Antytrynitaryzm w Pierwszej Rzeczypospolitej w kontekście europejskim. Tom X Źródła – rozwój – oddziaływanie

Pan Marek Liszka jest sam orawskim patriotą, to w pracy widać. Miał niezwykłą szansę osobiście obserwować życie codzienne emigrantów z Orawy w Chicago. Akceptowany jako obserwator i młody badacz (nie waham się tego słowa użyć) uzyskał dostęp do osobowych i niezwykle bogatych, dotąd niewykorzystywanych materiałów. To podstawowa zaleta jego oryginalnej pracy. Powstała zatem praca źródłowo niebanalna. Charakterystyka Orawy i krótki rys historii emigracji z Orawy do Chicago to pierwszy rozdział. Kolejne mówią o działalności Klubu Babia Góra, koła nr 48 przy Związku Podhalan w Ameryce. Rozdział trzeci o aktywności muzycznej (kapeli „Orawa”, zespole tanecznym „Orawa). Autor przeprowadził rozmowy, wywiady z osobami zaangażowanymi w zespole tanecznym i śpiewaczym. Użył z nich cytatów w sposób ciekawy i sensowny. Najbardziej obszerna i analityczna część dotyczy audycji radiowych i cyklicznych „Wiadomości spod Babiej Góry”, nadawanych w ramach audycji Związku Podhalan ze stacji w Oak Park, IL. Jej rozmiary uzasadnia fakt, że Autor dysponował transkrypcjami, scenariuszami audycji z 10 lat i z wielkim trudem opracował i zanalizował zawartość audycji. To analiza oryginalna, udana, ciekawa, opatrywana cytatami z dokumentów. Tak głębokiej analizy polonijnych programów radiowych nie ma ani w polskiej, ani w anglojęzycznej literaturze.

Z recenzji prof. dr. hab. Adama Walaszka

Życie w korporacji to nie bułka z masłem – wiedzą o tym wszyscy, nie tylko ci, którzy mieli okazję sprawdzić fakty na własnej skórze. Logika działania w takich firmach bije szczyty absurdu, pracownicy są poniżani, wykorzystywani intelektualnie, a niekompetentni menedżerowie usiłują zwalić na wszystkich wokół winę za swoje porażki…
Skąd o tym wiemy? Z kultury masowej. Właśnie taki obraz przekazują nam media: nieśmiertelny Dilbert, seriale – Camera Cafe, The Office, Mad Man – oraz kasowe filmy w rodzaju Wall Street, Sprzedawców albo Wilka z Wall Street.
W tej książce znajdziesz 153 fantastyczne sceny filmowe, pokazujące życie korporacyjne w najróżniejszych odsłonach. Zobaczysz, jak krzywe medialne zwierciadło odbija szefów i podwładnych, procesy rekrutacji i zwalniania, wyjazdy integracyjne i flirty biurowe. Wraz z autorem przypomnisz sobie, jak działa chroniczny syndrom kubikowy, dlaczego szkolenia są wdzięcznym obiektem drwin i skąd biorą się wewnątrzfirmowe wojny między różnymi grupami interesów. Będziesz się świetnie bawić, a przy okazji uświadomisz sobie, że rzeczywistość filmowa nie zawsze pokrywa się z codziennym doświadczeniem…

The book Introspective Approach to Women's Intercultural Fieldwork, edited by Urszula Markowska-Manista and Justyna Pilarska, is a very extraordinary and valuable monograph. Its originality lies with its innovative juxtaposition of three discursive dimensions: female voice in research, theoretical and methodological dilemmas of fieldwork and its application to distant environments. As such, the book combines two main threads of thought: On one hand it confronts a reader with questions such as: Does something like female research exist? In what way is female researcher situation different from that of man researcher; does (and how) this influence the research (selection of research problems, methodology, interpretation)? Secondly, the authors challenge the readers with the dilemma whether (and how) cultural remoteness of a cultural phenomenon studied affects the research process, and with what implications.
Step by step, the authors unfold various aspects of the female research perspective. They convincingly show that women researchers (because they are women?!) contribute to the growth of humankind knowledge: They take part in the reconstruction of contemporary history by researching the role of women in history; By being able to reach women and ask uncomfortable questions they enrich ethnographic research; They also enrich the research by posing research questions which are relevant for women, particularly for their emancipation and freedom.
By opening new topics and new perspectives, the authors enrich the discussion on fundamental research dilemmas about the normative nature and function of research, the role of researcher in qualitative studies, the relationship between the subject and object of research and similar. Moreover, by detailed and emotional (sometimes heart-breaking) descriptions of personal research experience the authors show how tightly research and life are intertwined, whether the researchers (male or female) make this connection visible or not, and therefore this visibility makes the findings even sounder.

Książka Białoruś – terra incognita jest pracą zbiorową, składającą się z dziesięciu rozpraw. Wszystkie teksty są autorstwa znawców problematyki białoruskiej z Polski i Białorusi; zostały napisane na wysokim poziomie naukowym. Ponieważ autorzy zajmują się różnymi dziedzinami nauki, to z natury rzeczy teksty te poświęcone są rozmaitym problemom z zakresu kulturoznawstwa i politologii. Niemniej jednak jako całość książka ta jest obrazem wielu współczesnych problemów Białorusi.

Ważne przy ocenie zawartych w niej tekstów naukowych są dwie zasadnicze kwestie: po pierwsze, autorzy w zasadzie poruszają sprawy mało znane, wprowadzając je w ten sposób do obiegu naukowego w polskiej literaturze dotyczącej szeroko pojętej problematyki białoruskiej; po drugie, artykuły oparte są na źródłach mało znanych lub w niewielkim stopniu dotychczas wykorzystywanych.

Z recenzji prof. dra hab. Grzegorza Mazura

Zainteresowanie Białorusią – jej historią, współczesnością i kulturą – dało asumpt do zorganizowania w czerwcu 2007 roku międzynarodowej konferencji pod nazwą „Białoruś – terra incognita” przez Koło Naukowe Studentów Rosjoznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz współpracujące z nim, w tym konkretnym przypadku, Koło Naukowe Politologów Uniwersytetu Śląskiego. W konferencji wzięli udział studenci obu uczelni, a także naukowcy, polscy i białoruscy, którzy w swoich wystąpieniach zajęli się wieloma ciekawymi, mało znanymi u nas zagadnieniami z historii, kultury oraz niektórymi aspektami współczesnej białoruskiej rzeczywistości.

Ze wstępu prof. Mieczysława Smolenia

Bożonarodzeniowa choinka i jej ozdoby są znakami symbolicznymi o wieloplanowych sensach, różnorodnej motywacji i funkcjach. Współczesny Polak przypisuje im przede wszystkim funkcje estetyczne. Jednakże odgrywają one również rolę przedmiotów o funkcji religijnej, w pierwszym rzędzie związanych z chrześcijaństwem, gdyż świąteczna jodełka stała się symbolem narodzenia Chrystusa oraz rajskich drzew. Zwyczaj choinki powstał zarazem z ludowych obyczajów o funkcji magicznej, dlatego świąteczna jodełka i jej detale zachowały i tę najbardziej archaiczną funkcję. Jest więc choinka drzewkiem ofiarowanym Bogu i przodkom w zamian za błogosławieństwo, urodzaj, obfitość, zdrowie i szczęście w miłości. Chroni dom i jego mieszkańców przed działaniem złych duchów. Ubrane zielone drzewko staje się więc jedną z licznych w kulturze europejskiej i pozaeuropejskiej konkretyzacji drzewa kosmicznego i drzewa życia. Te i wiele innych znaczeń opisuje autorka w książce-leksykonie symboliki choinkowej.
Książka rekonstruuje sposób potocznego myślenia współczesnego Polaka przez pryzmat jego wyobrażenia bożonarodzeniowej choinki wedle zasady: „pokaż mi swoją choinkę, a powiem Ci, kim jesteś”. Pisząc o tradycyjnej i współczesnej choince, odtworzono więc nie tylko obraz choinki, ale także portret jej kreatora, skupiając się na zasadniczym dla humanisty zagadnieniu: jakimi wartościami kieruje się współczesny Polak, definiując swoje miejsce w świecie.

ematyka niniejszego tomu zachęca do naukowej refleksji nad pojęciami brzydoty, deformacji i odmienności, czyli tym, co w jakiś sposób przełamuje przyjęte społecznie i kulturowo kanony piękna, jest inne, zniekształcone, ułomne, wypaczone w porównaniu z tym, co aktualnie jest pojmowane czy też oceniane jako zgodne z normą. Uznanie czegoś za brzydkie, zdeformowane bądź odmienne wiąże się z jego oceną, nierzadko emocjonalną, zakłada również odniesienie do aktualnie obowiązującej normy lub też porównanie z tym, w jaki sposób dane zjawisko oceniane było w przeszłości.

Barbara Mitrenga (fragment artykułu)

Nurt rozważań wokół „inności” związany jest z dyskursem, na który – zdaniem Kruszelnickiego – składają się trzy główne typy refleksji. Pierwszy z nich stanowi próba oddania głosu „inności”, rozumianej jako pewna siła czy zjawisko, pozostające całkowicie na zewnątrz siebie (Tego Samego) i dla niego całkowicie niedostępne. Drugi typ refleksji wiązałby się z „filozofią bliskości”, a zarazem transgresji, pojmowanej jako źródło sensu i jedności z nim. Trzecia odmiana dyskursu heterologicznego dokonuje się przez spotkanie człowieka w Jego twarzy i myślenie o „inności” jako trwałym komponencie Tego Samego i sile warunkującej realizację tożsamości. Zatem perspektywa Innego silnie ujawnia się na gruncie międzyosobowego spotkania w przestrzeni etycznej dzięki filozofom dialogu.

Dorota Karkut (fragment artykułu)