Arkansas

Zaczęła od miniatur cienkim pędzelkiem, skończyła jako użytkowniczka najdrapieżniejszego w poezji polskiej pazura. Jak z tego wynika, Anna Świrszczyńska (1909?1984), której pierwotny styl unicestwiła wojna, doznała jednego z najosobliwszych literackich wskrzeszeń. Godna jest studium o przemianach osobowości, a poznanie jej biografii przemianę tę tłumaczy. Czytelnik/czytelniczka tego wyboru jej wierszy musi się więc przygotować na niezłą emocjonalną huśtawkę. I zadać sobie pytanie, w którym wcieleniu Świrszczyńska wywarła większy wpływ na kształt poezji polskiej. Zresztą, co tam, odpowiem: w obu.

Eliza Kącka

Po opublikowaniu mojej pierwszej książki pod tytułem „Aforyzmy w aferyzmach lub odwrotnie” pozwoliłem sobie na wydanie tego tomiku, co daje mi niewysłowioną radość i satysfakcję.
Jestem łodzianinem, który otrzymał staranne wykształcenie na Politechnice Łódzkiej. Ewidentnym dowodem na staranność są fraszki opublikowane w „590 fraszek i... ciut, ciut”, a naprawdę jest ich dwa razy tyle. Tytuł jest ukłonem w stronę miasta Mława, które obchodzi 590. rocznicę uzyskania praw miejskich, co zostało przeze mnie w tomiku podkreślone stosownym wierszykiem. Fraszka jest krótkim, ulotnym utworem dającym chwilę uśmiechu, a czasem zadumy. Wybór jest cząstką mojego wielotysięcznego zbioru, który powstawał przez wiele lat. Fraszki były publikowane w łódzkiej prasie, radiu i TV, co daje pewną rękojmię, że ich poziom jest dostatecznie dobry, by zaprosić Czytelnika do sięgnięcia po tę książkę.
Gwoli usprawiedliwienia przed ewentualnymi nieusatysfakcjonowanymi Czytelnikami:
NIE WSZYSTKIE BŁĘDY DA SIĘ NAPRAWIĆ. JA JUŻ SIĘ URODZIŁEM.
Życzę miłej lektury – Jacek Bryda (ksywka: Celebryda)

Jan Polkowski, rocznik 1953, debiutował fenomenalnym tomikiem To nie jest poezja wydanym w drugim obiegu przed Sierpniem 1980. Uznany został za najwybitniejszego poetę lat osiemdziesiątych. Nowoczesnej dykcji towarzyszyło zanurzenie w historię narodu i ewangeliczny przekaz. Patriotyzm, mesjanizm, moralne napięcie, świadomość rodzinnych więzi, ożywiona tradycja, a jednocześnie rewelacyjne poetyckie odkrycia, z których do dziś korzystają zastępy młodszych poetów. „Język właściwie użyty” – podsumowywał z entuzjazmem pierwszy etap twórczości poety Jan Błoński. W wolnej Polsce zamilkł Polkowski na lat niemal dwadzieścia, by w roku 2009 powrócić z olśniewającym tomem Cantus. Zerwał z dawnym stylem, zmianie uległ też ton jego wierszy. Dominantą nowych utworów stały się gorycz przemijania, melancholia, rozpacz, kojone tylko częściowo przez kontemplację natury, czy przywoływanie przebłysków minionego rodzinnego szczęścia.
Jan Polkowski. Poeta dla dorosłych. Poeta, którego twórczość otwarta jest na bardzo różne interpretacje. Zaświadczają o tym pomieszczone w tym tomie świadectwa lektury: pojedynczego wiersza, cyklu, dorobku sprzęgniętego z biografią.
Andrzej Horubała

Każdy z utworów zgromadzonych w tomie Chwila to krystalicznie czysty, precyzyjny i zwarty minitraktat: filozoficzny, metafizyczny, egzystencjalny. Szymborska mówi o sprawach najważniejszych w sposób skłaniający do odkrywczych medytacji i przemyśleń. Edycja specjalna tomu ilustrowana jest skanami rękopisów i maszynopisów poetki. Autorka Chwili nie lubiła i nie lubi hałaśliwego eksponowania przeżyć. (…) W centrum akceptowanego przez siebie sposobu widzenia świata umieściła poetka już dawno temu niepewność, zdziwienie i wiarę w to, iż pytania są istotniejsze od odpowiedzi. Marian Stala Szymborska postrzega świat jako fascynującą grę przypadku. (…) Nuta mistrzowska [tych wierszy] wiąże się (…) z dyskretnym, bezsłownym sposobem przywoływania śmierci. Jest ona wszechobecna i nieunikniona, przerażająca i całkiem swojska, skandaliczna i zupełnie naturalna – jak podróż powrotna, jak mara, jak sen, jak cień. Grażyna Borkowska

„Niepojęte jest to, co niewyobrażalne: gdyby było do wyobrażenia, zapewne byłoby i do pojęcia. Zadziwia mniemanie, że ruchom elektronów w mózgu przypisuje się własność eksplorowania rzeczy. Świadomość – myślenie są cool, ale są też par excellence lokalne. Rozwój wszystkiego ma niepomiernie szerszą paletę barw”. Grzegorz Świątoniowski, poeta, filozof i lekarz, patrzy na świat z bardzo daleka i bardzo bliska, na przemian, w języku poezji i codzienności, filozofii i biologii. Jego ton jest odrębny, suwerenny, poza literacką modą – i nie podlega łatwej klasyfikacji. To myślenie, które wymyka się świadomości i wyraża jej archaiczność, słabość, lokalność.

Wiersze o poszukiwaniu sprzyjającego czasu i optymalnej przestrzeni. Przestrzeń daje się łatwiej kształtować, czas natomiast jest bardziej bezwzględny. Autorzy próbują go oswoić, tak aby działał na ich korzyść. W zaprezentowanym autorskim tomiku doświadczenie czasu i przestrzeni wynika z tysięcy asocjacji, które mogą pojawić się w codzienności, np. przy zetknięciu się ze specyficzną gwarą łódzką, w powiązaniu z impresjami inspirowanymi malarstwem Salvadora Dalí czy przy uświadomieniu sobie efemeryczności fal WiFi, wywierających obecnie tak znaczący wpływ na ludzkie życie.