Atlas Rzepak - chwasty, choroby, szkodniki, niedobory

Reakcje koni na bodźce wywołujące strach mogą mieć istotne konsekwencje dla bezpieczeństwa zarówno ludzi, jak i zwierząt. Konie wykazują naturalną tendencję do reagowania szybką ucieczką w celu uniknięcia sytuacji potencjalnie dla nich groźnych, np. pojawienia się nowych bodźców w dotychczas znanym środowisku. Podstawowym wyznacznikiem komfortu psychicznego zwierząt jest gwarancja poczucia bezpieczeństwa. W sytuacjach zagrożenia zwierzę dąży do zaspokojenia potrzeby bezpieczeństwa, co przynosi skutek zarówno w reakcjach behawioralnych, jak i fizjologicznych. W sytuacji, gdy bodziec, czynnik lub zmiana warunków środowiskowych są zwierzęciu nieznane, pojawiają się nagle, a jednocześnie mają duże natężenie lub trwają długi okres, organizm zwierzęcia uruchamia odpowiedź adaptacyjno-obronną, którą ogólnie określa się jako reakcję stresową. Reagowanie zwierząt na bodźce stresowe związane jest ze zmianami behawioralnymi i fizjologicznymi, których celem jest mobilizacja organizmu zwierzęcia do radzenia sobie z presją różnych czynników środowiskowych. Poziom reaktywności koni ma znaczenie w prognozowaniu możliwości ich wykorzystania zarówno do celów hodowlanych, jak i w określonych kierunkach użytkowania.
Badaniami przeprowadzonymi w latach 2006–2008 objęto klacze czystej krwi arabskiej. Krajowa populacja koni tej rasy stanowi unikalną i bardzo cenną w skali światowej grupę zwierząt, którą wytworzono dzięki wielopokoleniowej, twórczej pracy polskich hodowców. Konie arabskie użytkowane są w kierunku jednostronnie wierzchowym, związanym z bezpośrednimi interakcjami człowiek–zwierzę, dlatego też poziom reaktywności tych zwierząt jest szczególnie ważną cechą ze względu na bezpieczeństwo i współpracę konia z jeźdźcem. Ocenę reaktywności rozszerzono o obiektywne i mierzalne wskaźniki, takie jak wybrane parametry hematologiczne i poziom hormonów, których zmiany, podobnie jak zmienność poziomu tętna, są charakterystyczne dla sytuacji stresowej u zwierząt. W pracy podjęto próbę wyjaśnienia mechanizmu odpowiedzi behawioralnej i fizjologicznej koni arabskich na krótkotrwałe oddziaływanie bodźców stresowych.

Rozbieżności między wykonywaną różnymi metodami oceną wielkości ciała hodowlanych lisów pospolitych a rozmiarem uzyskanej skóry, a także między barwą zwierzęcia i skóry, skłoniły autora do podjęcia próby znalezienia metody określenia wielkości i ubarwienia ciała na podstawie pomiarów przyżyciowych opartych na cyfrowej analizie obrazu. Badania te miały na celu określenie współzależności oraz stopnia zgodności pomiędzy przyżyciowymi pomiarami anualnymi i cyfrowymi) a długością i barwą skóry, a także oszacowanie możwości praktycznego wykorzystania cyfrowej analizy obrazu do obiektywnej oceny wielkości i barwy zwierząt. Oceniono również przydatność 20 par sekwencji mikrosatelitarnych jako markerów wybranych cech użytkowych lisów pospolitych. Uzyskane wyniki umożliwiają określenie struktury genetycznej oraz polimorfizmu badanej populacji. Wyodrębnione allele odpowiadające długościom analizowanych sekwencji pozwalają na ustalenie ich ewentualnego związku z wybranymi cechami użytkowymi. Badaniami objęto 200 lisów pospolitych srebrzystych.
Badania wykazały przydatność metody cyfrowej analizy obrazu do oceny wartości fenotypowej lisów pospolitych. Umożliwiły asocjację polimorfizmu mikrosatelitarnego z parametrami ciała zwierząt oraz skór od nich pochodzących. Opracowane równania regresji wielokrotnej powinny ograniczyć liczbę branych pod uwagę cech przy ocenie pokroju zwierząt.

W monografii podjęto próbę syntezy najważniejszych informacji dotyczących produkcji zdrowej i bezpiecznej żywności z uwzględnieniem realiów i możliwości organizacyjno-wytwórczych polskiego rolnictwa. Przyjęto hipotezę, że produkcja żywności w skali globalnej, z całkowitym wykluczeniem chemizacji rolnictwa, nie jest możliwa, zaś stosowanie agrochemikaliów w sposób przemyślany i rozsądny stanowi czynnik plonochronny, także w aspekcie jakości płodów rolnych.
Przegląd literatury rozpoczęto od przedstawienia uregulowań prawnych związanych z produkcją zdrowej i bezpiecznej żywności. Uwypuklono znaczenie jakości siedliska rośliny uprawnej, odpowiedniego poziomu agrotechniki, niwelowania chemizacji produkcji rolniczej (ze szczególnym uwzględnieniem rolnictwa ekologicznego) dla jakości płodów rolnych. Zaprezentowano możliwość stosowania w uprawach rolniczych i ogrodniczych alternatywnego nawożenia organicznego – produktu odpadowego – podłoża po uprawie pieczarek. Podjęto rozważania dotyczące zalet i wad roślin modyfikowanych genetycznie (transgenicznych) oraz podjęto próbę realnej oceny – czy stanowią one szansę, czy zagrożenie dla rolnictwa i rynku żywności. Ponadto w monografii wykazano bezpośrednie zależności występujące pomiędzy systemem produkcji rolniczej a produktem finalnym – żywnością. Przedstawiono związki pomiędzy zrównoważoną produkcją rolniczą a zdrową dietą oraz przybliżono walory prozdrowotne wybranych roślin. W zakończeniu monografii sprecyzowano konkluzje wynikające z przedstawionych rozważań oraz wysnuto prognozy dotyczące rozwoju sektora rolno-przetwórczego w kraju i na świecie.

Rzepak ozimy to roślina, która najdłużej znajduje się na polu spośród wszystkich upraw rolniczych. Z tego powodu jest narażona na atak ze strony agrofagów już od wczesnej jesieni aż do zbioru. Jest on uszkadzany, porażany i zasiedlany przez około 100 różnych agrofagów, które przy braku właściwej ochrony powodują duże straty ekonomiczne, a nawet całkowitą likwidację plantacji. Dlatego Agro Wydawnictwo we współpracy z COBORU, Instytutem Ochrony Roślin oraz Uniwersytetem Przyrodniczym w Poznaniu opracowało pierwszy taki atlas poświęcony rzepakowi. Został on wydany pod redakcją prof. Marka Mrówczyńskiego. Zawarliśmy w nim najważniejsze informacje, które dotyczą poprawnej identyfikacji agrofagów. W atlasie zamieściliśmy syntetyczne opisy agrofagów, informację o ich rozwoju, występowaniu, szkodliwości, progach szkodliwości, monitoringu, terminach zabiegów ochronnych, integrowanych metodach ochronnych z uwzględnieniem najważniejszych substancji czynnych. Oprócz agrofagów opisaliśmy także objawy niedoboru składników pokarmowych, na wystąpienie których narażony jest rzepak. Przedstawiamy również sposoby i techniki prowadzenia monitoringu plantacji na obecność agrofagów oraz niedoborów pokarmowych. Publikacja jest obejmuje kompleksowo problemy dotyczące rzepaku ozimego i zawiera fotografie, które pomogą w identyfikowaniu szkodników, chwastów, chorób oraz niedoborów pokarmowych.

Spis treści



S t o l a t r o z w o j u p o l s k i e j w s i



Monika Stanny: Ciągłość i zmiana – sto lat rozwoju polskiej wsi – wielowymiarowy dialog naukowy [Continuity and Change – One Hundred Years of the Polish Countryside – A Multidimensional Scientific Dialogue], doi 10.7366/wir042019/01, s. 7-24

Wywiad z Profesorem Zbigniewem Tadeuszem Wierzbickim przeprowadzony przez Michała Łuczewskiego [Interview with Professor Zbigniew Tadeusz Wierzbicki by Michał Łuczewski], doi 10.7366/wir042019/02, s. 25-44

Aleksandra Bilewicz: Wiejska spółdzielczość spożywców 1900−1939. Zapomniana karta z dziejów samoorganizacji wsi polskiej [Rural Consumer Cooperatives 1900–1939: The Forgotten Chapter of Self-organisation in the Polish Countryside], doi 10.7366/wir042019/03, s. 45-66

Adam Koziolek: Od „prasy dla ludu” do „prasy ludowej” − ewolucja polskich czasopism w zaborze austriackim [From “Press for People” to “People’s Press”: The Evolution of Polish Journals in the Austrian Partition], doi 10.7366/wir042019/04, s. 67-86

Karolina Echaust: Meandry polskiej prasy pszczelarskiej w kontekście zmian politycznych i społecznych w Polsce [Selected Bee-keeping Magazines in the Context of Political and Social Changes in Poland], doi 10.7366/wir042019/05, s. 87-108

Marta Błąd: Gospodarowanie ziemią rolniczą w Polsce w latach 2000−2018 [Agricultural Land Management in Poland in 2000–2018], doi 10.7366/wir042019/06, s. 109-140

Mariusz Niestrawski: Narodziny, potęga i schyłek polskiego lotnictwa rolniczego [Birth, Supremacy and the Decline of Polish Agricultural Aviation], doi 10.7366/wir042019/07, s. 141-164

Gabriela Czapiewska: Dialog międzypokoleniowy a aktywizacja społeczna osób starszych w środowisku wiejskim [Intergenerational Dialogue and Social Activation of Older People in the Rural Environment], doi 10.7366/wir042019/08, s. 165-186

Uwagi: red. naczelny – Mirosław Drygas periodyk wydawany wraz z Instytutem Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN

Monografia, która trafia do czytelników, to pokłosie pracy studentów i pracowników naukowych Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu i Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy. W grudniu 2012 roku zrealizowano projekt wyjazdowego seminarium studencko-asystenckiego Katedry Makroekonomii i Gospodarki Żywnościowej pod kierunkiem prof. dr. hab. Andrzeja Czyżewskiego, który zmaterializował się interesującą publikacją. Seminarium odbyło się w Parlamencie Europejskim, Stałym Przedstawicielstwie RP w Brukseli i Komisji Europejskiej, gdzie studenci wraz z asystentami prezentowali interesujące wykłady, które były przyczynkiem inspirujących dyskusji. (...) Rezultaty publikowane w niniejszej monografii mogą być powodem ogromnej satysfakcji dla autora projektu Profesora dr. hab. Andrzeja Czyżewskiego i jego zespołu. Serdecznie Państwu gratuluję.