Autonomia w nauce języka obcego – techniki, strategie, narzędzia

Podręcznik rekomendowany przez Państwową Komisję Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego w przygotowaniach do egzaminu certyfikatowego na poziomie B1.

Praca jest kolejną, zmienioną i poprawioną, wersją podręcznika z lat dziewięćdziesiątych minionego stulecia, przeznaczonego głównie dla słuchaczy początkujących i średnio zaawansowanych. Zawiera 40 jednostek metodycznych poświęconych podstawowym zagadnieniom gramatyki polskiej, klucz do ćwiczeń umożliwiający studentowi samodzielną pracę z podręcznikiem oraz przykładowy test z zakresu poprawności gramatycznej (wraz z kluczem) dla poziomu B1, wzorowany pod względem technik egzaminowania i punktacji na oryginalnych zadaniach certyfikatowych.

Każda jednostka metodyczna składa się z tekstu i zestawu ćwiczeń obejmującego:
- sprawdzenie zrozumienia tekstu;
- ćwiczenia wdrażające omawianą formę lub konstrukcję gramatyczną;
- ćwiczenia kontrastujące ją z innymi jednostkami morfologicznymi podobnymi pod względem formy lub funkcji;
- ćwiczenia sprawdzające;
- ćwiczenia leksykalne i konwersacyjne związane z tekstem.

Zamieszczone w Wyborze materiały mogą być wykorzystane – zależnie od potrzeb – na wszystkich etapach procesu dydaktycznego: prezentacji, wdrożenia oraz utrwalenia i kontroli przyswojenia struktur. Książka może również służyć cudzoziemcom pragnącym samodzielnie doskonalić swoją znajomość polszczyzny.

Podręcznik rekomendowany przez Państwową Komisję ds. Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego w przygotowaniach do egzaminu certyfikatowego na poziomie B1

Na podręcznik składa się w sumie 40 jednostek metodycznych, poświęconych podstawowym zagadnieniom z zakresu fleksji i składni języka polskiego. W każdej jednostce punktem wyjścia jest tekst, część zasadniczą zaś stanowią ćwiczenia oparte na tym tekście. [...] Ćwiczenia są tak skonstruowane, że uczą, sprawdzają i utrwalają następujące sprawności: rozumienie tekstu, wdrażanie określonych form i konstrukcji gramatycznych, odróżnianie tych form i konstrukcji podobnych, używanie określonych form, konstrukcji i jednostek leksykalnych w wypowiedziach. Łącznie są to sprawności wymagane na egzaminach certyfikatowych, zatem taki układ poszczególnych jednostek dydaktycznych podręcznika należy uznać za celowy i funkcjonalny. [...]
W porównaniu z wersjami poprzednimi, zwiększono liczbę ćwiczeń oraz zaktualizowano słownictwo i dodano przykładowy test gramatyczny, wzorowany na oryginalnych zadaniach certyfikatowych. Wszystko to sprawia, że w obecnej postaci podręcznik jest dobrą pomocą dydaktyczną dla osób, które nie tylko uczą się języka polskiego jako obcego, ale także chcą zdać egzamin certyfikatowy ze znajomości polszczyzny. (Prof. dr hab. Stanisław Dubisz)

******

“If I Knew Polish Well…”

A handbook of the Polish language for foreigners – beginners and intermediate students. It includes 40 methodological units devoted to the basic Polish grammar issues, the key to exercises enabling the students to work with the handbook on their own, and an example test on grammatical correctness.

Punktem wyjścia do szczegółowych rozważań Autora o treściach komparatystycznych, dotyczących wzajemnych wpływów europejskiej dawnej i najnowszej kultury literackiej, jest przekonanie, że w znakomitej większości arcydzieł polskich i światowych rozmaite wątki dają się identyfikować – mniej lub bardziej precyzyjnie – z tradycją rzymską jako jej kolebką. Autora zachwyca nieprzemijający urok pierwszych zdań arcydzieł (choć nie zawsze to, co utrwaliło się w pamięci pokoleń w istocie jest pierwszym zdaniem dzieła), niepokoi tendencja do okrawania rozległych wcześniejszych myśli pisarzy do wyrwanych z kontekstu coraz krótszych kilkuwyrazowych frazesów. W tonacji eseistyczne, zatem przystępnej dla Czytelnika, Autor pisze także o arcydziełach kultury polskiej i światowej, o Rękopisie znalezionym w Saragossie Jana Potockiego i Dżumie Alberta Camusa, o inwokacji Pana Tadeusza Adama Mickiewicza i Zemście Fredry, o Mistrzu i Małgorzacie Michaiła Bułhakowa i Wojnie żydowskiej Liona Feuchtwangera, o pewnym motywie wziętym z Homera w noweli filmowej, scenariuszu i filmie Góry o zmierzchu Krzysztofa Zanussiego oraz o zapomnianym Bogactwie Wandy Miłaszewskiej, o tęsknocie za trzynastozgłoskowcem Wisławy Szymborskiej i romantycznym źródle frazy tytułowej Kamień na kamieniu Wiesława Myśliwskiego, pisze z przekonanie, że „Sonet nie umiera nigdy” i ukazuje na tle tradycji wśród współczesnych odnowicieli gatunku Stanisława Barańczaka i Tadeusza Kijonkę. Książka powinna zainteresować nie tylko studentów kierunków humanistycznych, ale wszystkich miłośników dobrej literatury, szukających w arcydziełach wiedzy o świecie i sobie, przeżyć innych niż te, których dostarczają Muzy nienastawione na pismo.

Niniejsza książka stanowi przeredagowaną wersję rozprawy doktorskiej. Autor podjął próbę przekrojowej analizy japońskich sposobów przedstawień Afryki Subsaharyjskiej i jej mieszkańców w podręcznikach geograficznych od początku okresu Meiji do końca drugiej wojny światowej.

Rozważania na temat reprezentacji Afryki w wyżej wymienionych tekstach użytkowych poprzedzone są przedstawieniem kontekstu historycznego ukształtowania się japońskich narracji na temat tego kontynentu, począwszy od XVI wieku. Zamiarem autora jest ukazanie specyfiki transferu wiedzy o Innym – adaptacji informacji do aktualnych japońskich dyskursów intelektualnych czy sytuacji geopolitycznej kraju – w przypadku nieomal całkowitego braku stref bezpośredniego kontaktu oraz stosunków kolonialnych między jedynym niezachodnim mocarstwem przełomu XIX i XX wieku a Afrykanami Subsaharyjskimi.

Monografia Marii Czaplickiej-Jedlikowskiej o antroponimii Bydgoszczy jest wartościowym, bogatym materiałowo naukowym opracowaniem opartym na badaniach własnych, przeprowadzonych z wykorzystaniem metodologii lingwistyki kulturowej, która stosowana jest we współczesnej literaturze przedmiotu. Poszerzenie badań o konteksty historyczno-społeczne, geograficzne, a nawet psychologiczne dało założone przez Autorkę efekty. Z pewnością znajdzie czytelników nie tylko wśród onomastów specjalizujących się w antroponimii, ale i wśród zainteresowanych historią i kulturą regionu i miasta Bydgoszczy.

Monografia stanowi istotny wkład do rozwoju wiedzy z zakresu słowiańskiej antroponimii historycznej. Wartość pracy wyraża się w warstwie zarówno faktograficznej, jak i metodologicznej. Po pierwsze: wprowadza w obieg naukowy historyczne nazwy osobowe wydobyte z rosyjskojęzycznych akt metrykalnych parafii prawosławnych na Kujawach Wschodnich i ziemi dobrzyńskiej. Po drugie: przedstawia nową propozycję – opisu nazw osobowych ludności zamieszkałej na historycznym pograniczu kulturowym (odzwierciedlającym dawną wspólnotę różnowyznaniową i wielonarodowościową).

Monografia dotyczy polskich relatywizatorów czyli wykładników aspektu tematycznego w strukturze informacyjnej wypowiedzi. Autorka omawia dwa typy wyrażeń pełniących we współczesnej polszczyźnie tego rodzaju funkcje: jednostki leksykalne (np. wyrażenia pod względem, w aspekcie, jako) i operacyjne (przysłówki tematyzujące, narzędnik względu, frazy tworzone z udziałem przyimków, wybrane operacje repetycyjne). Kwestie czysto lingwistyczne, związane z sygnalizowaniem, z jakiego punktu widzenia i pod jakim względem ma być charakteryzowany dany obiekt, wyprowadzają badacza w sferę zasadniczych problemów z jednej strony ontologicznych, z drugiej zaś epistemologicznych.

Wyrażenia będące wykładnikami aspektu, w jakim ujmowane są w mowie poszczególne obiekty, to swoiste remedium języka na ograniczenia poznawcze podmiotów mówiących. Siłami ludzkiego rozumu nie sposób odkryć ogółu prawd, nie tylko absolutnych, skazani więc jesteśmy na gromadzenie wiedzy cząstkowej, dostępnej z pewnych tylko punktów widzenia, z określonych perspektyw. Ponieważ wiedza jednostki, a także ogółu jednostek, jest niekompletna, nie możemy zagwarantować również jej definitywnego usystematyzowania w realizowanych wypowiedziach. Język przychodzi jednak w sukurs, oferując środki, które przeciwdziałają mówieniu o danym przedmiocie tylko części prawdy, w taki sposób, jakby się przekazywało o nim całą wiedzę, i które tym samym zapobiegają nieadekwatności czy wręcz ewidentnym
fałszom. Ujmując rzeczy z różnych punktów widzenia i w różnych aspektach, odkrywamy o nich ciągle nowe prawdy, które pozwalają zbliżać się krok po kroku, na tyle, na ile to możliwe, do względnie całościowej wiedzy na dany temat. Względność zapewnia, paradoksalnie, pożądaną dozę obiektywizmu.

Książka poświęcona jest analizie leksykalnych i zgramatykalizowanych lub gramatykalizujących się relatywizatorów, należących do systemu współczesnej polszczyzny.

******

The Thematic Aspect in the Informational Structure of Utterances. How Knowledge is Made Broader and Integral

The monograph concerns Polish relativizing expressions, i.e. exponents of different aspects of objects that are spoken about. The author discusses two types of expressions which have such functions in contemporary Polish: lexical units (expressions such as pod względem, w aspekcie, jako) and operational (thematic adverbs, relativizing expressions, prepositional phrases and selected repetitive operations). Purely linguistic issues, related to signalling from which point of view and in what respect a given subject is to be characterized, introduce the researcher to the broad area of fundamental ontological and epistemological problems.