Antropocen Bez Tajemnic

Prędzej czy później każdy z nas zmuszony będzie zmierzyć się z pytaniem: czy odnajdę w sobie wystarczająco dużo odwagi i roztropności, by zapobiec ziszczeniu się najczarniejszego scenariusza katastrofy ekologicznej?

Czy zdołamy uniknąć najgorszych scenariuszy kryzysu ekologicznego, czy też nie, przyszłe pokolenia będą żyć w świecie dla nas obcym, prawdopodobnie nieprzyjaznym, potencjalnie wrogim. Nawet sposoby, które mają zażegnać niebezpieczeństwo – co nie jest wcale pewne – puszczą w ruch siły dogłębnej transformacji. Świat antropocenu to świat, którego my sami, jego stwórcy, nie będziemy w stanie rozpoznać.

Niezmienne tło naszej egzystencji, które mieliśmy za oczywistość, istnieje już tylko w zamazujących widoki wspomnieniach i wiodących na manowce ideologiach. Czas spojrzeć dookoła – i w głąb siebie – na nowo. Ta książka to towarzysz, nie przewodnik, w podróży po zmieniającym się świecie.”

„Antropocen dla początkujących” to zbiór literacko-reporterskich rozważań o tym, jak kwestie środowiska naturalnego łączą się z zagadnieniami społeczno-politycznymi, gospodarczymi i kulturalnymi. Autor zabiera czytelników w podróż po zmieniającym się świecie epoki człowieka, w sposób wielowymiarowy ukazując skalę wyzwań i problemów, przed jakimi stawia nas postępujący antropocen. Przyjęta w książce perspektywa ekologiczna pomaga zrozumieć niebezpieczeństwa – ale i możliwości – świata antropocenu, sugerując nowy sposób patrzenia na otaczającą nas rzeczywistość.


Eseje Juraszka są opowieścią o tym, co bezpowrotnie utraciliśmy, ale również o tym, co wciąż jeszcze zyskać możemy. O zaprzepaszczonych szansach, ale i nadziejach na nowy, lepszy początek.

Gdzie znika woda? Czy Polska musi stać się pustynią? Choć katastrofy klimatycznej raczej już nie powstrzymamy, to wciąż lokalnie możemy osłabić jej skutki. Albo raczej moglibyśmy, gdybyśmy chcieli, bo posiadamy niezbędną wiedzę i technologię. Mamy jednak inne priorytety. Gdy burze piaskowe i fale upałów stają się codziennością, a kolejne gminy wprowadzają zakaz podlewania ogródków, wykształcona w latach 70. klasa rządząca zachowuje się, jakby przeżywała drugą młodość. Regulowanie rzek, wycinanie lasów, zatruwanie jezior, osuszanie całych powiatów przez kopalnie odkrywkowe oraz hojne wsparcie wodochłonnej produkcji mięsnej i rolnictwa przemysłowego. To nasza polska codzienność. Jan Mencwelw swoim reportażu Hydrozagadka próbuje znaleźć źródła problemu, jaki mamy z wodą. Pokazuje, jak nie tylko rząd, ale również Wody Polskie, spółki węglowe, Lasy Państwowe i rolnicy solidarnie działają na rzecz zrobienia z naszego kraju pustyni. Rozmawia też z naukowcami i hydrologami, którzy mówią wprost, że są inne drogi. Jeszcze nie jest za późno, żeby ocalić nasze lasy, jeziora, rzeki i bagna..

Michael E. Mann, klimatolog i uznany autorytet w tej dziedzinie, demaskuje niewygodną prawdę: koncerny paliw kopalnych, prowadząc kampanię dezinformacyjną, obarczyły nas wszystkich odpowiedzialnością za ratowanie Ziemi. Zobowiązują zwykłych ludzi do ekologicznych zachowań, a same nadal prowadzą szkodliwe dla środowiska interesy, zarabiając miliardy!
Mann nie poprzestaje na tej diagnozie, lecz pokazuje, jak wybrnąć z zaistniałej sytuacji. Kreśli klarowny plan działania, identyfikując poszczególne zagrożenia: trucicieli przemysłowych, powiązanych z nimi finansowo polityków, fasadowe organizacje, a także celebrytów, którzy włączyli się w kampanię dezinformacyjną.

Głównym przedmiotem niniejszej publikacji są relacje w układzie osoba-środowisko, rozpoznanie ich naturalnego stanu, czyli tego, który wynika z natury osoby oraz całościowo postrzeganego jej środowiska i jego poszczególnych elementów. Oznacza to sytuację, w której współistniejące i zależne od siebie rzeczywistości osiągają sens i cel swojej egzystencji. Kolejnym przedstawionym problemem jest diagnoza dotycząca obecnej i potencjalnej sytuacji w analizowanym systemie. Książka składa się z trzech części. Część pierwsza ma charakter wprowadzający: informacyjno-wyjaśniająco-porządkujący. Dotyczy relacji ekologii do teologii, religii, wiary i Kościoła katolickiego. W części drugiej - analitycznej - omówiono problemy dotyczące systemu osoba-środowisko. Część trzecią stanowią teksty autora o charakterze polemicznym oraz opiniotwórczym, zawierające komentarze do pojawiających się w nauce hipotez i stwierdzeń odnoszących się do układu człowiek-środowisko oraz sposobów prowadzenia badań łączących warsztaty teologa i ekologa.

Pod ziemią umieszczamy to, co cenne, co kochamy lub chcemy chronić; niekiedy ukrywamy to, co szkodliwe. Jednak to, co zostało kiedyś pogrzebane w ziemi, może w niej trwać dłużej od nas. I może nieoczekiwanie uderzyć z wielką siłą.
W Arktyce złoża metanu wyciekają przez szczeliny w topniejącej wiecznej zmarzlinie. Na Syberii gigantyczny krater pochłonął dziesiątki tysięcy drzew. Cofające się lodowce zwracają ciała śmiałków, którzy próbowali
zdobyć je lata temu. Natomiast w Grenlandii spod lodu wyłoniła się nieużywana baza rakietowa z czasów zimnej wojny, pełna odpadów chemicznych.
W epoce znaczącego wpływu człowieka na ekosystem i geologię naszej planety, w dobie permanentnego kryzysu, potrzeba zrozumienia krain podziemnych jest pilniejsza niż kiedykolwiek. Nie uciekniemy z niespokojnej
teraźniejszości. Robert Macfarlane namawia nas, byśmy na nowo przemyśleli zmiany, które dotyczą nas wszystkich – teraz i tutaj, a w „Podziemiach” pokazuje nam nową perspektywę. Właściwe pytanie zatem brzmi: Co zostawimy po sobie?

Czy jesteśmy dobrymi przodkami? To pytanie dudni w tej książce jak echo na dnie krasowego leja albo w paryskich katakumbach. Ale Macfarlane'owi nie chodzi wyłącznie o zaglądanie w ciemne dziury – to, co w nich znajduje, traktuje jako bodziec do namysłu nad długofalową spuścizną ludzkości. A więc głębokość nie jako określenie przestrzeni, ale czasu, i to zarówno w przód, jak i wstecz. Potrzebujemy dziś takich książek – i pytań – jak żadnych innych, żeby wymyślić cały ten nieszczęsny antropocen na nowo.
Adam Robiński

Zmiana klimatu to najpilniejszy i najpoważniejszy problem, z jaki ludzkość kiedykolwiek miała do czynienia. Sposób, w jaki zajmiemy się nim w ciągu następnych dziesięciu lat, określi świat, w którym będziemy żyć i jaki pozostawimy w spadku naszym dzieciom.
Christiana Figueres i Tom Rivett-Carnac - którzy prowadzili negocjacje podczas historycznego porozumienia paryskiego w 2015 roku - napisali ostrożną, ale optymistyczną książkę o zmieniającym się klimacie świata i losie ludzkości.
Autorzy przedstawiają dwa możliwe scenariusze dla naszej planety. W jednym z nich opisują życie na Ziemi do 2050 roku, jeśli nie uda nam się osiągnąć paryskich celów klimatycznych. Z drugiej pokazują, o ile wiele lepiej będzie się żyć w neutralnym pod względem emisji dwutlenku węgla, regenerującym się świecie. Argumentują za bezpośrednim stawieniem czoła kryzysowi klimatycznemu, z determinacją i optymizmem. Przyszłość zależy od nas przedstawia nasze opcje i wskazuje, co rządy, korporacje i każdy z nas może i musi zrobić, abyśmy mogli odeprzeć katastrofę.
Jedna z najbardziej inspirujących książek, jakie w życiu czytałem.
Yuval Harari
Nie mogło być ważniejszej książki.
Richard Branson
To może być najważniejsze wezwanie do przebudzenia naszych czasów.
prof. Klaus Schwab, CEO World Economic Forum
Porozumienie paryskie było punktem zwrotnym dla ludzkości. W tej ważnej i aktualnej książce dwóch głównych twórców tego porozumienia pokazuje nam, dlaczego i jak możemy teraz zrealizować jego obietnicę.
Jane Goodall
Jesteśmy w krytycznym momencie dla przetrwania ludzi i reszty życia na Ziemi. Ta książka wyjaśnia, co musimy zrobić, aby ochronić naszą wspólną przyszłość.
Leonardo DiCaprio