. Wierszami osobistymi, które przedstawiają nam dzieje rodziny zaplątanej w polską historię, ale i „poezję” życia. Książka wzbogacona jest o fotografie, na których można zobaczyć rodzinę Jastrunów także w towarzystwie wybitnych przyjaciół, m.in. Wisławy Szymborskiej czy Sławomira Mrożka.

Tom poetycki Weroniki Stępkowskiej pt. „ALGORYTMY I OLGORYTMY SZALEŃSTWA” opowiada o zakazanej miłości. Zakazanej podwójnie: jako uczucie łączące dwie kobiety i jako afekt, który przytrafił się osobom obarczonym wykluczającym społecznie doświadczeniem choroby psychicznej.

Projekt opowiada o szaleństwie jako chorobie i o (szaleństwie) miłości. Część I („Algorytmy szaleństwa”) mierzy się z doświadczaniem przez podmiotkę własnej choroby i płynącego z niej wykluczenia społecznego; część III („Olgorytmy szaleństwa”) opowiada o uczuciu do drugiej, również obciążonej znamieniem choroby psychicznej kobiety. Część II, środkowa, zatytułowana „i”, stanowi pomost między traumą własnej choroby a powolnym otwieraniem się na świat (i) człowieka.

Kompozycja całości jest lustrzanie symetryczna – bohaterki „przeglądają” się nawzajem w swoich losach, a klamrę spinającą całość stanowi, postrzegany jako efekt społeczno-kulturowych mechanizmów wykluczenia, traumatyczny pobyt zarówno podmiotki (kiedyś), jak i adresatki jej wierszy (w końcowej części) w panopticum szpitala psychiatrycznego.

Książka została zakwalifikowana do finału projektu wydawniczego Biura Literackiego w ramach festiwalu TransPort Literacki w Kołobrzegu.

Ksiażka Weroniki Stępkowskiej Algorytmy i olgorytmy szaleństwa zdaje się wyrastać z doświadczenia polskiej poezji lingwistycznej i światowej twórczości eksperymentalnej, z doświadczenia szaleństwa egzystencjalnego i czytelniczego (wachlarz rozpinający się do toposu furor poeticus, przez Makbetowskie majaki, halucynacje/widzenie sercem romantycznych bohaterów i bohaterek, Rimbaudowski szał), ale jednocześnie jest w niej obecna radykalna świeżość. Podmiotka liryczna toczy rozmowy z sobą i prowadzi dialogi tekstowe.

Tom Algorytmy i olgorytmy szaleństwa – wibrujący od neologizmów, jak ów tytułowy (zbiór dedykowany został Oldze) – jest jak poczta butelkowa, która dobija do brzegu czytelnika i ma szansę pozwolić mu odnaleźć głos poetycki, z którym prawdziwie się zaprzyjaźni.  

Joanna Roszak, dr hab. prof. Instytutu Slawistyki PAN
wy: rwanie zęba mądrości

ci, którzy myślą, że żyją tylko raz,
drzemią przed każdą samogłoską,
w znaczeniach i znaczących

uniesieniach brwi do góry lub na
ukos – przez kartkę
z czystopisu twarzy. próba

obudzenia nie może się powieść, statysta nie może
się powiesić. każda próba
generalna karana jest śmiercią

pamiątek, mdłych wypieków na twarzy.
każde zebranie myśli jest nielegalne,
jak po zebraniu śmietanki

zostanie po nim ser,
watka w ustach, na ramionach,
wata cukrowa na niebie.

algorytm szaleństwa

każdy obłęd jest udawany w jednym
jedynym celu: by wybadać,
kto z nami, a kto przeciw nam.
(każdy obłęd, nawet/szczególnie
ten nieudawany). wolałabym żyć dwa razy
jako kaleka niż raz
cię skaleczyć.

*
powiedz, dlaczego
lustro wielokroi
światło naszych ciał? przesuń jeden
wy-raz ciągu
zderzeń o nieskończenie
małej średnicy, ot tak: środa, śrut,
śrubopęd. zadanie
mimetyczne nie da się rozwiązać,
całkiem jak moje włosy pokropione
wodą zwierciadlaną. dalej zupełnie
prosto: całka, pocałunek, całość.

Lat(t)e on Lete


od kiedy puszka pandemii została otwarta,
boję się nie tylko (spo)życia, ale także o małą,
maluteńką śmierć: że z zaskoku zrobi

wyskok, żeby dać nam
kosza. próbuję wmówić
sobie: przecież Einmal ist Keinmal,

albo, jak mówią
w Polsce: wszak raz
kozie śmierć, ale wiem, że zaraz

przydrepcze jej starsza
siostrzyca cała w dąsach-makabrach
i powie: excusez-moi, trzeba oddzielić

mięso od kości, a kości od lew,
żeby nikt ich już nigdy nie wyciągnął
na światło dzienne

spod dywanu.
na którym ja, lewitując, podążam za
Snem.

Tom w niezwykle udany sposób łączy edycję utworów polsko-żydowskiej poetki Andy Eker (1912–1936), publikację rozpraw na temat jej twórczości oraz rekonstrukcję historii rodów Ekerów i Boraków, będącą świadectwem pamięci rodzinnej.

Edycja wpisuje się w nurt współczesnych badań historycznoliterackich nakierowanych na przybliżanie czytelnikom literatury bądź niedocenionej, bądź dotychczas niewznawianej i rzadko omawianej. Przypomina mniej znaną twórczość kobiet piszących w dwudziestoleciu międzywojennym i literaturę pogranicza polsko-żydowskiego.

Prof. dr hab. Anna Łebkowska

Kim jestem?

– Kobietą
– Europejką
– Polką
– Emigrantką
– Krytykuję
– Kultywuję
– Kreuję

...a na kolacje w ciągłym pośpiechu zdarzeń wciąż czekam – po brytyjsku!


Pozdrawiam Was – Autorka

Nowy tom wierszy Karola Samsela, kolejny po świetnie przyjętych tomach brawurowego cyklu poematowego "Autodafe". Poeta pisze wiersze niezwykle śmiałe, wynalazcze językowo, oddając głos wielu podmiotom lirycznym, tworzy polifoniczny chór. W swoich wierszach pokazuje doświadczanie istnienia przez wyjątkowo wrażliwą, twórczą jednostkę opętaną przez demony literatury, biologii, metafizyki i teologii. Karol Samsel to nie tylko polski poeta, i redaktor działu szkiców kwartalnika literacko-kulturalnego „elewator”, ale także literaturoznawca, filozof, doktor habilitowany nauk humanistycznych, wybitny znawca Norwida. Autor jest zdobywcą wielu nagród poetyckich.