Asymetryczna współzależność

Geopolityka stała się jednym z najgorętszych tematów. Czy świat na krawędzi konfliktu odrobi lekcje z przeszłości? Jak udało zakończyć się zimną wojnę?
Reagan i Gorbaczow należą do jednych z najbardziej intrygujących i najważniejszych postaci dwudziestego wieku. Ich spotkanie w Reykjavíku 11 i 12 października 1986 roku było inne od wszystkiego, co wydarzyło się dotąd. Przez około dziesięć i pół godziny politycy rozmawiali ze sobą bezpośrednio – bez współpracowników, szczegółowych planów negocjacji czy pomocnych notatek. Dzięki odtajnionym amerykańskim i radzieckim dokumentom z tej rozmowy możemy jak przez dziurkę od klucza zajrzeć do małego pokoju, w którym prowadzili rozmowę, zobaczyć ich, usłyszeć wzajemne riposty i zrozumieć, w co wierzyli i jak myśleli.
Spotkanie – zaraz po jego zakończeniu – uznano powszechnie za porażkę, a obaj przywódcy wyjechali rozgniewani na siebie, nie wypracowawszy wspólnego oświadczenia. Mimo wszystko, to właśnie ono stało się krokiem milowym w procesie zakończenia zimnej wojny. Dzień po powrocie Gorbaczow w wystąpieniu telewizyjnym powiedział, że po Reykjavíku „już nic nigdy nie będzie takie samo”.
Autor, bezpośredni świadek wydarzeń, pełniący wtedy funkcję dyrektora Agencji Kontroli Zbrojeń i Rozbrojenia oraz doradcy prezydenta Reagana, z niezwykłą pasją – niemal godzina po godzinie – opisuje te gorące dwa dni, które zdecydowały o historii świata.

„Ta książka jest bardzo ważna w epoce, w której sztuka Reagana dotycząca zasadniczych negocjacji wymaga odrodzenia”.
Walter Isaacson

„Weekendowe spotkanie w Reykjaviku pomiędzy Reaganem i Gorbaczowem w 1986 roku było znaczącym punktem zwrotnym w zimnej wojnie. Adelman, aktywny uczestnik rozmów i utalentowany pisarz, wnikliwie opisał ten epizod”.
Henry A. Kissinger

Książka mówi o Polsce, z Rosją – jej eurazjatyckim alter ego – w tle. Pokazuje, jak rozgałęzienie dziejów polskich – na nurt piastowski, który od XV wieku zanurza się w mało widoczną „historię długiego trwania”, oraz na kipiel jagiellońsko-sarmacką, z jej wirami wetowania, rokoszy i insurekcji, pnie się przez dzieje Polski aż do dnia dzisiejszego. I znów odradza „polski eurazjatyzm”, powodując, że pytanie o nowoczesność wciąż bije Polsce dzwonem.

Jarosław Bratkiewicz – urodzony w 1955 roku, ukończył z wyróżnieniem Instytut Spraw Międzynarodowych (MGIMO) w Moskwie. W latach osiemdziesiątych działał w podziemiu wydawniczym, między innymi w wydawnictwie „Krąg”. Od 1982 roku pracował w Polskiej Akademii Nauk, gdzie uzyskał stopnie doktora i doktora habilitowanego w zakresie nauk o polityce. Jego aktywność wspierali i ukierunkowywali tacy uczeni jak Jan Baszkiewicz, Jadwiga Staniszkis, Edmund Wnuk-Lipiński, Franciszek Ryszka czy Bronisław Geremek. Od 1991 roku pracował w Biurze Bezpieczeństwa Narodowego, a od 1992 roku w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Ambasador na Łotwie w latach 1996–2001. W latach 2010–2015 był Dyrektorem Politycznym MSZ.

Klepsydra i tron jest zbiorem refleksji nad pojmowaniem czynnika czasu przez polityków i dyplomatów. Autor ilustruje je konkretnymi przykładami, także z własnych doświadczeń zawodowych – praktyka dyplomacji. Publikacja nie jest systematycznym wykładem, lecz eseistyczną peregrynacją po rozmaitych aspektach czasu i potęgi.

Dokonująca się obecnie rewolucja technologiczna przyspieszyła czas, spłaszczyła jego wymiar. Globalizacja synchronizuje kulturowe zegary świata, a skala wyzwań globalnych wymusza wydłużenie temporalnych perspektyw w myśleniu politycznym.
Polityka była zawsze naznaczona pokusą do zapanowania nad czasem, dążeniem do jego kontrolowania. Dziś, aby być skuteczna, musi zaakceptować prymat czasu i uznać całkowitą temporalność politycznej rzeczywistości.

Piotr Antoni Świtalski jest zawodowym dyplomatą w randze ambasadora tytularnego. Był m.in. wiceministrem spraw zagranicznych w rządzie Marka Belki. Sprawował funkcje ambasadora – stałego przedstawiciela RP przy Radzie Europy, ambasadora – szefa delegatury Unii Europejskiej w Armenii, dyrektora planowania politycznego w Sekretariacie Rady Europy, szefa departamentu w Sekretariacie OBWE, dyrektora departamentu strategii i planowania MSZ, dyrektora departamentu Azji i Pacyfiku MSZ. Jest doktorem nauk humanistycznych. Poglądy wyrażone w książce mają wyłącznie osobisty charakter.

Podręcznik akademicki z zakresu międzynarodowych stosunków politycznych przygotowany przez zespół pracowników Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie jest ważnym wydarzeniem naukowym i dydaktycznym. Potwierdza aktywność i kompetencje zespołu oraz potrzebę publikacji będącej kompendium wiedzy z tej dyscypliny akademickiej. […] Publikacja zdaje się także potwierdzać znany w środowisku naukowym pogląd mówiący, iż przygotowanie merytorycznie i koncepcyjnie dobrego podręcznika akademickiego jest zadaniem trudnym. Jest bowiem wyzwaniem wiążącym się z odpowiedzialnością za rzetelność wiedzy, jaką przekazują Autorzy, jej inspiracyjny charakter budzący dociekliwość potencjalnych adresatów.
Z recenzji prof. dr hab. Teresy Łoś-Nowak

Dla treści podręcznika i jego struktury istotne znaczenie mają przyjęte założenia. Po pierwsze, uznano, że międzynarodowe stosunki polityczne są nadrzędne w stosunku do pozostałych płaszczyzn stosunków międzynarodowych, warunkując ich funkcjonowanie. Po drugie, międzynarodowe stosunki polityczne znajdują się w procesie zmiany, wręcz swoistego „przyspieszenia historycznego”, odzwierciedlając ogólną dynamikę i zmienność życia społecznego, którego specyfika jest określona przez zmiany o nowych jakościowo cechach, nowych „parametrach” środowiska międzynarodowego. W konsekwencji nowe jakościowo cechy określają specyfikę współczesnych międzynarodowych stosunków politycznych.
Ze Wstępu

Przedstawiona monografia jest ze wszech miar zasługującym na uwagę nowatorskim i kompleksowym spojrzeniem na rosyjską politykę bezpieczeństwa morskiego w regionie Morza Bałtyckiego. Ukazuje ona, przez pryzmat retrospektywnych rozwiązań i aktywności politycznej, nie tylko genezę kształtowania rosyjskiej strategii morskiej ale również prezentuje mechanizmy decyzyjne i kreśli możliwe scenariusze potencjalnych działań sił morskich w relacji do najważniejszych, geostrategicznych partnerów na scenie politycznej, Stanów Zjednoczonych, Chin i Unii Europejskiej. Szczególnie interesujące jest zaprezentowane w opracowaniu znaczenie strategiczne regionu bałtyckie i jego rola dla globalnego bezpieczeństwa w świetle aktualnych i perspektywicznych politycznych, ekonomicznych i militarnych wyzwań i zagrożeń.

Jest pierwszym na rynku polskim opracowaniem które w sposób kompleksowy i komplementarny przedstawia w sposób przystępny usystematyzowaną wiedzę i porządkuje ogromny materiał faktograficzny co pozwala zrozumieć jak wielką rolę, miejsce i znaczenie ma rosyjska strategia bezpieczeństwa morskiego nie tylko dla państw regionu Morza Bałtyckiego ale również dla Europy i dla bezpieczeństwa w wymiarze geostrategicznym. Ta publikacja będzie dobrze służyć tym wszystkim którzy szukają pogłębionej wiedzy o problematyce bezpieczeństwa w regionie Morza Bałtyckiego oraz o zagrożeniach i ambicjach geopolitycznych Federacji Rosyjskiej w przestrzeni międzynarodowej.

Z recenzji prof. dr hab. inż. Józefa Buczyńskiego

Książka poświęcona jest omówieniu i analizie polsko-niemieckich dyskursów edukacyjnych oraz kwestii kształtowania świadomości historycznej obu tych narodów. Jej przedmiotem są więc obrazy historii polsko-niemieckiej, ich formowania i transmisji. Zawarta w książce analiza materiałów edukacyjnych, w szczególności podręczników do nauczania historii, ukazuje ideologicznie uwarunkowaną selektywność obrazów przeszłości. Ważny wątek pracy stanowi odtworzenie wizerunków Polski i Niemiec, zawartych we współczesnych podręcznikach historii używanych w obu państwach.