Archiwistyka cyfrowa i nauki pomocnicze historii w edukacji archiwalnej Problemy dydaktyki archiwistyki

„Powstanie tej kroniki i jej zachowanie jest zdarzeniem wyjątkowym w dziejach nauki o książce. Jej wartość też jest szczególna, bo w swoisty sposób uzupełnia ona oficjalną dokumentację źródłową dotyczącą PIK-u przynosząc informacje niejako od wewnątrz, z perspektywy codziennego niemal wysiłku pracowników Instytutu. Taki dokument, pełen szczegółowych zapisów, ważnych i mniej może istotnych, po kilkudziesięciu latach urasta jako całość do rangi wiarygodnego świadectwa czasów, z których pochodzi, zagęszczającej się atmosfery politycznej końca lat czterdziestych, wreszcie likwidacji Instytutu jako ‘misji niemożliwej’.” z recenzji prof. dr hab. Krzysztofa Migonia

Tom artykułów, studiów i szkiców, który oddajemy do rąk Czytelników, przygotowaliśmy z myślą o konfrontacji dwóch perspektyw refleksji nad omawianymi zagadnieniami: perspektywa dociekań prowadzonych przez bibliologa została zderzona z koncepcjami literaturoznawczymi.

Nie jest to w pełni interdyscyplinarna refleksja nad książką adresowaną do bardzo niedorosłych i nie bardzo dorosłych, raczej próba konfrontacji metod interpretacyjnych, założeń metodologicznych, sposobów prowadzenia analizy.

Bibliolog koncentruje swoją uwagę na książce, rynku księgarskim i bibliotece, jest w pewnym sensie socjologiem życia literackiego; literaturoznawca widzi przede wszystkim tekst, bliżej mu do kulturoznawstwa niż socjologii.

Czy te dwie perspektywy znajdują miejsca wspólne? Czy ich konfrontacja może prowadzić do pełniejszej, całościowej refleksji, pozwalającej dostrzegać tekst, książkę i kulturę literacką młodego pokolenia jako koherentną całość?

Biblioteka klasztoru karmelitów w Krakowie na Piasku to wyjątkowy skarb. Przetrwała w swym zasadniczym kształcie od XV wieku, a niemal w całości od końca XVI wieku. Była przenoszona i ukrywana w czasie kataklizmów jakie doświadczał klasztor w ciągu swych ponad sześciuset lat dziejów. Zachowany do dziś wystrój biblioteki z końca wieku XVII jest obrazem szczególnego miejsca jaki miał księgozbiór w krakowskim klasztorze. Krakowski księgozbiór karmelitów - to pierwsza monografia biblioteki karmelitów na Piasku w Krakowie. Przedstawiono w niej 400 lat jej funkcjonowania w okresie od powstania z końcem XIV wieku, poprzez kształtowanie w XV i XVI w., aż do rozkwitu w wiekach XVII i XVIII. W pracy omówione zostały podstawowe zagadnienia, jak organizacja biblioteki, przepisy karmelitańskie regulujące zagadnienia biblioteczne, a także odtworzono zawartość księgozbioru w poszczególnych okresach. Omówiono zachowane rękopisy, w tym także liturgiczne. Ukazano podejście karmelitów do idei i instytucji biblioteki w Zakonie na przestrzeni wieków, a dzieje księgozbioru powiązane zostały zarówno z konkretnymi wydarzeniami w klasztorze, jak i z osobami, które dysponowały biblioteką.

Londyński miesięcznik społeczno-kulturalno-polityczny „Nowy Czas” powstał jesienią 2006 r. w Londynie jako prywatna inicjatywa wydawnicza Grzegorza Małkiewicza i Teresy Bazarnik. Ukazuje się z małymi przerwami do dnia dzisiejszego. Wpisuje się w niszowy rynek mediów etnicznych w Zjednoczonym Królestwie . Ten niezależny, skierowany do inteligencji tytuł na swych lamach podejmuje kwestie społeczne, polityczne, gospodarcze, naukowe, kulturalne, edukacyjne i inne. Swoją zawartością merytoryczną oraz cyklicznymi spotkaniami organizowanymi przez redakcję zwanymi „ARTerią” wpisuje się w brytyjską wielokulturowość. „Nowy Czas” jest swoistym salonem kulturalnym zespołu tworzących go ludzi, grupą wsparcia, daje poczucie wspólnoty na obczyźnie polskim emigrantom skupionym w kręgach towarzyskich redaktorów.
Prezentowana publikacja zainteresuje medioznawców, studentów kierunków humanistycznych i społecznych, jak i czytelników interesujących się problemami funkcjonowania polskich emigrantów w pounijnej rzeczywistości w Wielkiej Brytanii, także po Brexicie oraz kulturą anglosaską.

Zasadniczym celem rozprawy jest zaproponowanie modelu akcji bibliotecznych w kontekście promocji oferty kulturalnej dla dzieci i młodzieży. Termin model został w pracy zawężony do aktywności i promocji biblioteki, i nie odnosi się do pozostałych aspektów jej funkcjonowania. W programie badawczym wzięto pod uwagę osiem następujących typów źródeł: odpowiedzi uzyskane w trakcie ogólnopolskiej i zagranicznej ankiety, w tym podczas podróży badawczych, wypowiedzi bibliotekarzy i czytelników zebrane z użyciem scenariusza, materiały promocyjne zebrane w bibliotekach i podczas targów książki, strony internetowe bibliotek publicznych, dokumentację biblioteczno-statystyczną, publikacje z wydawnictw zwartych i czasopism fachowych, raporty o stanie czytelnictwa i bibliotek oraz statystyki.

ADRESACI: badacze, bibliotekarze, studenci, każdy zainteresowany działalnością kulturalną bibliotek w Polsce i na świecie oraz promocją literatury i czytelnictwa.

„Legitymująca się ważnym, bogatym i zróżnicowanym dorobkiem historyczna perspektywa badań bibliologicznych, ukierunkowana na opis i poznanie fenomenu książki i jej systemu w kontekście zjawisk o charakterze politycznym, społecznym i kulturowym, daje szansę wszechstronnego, pełnego i pogłębionego poznania różnorakich zjawisk związanych z życiem książki. W tego rodzaju nurt badawczy wpisuje się praca Doroty Pietrzkiewicz, która podjęła się przedstawienia sylwetki Piotra Bańkowskiego i pokazania jego wkładu w proces rewindykacji i ochrony polskiego dziedzictwa piśmienniczego wynikający z postanowień traktatu ryskiego z 1921 roku. Badacze kierowali uwagę na kwestię odzyskania przez Polskę zagarniętych dóbr kultury, ale brakuje pogłębionego studium, pokazującego warunki, w jakich przyszło działać stronie polskiej w trudnych negocjacjach ze stroną rosyjską o odzyskanie zasobów bibliologicznych, uwypuklającego postawę, zaangażowanie i kompetencje jej składu osobowego. Niniejsza praca w znakomitym stopniu wypełnia tę lukę”.
Z recenzji prof. dr hab. Marii Judy

„Praca, poświęcona jednemu bohaterowi, jest w pewnym stopniu wyrazem hołdu dla ratowników polskich zbiorów bibliotecznych i archiwalnych. Ta historyczno-źródłowa dysertacja ma charakter nowatorski i inspiruje do kolejnych badań. Po raz pierwszy została przeprowadzona szczegółowa analiza działalności Piotra Bańkowskiego na rzecz rewindykacji i ochrony materiałów piśmienniczych. Jak wynika z dokonanych ustaleń, jego prace ewidencyjne i dokumentacyjne, wobec dotkliwych strat okresu II wojny światowej, mają wyjątkowo duże znaczenie dla dalszych poszukiwań zagarniętych dóbr kultury”.
Z recenzji dr. hab. Ryszarda Nowickiego, prof. UKW