Atlas systemu rządów III Rzeszy Niemieckiej Tom 3 Instancje terenowe Rzeszy

Alice Salomon (1872 Berlin-1948 Nowy Jork), określana mianem "niemieckiej Jane Addams", była pionierką ruchu kobiecego w Niemczech, członkinią i współtwórczynią niemieckich i międzynarodowych organizacji kobiecych (m.in. International Council of Women), propagatorką idei internacjonalizmu i pacyfizmu oraz praw człowieka (zwłaszcza praw pracowniczych kobiet i dzieci), inicjatorką wysiłków zmierzających do profesjonalizacji pracy socjalnej. Była także doktorem ekonomii berlińskiego uniwersytetu oraz współtwórczynią pierwszego na kontynencie kursu dla pracowników socjalnych, a następnie szkoły, której była wieloletnią szefową oraz wykładowczynią.

In 1990, a country disappeared. When the Iron Curtain fell, East Germany simply ceased to be. For over forty years, from the ruin of the Second World War to the cusp of a new millennium, the GDR presented a radically different German identity to anything that had come before, and anything that exists today. Socialist solidarity, secret police, central planning, barbed wire: this was a Germany forged on the fault lines of ideology and geopolitics.

In Beyond the Wall, acclaimed historian Katja Hoyer offers a kaleidoscopic new vision of this vanished country. Beginning with the bitter experience of German Marxists exiled by Hitler, she traces the arc of the state they would go on to create, first under the watchful eye of Stalin, and then in an increasingly distinctive German fashion. From the building of the Berlin Wall in 1961, to the relative prosperity of the 1970s, and on to the creaking foundations of socialism in the mid-1980s, Hoyer argues that amid oppression and frequent hardship, East Germany was yet home to a rich political, social and cultural landscape, a place far more dynamic than the Cold War caricature often painted in the West.

In der vorliegenden Untersuchung werden Reaktionen ostdeutscher Intellektuellenkreise auf umwälzende politische Ereignisse in Mittel- und Osteuropa dargestellt, und zwar auf den Polnischen Oktober und den Ungarn-Aufstand 1956, den Prager Frühling 1968 sowie auf die Streiks in Polen und die Aktivitäten der Solidarność Anfang der 80er Jahre des vorigen Jahrhunderts. Alle diese oft blutigen Ereignisse erzeugten ein breites Echo in ganz Europa und lösten eine Welle von Reaktionen in der öffentlichen Meinung aus, darunter auch Stellungnahmen von Intellektuellen. Wichtig ist dabei nicht in erster Linie die Schilderung der aus zahlreichen Publikationen bereits bekannten historischen Ereignisverläufe, wenngleich diese jeweils kurz skizziert werden, sondern vor allem die Darstellung deren „Wirkungskraft“ auf die Diskurse ihrer Zeit. Es geht also vor allem um die Reaktionen, die diesen Ereignissen folgten, und zwar in Künstler- und Intellektuellenkreisen in der DDR, hauptsächlich unter Schriftstellern, sowie deren Einfluss auf die weitere Politik der Regierung und in Folge auf die Gesellschaften aller besprochenen Länder.
Magdalena Latkowska

Magdalena Latkowska, Dr. habil., Germanistin, forscht und lehrt im Bereich Literaturwissenschaft an der Universität Warschau. Studium in Warschau, Tübingen und Berlin. Ausgewählte Veröffentlichungen: Günter Grass und die Politik (2008); Habilitationsschrift: »Pedagodzy socjalizmu« czy »wrogowie klasowi«? Pisarze z NRD wobec powstania czerwcowego 1953 oraz budowy i upadku muru berlińskiego 1961–1989 (2016). Deutsche Fassung: »Sozialismus-Pädagogen« oder »Klassenfeinde«? Die Haltung der DDR-Schriftsteller zum Aufstand des 17. Juni sowie zum Mauerbau und Mauerfall – in Vorbereitung. Forschungsschwerpunkte: deutsche Literatur und Geschichte des 20. und 21. Jh., Verbindungen zwischen Literatur und Politik in der BRD und der DDR, Erinnerungskultur.

Ze wstępem Elfriede Jelinek (przekład Elżbieta Kalinowska) Była szara deszczowa jesień 1946 roku. Miasta zrujnowane po alianckich nalotach. Ludzie gnieździli się w zimnych zalanych piwnicach. Panował głód. Można było jeść mięso niewiadomego pochodzenia albo próbować coś ukraść. Kobiety, te młodsze, ładniejsze, oddawały się alianckim żołnierzom za papierosy, czekoladę i konserwy. Bo – jak twierdzili niektórzy – lepiej upaść, niż pójść na dno. Ziemniak stał się czymś, dla czego warto było narażać życie. Zbierało się okruchy węgla i chrust na opał. Tak wyglądała ponura codzienność mieszkańców Kolonii, Hamburga czy Frankfurtu nad Menem. Stig Dagerman – korespondent szwedzkiej gazety, wysłany, by opisać krajobraz po upadku Trzeciej Rzeszy – zobaczył w Niemcach nie sprawców największej tragedii XX wieku, ale ludzi trawionych przez głód, zimno i nędzę, zmagających się z rozgoryczeniem i poczuciem winy. Nie podważając skali niemieckich zbrodni, próbował zrozumieć, czy cierpienia zwykłych Niemców po wojnie to sprawiedliwość dziejowa, czy nieuprawnione okrucieństwo. Stworzył reportaże najwyższej próby, zachowujące aktualność wobec wciąż nierozwiązanych kwestii odpowiedzialności i kary za zbrodnie II wojny światowej. „Dagerman pisze z pięknym obiektywizmem. Zamiast uciekać się do emocjonalnych frazesów, posługuje się faktami i to z nich buduje emocje.” Graham Greene „Niemiecka jesień to jedna z najlepszych książek o skutkach wojny, jakie kiedykolwiek napisano. Stoi na równi z klasykami – relacjami Johna Reeda ze Związku Radzieckiego czy artykułami Edgara Snowa o rewolucji w Chinach. Stig Dagerman opisał tragiczną rzeczywistość powojennych Niemiec z niezwykłą przejrzystością i wielkim talentem literackim. Pisząc o Niemczech roku 1946, daje czytelnikowi wgląd w historię każdej wojny. Ta książka powinna być lekturą obowiązkową dla każdego, kto zastanawia się, czym jest wielkie dziennikarstwo. Pozostaje tak samo aktualna dziś jak w 1947 roku, kiedy została opublikowana po raz pierwszy. Przeczytajcie ją.” Henning Mankell „Jest kilku autorów (na myśl przychodzą od razu Kafka i Lorca), którzy cieszą się statusem świętych. Ich życie i śmierć mówią o naturze istnienia i jego prawdziwych wartościach, a słowa, które po nich pozostają, nieustająco reinterpretowane (…), zyskują niemal moc talizmanu. Tego rodzaju świętym, szczególnie dla swoich rodaków, jest szwedzki pisarz Stig Dagerman.” Paul Binding „Po ponad sześćdziesięciu latach do polskiego czytelnika dociera klasyk światowego reportażu, którego w 1947 roku nie mielibyśmy chyba siły, a kilka lat później już prawa przeczytać, bo za dużo w nim prawdy o Niemcach, tej historycznej i tej ludzkiej. To pierwszy powód, dla którego Niemiecka jesień winna stać się lekturą obowiązkową. A drugi — to jej niesamowitość. Jak to możliwe, że młodziutki szwedzki pisarz na kilkudziesięciu stronach reportażu pisanego prawie na żywo opowiedział więcej i sensowniej o stanie ducha zwyciężonych Niemców niż opasłe tomy historyków?” Maciej Zaremba

Niezwykła historia młodej arystokratki, która w niemieckim obozie pracy poznała prawdziwą miarę człowieczeństwa

Nonna Bannister spisywała pamiętniki jako młoda dziewczyna – na gorąco, podczas wojny. Jednak okropności holokaustu, których doświadczyła, niemal zabrała ze sobą do grobu. Jej zapiski, odkryte na nowo, gdy była już wiekową kobietą, odsłaniają tę niezwykłą historię.
Nonna Lisowska pochodziła z bogatej rosyjskiej rodziny i jako jedyna przeżyła II wojnę światową. W 1950 roku przyjechała do USA, gdzie poślubiła Henry’ego Bannistera. Nigdy nie wspominała o swoich doświadczeniach. Napomknęła o nich dopiero kilka lat przed śmiercią
w 2004 roku. Wtedy ujawniła bliskim swoje pamiętniki, pierwotnie spisane
w sześciu językach na skrawkach papieru, trzymane przez całą wojnę
w poduszce przywiązanej do ciała.
Jako Rosjanka z rodziny cieszącej się przywilejami, młoda Nonna trafiła do niemieckiego obozu pracy, gdzie szybko poznała wartość ludzkiego życia i znaczenie przebaczenia.
Jej zapiski to niezwykłe spojrzenie na opresyjną naturę rosyjskiego komunizmu i okrutne zło nazistowskich Niemiec. Co jednak ważniejsze, zza przejawów ludzkiej deprawacji widocznej w przerażających aktach brutalności i mordach, przebijają promyki nadziei uosabiane przez ludzi: prawosławną babcię, wątłego żydowskiego chłopca czy grupę niemieckich katolickich zakonnic i księży. Za ich sprawą ten pamiętnik rozdziera serce, choć jednocześnie jest pełen nadziei, niezapomniany.
Dzięki współpracy autorek i syna Nonny, jej wspomnienia nabrały kształtu i jeszcze głębiej przemawiają do wyobraźni. Dają wgląd w osobiste
i bolesne refleksje w najmroczniejszym okresie w dziejach ludzkości.
To historia o miłości i stratach, których nie da się zapomnieć. Jednak mimo trudnej tematyki czytelnicy poczują się umocnieni, przeczytawszy tę poruszającą i pełną nadziei opowieść o odwadze, wierze i przebaczeniu.

Denise George jest autorką kilkudziesięciu książek publikowanych w dużych oficynach (Penguin Random House, Tyndale House, Zondervan, LifeWay, Bethany House itp.) oraz ponad 1500 artykułów w czasopismach i gazetach. Pisze
o prawach obywatelskich, II wojnie światowej i życiu chrześcijańskim.

Carolyn Tomlin to autorka kilku książek, pisze comiesięczne felietony do kilku magazynów i gazet. Opublikowała ponad trzy tysiące artykułów. Uczy pisania.

John Bannister, syn Nonny, który postanowił niezwykłą historię matki upublicznić ku pamięci i przestrodze dla kolejnych pokoleń.

Nie jest to zwyczajna książka o Papieżu. Nie jest to typowa książka historyczna, roszcząca sobie prawo do miana naukowej biografii. Nie jest to także analiza twórczości teologicznej profesora Ratzingera, lecz raczej wciągające, utrzymane w bardzo osobistym tonie opowiadanie, które z serdeczną ciekawością prowadzi czytelnika do miejsc, w których obecny Papież urodził się i wzrastał, w których dojrzewał jako kapłan i człowiek. Jest ono zapisem podróży z notesem i aparatem fotograficznym w ręku po ziemi Josepha Ratzingera, gdzie zapewne spędziłby ostatnie dni swego życia, gdyby nie został powołany na Stolicę Piotrową. Jest to książka zawierająca wiele głębokich refleksji, silnie zabarwiona emocjonalnie, obfitująca w spotkania z ludźmi bliskimi Benedyktowi XVI, nierzadko związanymi z nim więzami przyjaźni, którzy pomagają odkryć mniej znane strony jego niezwykłej, bogatej osobowości. Alessandra Borghese z zaangażowaniem poznaje rodzinną ziemię Josepha Ratzingera – Bawarię: wędruje po jej ścieżkach, przemierza łąki i lasy, udaje się do wielu starożytnych miasteczek, zwiedza piękne barokowe kościoły i słynne sanktuaria maryjne. W ten sposób odkrywa, że wielkość,niezłomność i siła duchowa Papieża mają swoje źródło głównie w otrzymanej od rodziny i przyjaciół miłości, dzięki której są one mocno zakorzenione w kulturze kraju tętniącego życiem i przesiąkniętego wiarą. Owocem tej niezwykłej podróży śladami Ratzingera jest portret człowieka budzącego powszechną sympatię, dumnego ze swojej tożsamości, ukształtowanego duchem głębokiej religijności, przeżywanej i świadczonej każdego dnia własnym życiem, i właśnie dlatego zdolnego do otwarcia się na świat. Księżniczka Alessandra Borghese, jest przedstawicielką jednego z najbardziej znanych rodów arystokratycznych Europy, popularną dziennikarką, pisarką i organizatorką wielu imprez kulturalnych oraz częstym gościem programów telewizyjnych i audycji radiowych.Obecnie mieszka w Rzymie. Współpracowała z pismami „Panorama” oraz „Il Tempo”. W tej chwili pisze na łamach tygodników „Gente” i „Style” oraz dziennika „Corriere della Sera”. Jest autorką bestsellerów książkowych, m. in.: „Noblesse oblige” (Mondadori 2001), „Con occhi nuovi” (Piemme 2004), „Sette di Dio” (Piemme 2006), „Ritorno in India” (Piemme 2006). Jej dzieła są tłumaczone i wydawane w języku angielskim, niemieckim, hiszpańskim, portugalskim i japońskim. Alessandra Borghese prowadzi także szeroko zakrojoną działalność społeczną i charytatywną, m. in. pomaga potrzebującym w Lourdes oraz jest członkiem zarządu fundacji „Lateranum” wspierającej działalność Uniwersytetu Laterańskiego.