Badanie kultury Ludzie, projekty, realizacje

The idea for this book emerged as a result of the conference “African studies in the contemporary world”, hosted at the University of Warsaw on 14th October 2014, where some attitudes and methodologies representative for the topics undertaken by scholars dealing with present-day Africa were discussed. The main aim of the volume is to present a wide spectrum of interests and trends in contemporary African studies, including the application and incorporation of old and verified methods into contemporary frameworks that provide a pan-African perspective. Another aspect of African studies undertaken within this volume is the investigation of African history and cultures through post-colonial lenses. The contributions include extensive bibliographies significant both for the topics and for further research into new areas of African studies.

Książka powstała w setną rocznicę urodzin Tadeusza Kantora. Zespół autorów podjął w niej próbę wielowymiarowej i interdyscyplinarnej odpowiedzi na pytanie o status współczesnego artysty. Wypowiedzi znawców teatru Kantora oraz badaczy współczesnej sztuki sytuują się w kontekście zmian, jakie w polskiej i światowej kulturze zaszły na przełomie XX i XXI w. Czyli są także formułowane w odniesieniu do przemian obserwowanych w estetycznej wrażliwości od czasu ostatnich wystąpień twórcy Umarłej klasy. […]

Działania twórcze są tutaj opisywane w dyskursach socjologicznych i medioznawczych, w języku cyberkultury, performatyki, trans- i post­humanistyki. Dzieła artystyczne umieszczono w materii płynnej, relacyjnej, procesualnej, biotechnologicznej, wirtualnej i zmysłowej, wykraczając daleko poza stabilne struktury znaczące i nowoczesne modele sztuki. Estetykę współczesnego dzieła przeniesiono w przestrzenie interakcji, zobowiązania, wymiany, wpływu, afektu, inspirowania krytyki społecznej, przeprogramowania dominujących dyskursów politycznych i kulturowych. Refleksja o sztuce stała się więc opisem nowych wymiarów rzeczywistości, poszerzanej i udostępnianej nie tylko technologicznie, ale i w wyniku silnego zaktywizowania indywidualnej percepcji.

dr hab. prof. UP Marek Pieniążek

[Ze Wstępu]

Publikacja Marty Połeć Artyści uliczni polskich miast jest nie tylko niezwykle interesującą i zajmującą opowieścią o ulicznych artystach Polski, lecz także ważnym głosem nauk organizacji i zarządzania, podnoszącym tematykę sztuki popularnej, organizowania, twórczości i ekonomicznego radzenia sobie ludzi z obrzeży głównych nurtów działalności gospodarczej. Autorka ukazuje działalność kulturalną w przestrzeni miejskiej polegającą na występach ulicznych jako formę przedsiębiorczości artystycznej. Na podstawie długotrwałych i rygorystycznie przeprowadzonych badań etnograficznych przedstawia sylwetki ulicznych artystów głównie z pięciu wielkich miast Polski: Gdańska, Krakowa, Lublina, Warszawy i Wrocławia.

Książka podbudowana jest solidnie literaturą przedmiotu i stanowi istotne oraz wartościowe wypełnienie luki w naukach humanistycznych i społecznych, a szczególnie w zakresie nauk organizacji i zarządzania. Dla naukowca jest rzetelnym zapisem interesujących i dogłębnych badań, dla praktyka – cennym przewodnikiem po zjawisku występów artystycznych w przestrzeni miejskiej, a dla Czytelnika zainteresowanego tematyką artystów ulicznych może być wciągającą lekturą, zawierającą wiarygodny materiał przedstawiony w sposób przystępny (choć nie uproszczony), piękny i zachęcający do lektury.
Z recenzji prof. dr hab. Moniki Kostery,
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Uniwersytet Linneusza, Szwecja

Marta Połeć – absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego na kierunku zarządzanie oraz etnologia i Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie na kierunku zarządzanie kulturą i mediami. Obecnie doktorantka na Wydziale Zarządzania i Komunikacji Społecznej UJ w dziedzinie nauk humanistycznych. Laureatka III edycji przyznawanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego Diamentowego Grantu. W jego ramach od 2014 roku realizuje czteroletni projekt badawczy pod nazwą „Etnografia nieformalnej organizacji artystów ulicznych w Polsce”. Zainteresowania Autorki dotyczą przede wszystkim nauk o organizacji, etnografii, sztuki ulicznej oraz antropologii przestrzeni miejskiej.

Publikowana w oryginale i w paralelnym przekładzie miniatura – "List o filozofii ewangelicznej" Erazma z Rotterdamu – jest dziełem tyleż doniosłym, co w twórczości niderlandzkiego humanisty niezwykłym. Pośród innych jego tekstów o podobnej treści, a całkowicie odmiennej poetyce tworzy swoisty analogat do śmiałej Erazmowej myśli o niezwykłości misji Chrystusa i Nowego Testamentu. "Epistola" Erazma jest compendium jego wcześniejszych — zwłaszcza z "Paraclesis" i z "Ratio" verae theologiae — refleksji o chrześcijaństwie jako "philosophia Christi", ujętym w raczej rzadko obecnej gdzie indziej perspektywie historiozoficznej.

"List…" ma w formowaniu się i ekspresji myśli Erazma rangę niewspółmierną ani do swych nikłych rozmiarów, ani do swej przypadkowej genezy. Przekład dokonany przez profesora Juliusza Domańskiego czyta się z przyjemnością i filologiczną satysfakcją. Imponuje biegłość językowa Tłumacza, świetnie oddającego Erazmową semantykę. Tekstowi towarzyszą przypisy, które pozwalają wytropić cytaty i kryptocytaty pojawiające się w Epistola oraz dostarczają niezbędnych dla odbiorcy informacji edytorskich i translatorskich.

Książka Profesora Juliusza Domańskiego […] jest cenną monografią Listu o filozofii ewangelicznej – nieco zaniedbanego czy nawet niedocenianego przez innych badaczy – precyzyjnie i w szerokim kontekście ukazującą historiozofię Erazma, zarówno ewolucję, jak i spójność jego refleksji filologicznych i teologicznych. (Z recenzji wydawniczej Marii Chantry)

Praca [Juliusza Domańskiego] to nowe wydanie […] krótkiego tekstu Erazmiańskiego, Epistola de philosophia evangelica, który miał służyć jako wstęp do wydanego w 1522 roku Novum Testamentum […], jednego z największych filologicznych i edytorskich przedsięwzięć niderlandzkiego humanisty. […] jest pewną syntezą ponadsześćdziesięcioletniego erazmiańskiego dorobku największego żyjącego polskiego przedstawiciela studia humanitatis. (Z recenzji wydawniczej Danilo Fakki)

*********

The Letter About Evangelical Philosophy by Desiderius Erasmus of Rotterdam

A bilingual edition of the Epistola de philosophia evangelica by Erasmus of Rotterdam, with the preface dedicated to the origin of the Letter, the history of the dispute with Martin Luther and Erasmus’s philosophia Christi. A profound study of the text, unique not only to Polish scientific literature.

*********

Prof. dr hab. Juliusz Domański (ORCID 0000-0001-5468-0767) – emerytowany profesor Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk oraz Instytutu Filologii Klasycznej Uniwersytetu Warszawskiego. Wydawca literatury nowołacińskiej i autor licznych opracowań poświęconych humanizmowi renesansowemu.

Zawarte w tomie rozprawy przedstawiają związki katolicyzmu polskiego z formacjami duchowymi wykształconymi na gruncie kultur europejskich. Dowodzą otwartości polskich środowisk religijnych na nowe inspiracje, weryfikują tezę o dominujących w dobie potrydenckiej tendencjach izolacjonistycznych i prymitywizacji kultu. Na tle relacji europejskich katolicyzmu Rzeczypospolitej jawi się pluralizm kultury duchowej XVII wieku. Czytelne stają się też działania zmierzające do adaptacji i naturalizacji nowych form, jak również próby przekształcenia, zgodnie z duchem czasu, dziedziczonych modeli (tradycyjnej religijności powszechnej i humanizmu renesansowego) oraz realizacji inicjatyw własnych (jak duchowość Stanisława Papczyńskiego).

Dwunastotomowa seria monografii „Kultura Pierwszej Rzeczypospolitej w dialogu z Europą. Hermeneutyka wartości” przedstawia dziedzictwo kulturowe XV-XVIII wieku jako integralną, lecz oryginalną część kultury europejskiej. Celem badawczym jest rozpoznanie dróg i form obustronnej transmisji wartości estetycznych, politycznych i religijnych oraz ukazanie w szerokim, multilateralnym kontekście porównawczym oryginalnej struktury aksjologicznej kultury polskiej epok dawnych. Teksty kultury są badane w perspektywie wewnętrznej jako zapisy aktów ukierunkowanych na rozumienie wartości, a w perspektywie zewnętrznej jako wypowiedzi włączające się w europejskie dyskusje literacko-estetyczne, polityczne i religijne. W intensywnym dialogu kultura Rzeczypospolitej przejawia nie tylko chłonność na nowe idee, lecz także kreatywność i dynamikę działania na obszarze Europy.

Czytelnik polski doczekał się pierwszego opracowania pełnych dziejów rodzimej fotografii do wybuchu drugiej wojny światowej. Prezentujemy obecnie drugie wydanie tej pionierskiej pracy, uzupełnione nigdy jeszcze nie drukowanym leksykonem niemal trzystu postaci w owym okresie dla naszej fotografii zasłużonych.