Ars Recusandi Odmowa jako zabieg literacki w tekstach greckich i łacińskich

Pawłowi Łyżwińskiemu udała się rzecz rzadka – z jednego systemu-figury wyprowadził cały złożony i subtelny (często niewidoczny, bo zasłonięty przez ideologię) mechanizm dialektyki oświecenia. Szachy to zatem nie metafora, lecz struktura epistemologiczna (co widać zwłaszcza w analizach Duchampa i Becketta), ontologiczna i etyczna (Herbert i Irzykowski), a także estetyczna czy – w swych najskrajniejszych formach – totalna, jak wtedy, gdy autor analizuje szachy jako uniwersum szaleństwa. Pomysł uważam za znakomity, dobór obiektów teoretycznych niezwykle trafny, a przenikliwość analityczna, precyzja argumentacji i odwaga w opisaniu modernizmu poprzez antynomie kryjące się w samej zasadzie „egzystencji szachowej” powodują, że tekst czyta się jak teoriopoznawczą odyseję po nowoczesności. dr hab. Jakub Momro, prof. UJ Paweł Łyżwiński – absolwent filologii polskiej, doktorant literaturoznawstwa w Szkole Doktorskiej Nauk Humanistycznych UJ. Zajmuje się literaturą nowoczesną oraz jej związkami z filozofią. (Nie)pojednane opozycje to rozszerzona wersja pracy magisterskiej, za którą otrzymał I Nagrodę w Ogólnopolskim Konkursie Prac Magisterskich im. Czesława Zgorzelskiego.

Nie lubisz czytać wierszem, a chcesz poznać twórczość Mickiewicza?
Bez obaw, mamy coś dla Ciebie!

Wszystkie utwory poetyckie Adama Mickiewicza po raz pierwszy prozą. „Ballady i romanse”, „Konrad Wallenrod”, „Dziady”, „Grażyna”, „Pan Tadeusz” w adaptacjach atrakcyjnych i szczegółowych. Niekonwencjonalny bryk ukazujący niezwykły talent Mickiewicza do tworzenia niesamowitych i pięknych opowieści.

„Wszystkie świetne pomysły są tak naprawdę bardzo proste. Ot, przełożyć wersy Mickiewicza na współczesny język prozy. By dziś lepiej trafiały pod strzechy (pewnie już bardziej fotowoltaiczne niż słomiane). Dla mnie bomba!”
Kamil M. Śmiałkowski — Człowiek z popkultury

„Album Albrechta” to silva rerum. Chór tekstów tu pomieszczonych głosi pochwałę aktywności, pracowitości, intelektualnej przenikliwości, literackiego smaku i przymiotów charakteru Albrechta Lemppa (1953-1912), człowieka-orkiestry: menadżera kultury, aktywnego uczestnika dialogu polsko-niemieckiego, tłumacza i propagatora literatury polskiej.

Książka zawiera przede wszystkim jego teksty przetłumaczone na polski, świetnie napisane i dziś ciągle dla nas ciekawe artykuły, wywiady i eseje, w których pisze dla Niemców o Polsce i o Niemcach dla Polaków. Zawsze to serdecznie celne spostrzeżenia, ale bez grzechu sentymentalizmu. Publikację dopełniają liczne fotografie i ilustracje, np. przefotografowane strony notesu, w którym wypisywał sobie rzadkie słowa i zwroty frazeologiczne, fotokopie listów wymienianych z tłumaczonymi przez siebie autorami. „Album Albrechta” to książka, którą każdy z nas chciałby mieć w swojej bibliotece.

Campo Santo jest świadectwem ewolucji twórczości W.G. Sebalda: począwszy od prac literaturoznawczych, przez brawurową, wyzwoloną z gorsetu naukowości eseistykę, aż po niedającą się sklasyfikować gatunkowo prozę. Na tom składają się cztery utwory napisane do książki o Korsyce, która nigdy nie została ukończona, a także kilkanaście szkiców poświęconych postaciom takim jak Jean Améry, Bruce Chatwin, Peter Handke, Franz Kafka, Alexander Kluge czy Vladimir Nabokov.To nieciągła opowieść o narodzinach i dojrzewaniu Sebalda jako pisarza oddającego się refleksji nad funkcjonowaniem mechanizmów pamięci, rozmytą ontologią świata i upadkiem cywilizacji. Autora Campo Santo można wręcz uznać za inkarnację anioła historii, znanego z tekstu Waltera Benjamina: „Tam, gdzie przed nami pojawia się łańcuch zdarzeń, on widzi jedną wieczną katastrofę”.

Gabriela Jarzębowska – adiunktka na Wydziale „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego. Stypendystka Komisji Fulbrighta na Wesleyan University (2018 - 2019), visiting scholar na Uniwersytecie w Linköping (2016) i University of California at Santa Cruz (2019). Absolwentka I edycji Szkoły Ekopoetyki, laureatka konkursu Preludium 14 (NCN) i IX edycji konkursu im. Inki Brodzkiej-Wald na najlepszą pracę doktorską obronioną
w 2020 roku. Wygłaszała wykłady gościnne m. in. na Uniwersytecie Stanforda, Wesleyan University i Rachel Carson Centre. Zajmuje się antropozoologią i humanistyką środowiskową, podejmując badania nad retoryką konfliktów środowiskowych, modelami reprezentacji zwierząt w kulturze i mediach oraz mechanizmami ich włączania w procesy modernizacji.
Czystka gatunkowa… to jedna z najciekawszych publikacji, jaką ostatnio czytałam – to świeża i odważna próba transdziedzinowych badań, niezwykle erudycyjna, oparta na dogłębnej analizie zróżnicowanego materiału źródłowego i bogata w najnowsze koncepcje teoretyczne książka, którą czyta się jednym tchem. Publikacja doskonale wpisuje się zarówno w założenia nowej humanistyki, jak i stanowi świetny przykład praktykowania humanistyki zaangażowanej, tzn. działa – ma mocny wymiar performatywny. Po jej przeczytaniu nie można już patrzeć na szczury w stereotypowy sposób.
Z recenzji prof. Ewy Domańskiej

Gombrowicz na językach to książka przynosząca refleksję nad mozołami przekładu dzieł autora Ferdydurke, który – z uwagi na swoją językową wynalazczość – sprawia tłumaczom wielkie trudności, wymaga bowiem od nich ogromnej wyobraźni i odważnych decyzji tam, gdzie trzeba się poruszać na granicy pojmowalności tłumaczonego tekstu albo naruszając bariery tego, co w języku dozwolone. Świadectwem nieuniknionego przekraczania tego rodzaju barier są zamieszczone w tym tomie teksty.

Jednocześnie Gombrowicz bulwersuje jako wielki bluźnierca i buntownik, praca nad przekładem często więc wiąże się z zaangażowaniem w kontestację polityczną lub obyczajową, która zwierzenia translatorów czyni świadectwem epoki.

Jerzy Jarzębski