Barwy polskości czyli życie burzliwe Tadeusza Bułharyna

Tom zawiera odpisy dokumentów Uniwersytetu Warszawskiego z lat 1915–1919, zniszczonych w czasie II wojny światowej i uznawanych dotąd za bezpowrotnie stracone. Odkrycie odpisów w Archiwum UW i ich publikacja pozwalają na głębsze poznanie nie tylko politycznych aspektów funkcjonowania Uniwersytetu, lecz także jego codziennej aktywności w jej materialnym i społecznym wymiarze. Przywracają również pamięć o pracownikach technicznych i administracyjnych Uniwersytetu, którzy pozostawali dotąd w cieniu kadry naukowej.

******

Documents of the Reborn University of Warsaw, 1915–1919

This edition contains duplicates of documents produced by the University of Warsaw in 1915–1919. All the documentation from that period was destroyed during World War II and was presumed irreversibly lost. The recent discovery of the duplicates in the University Archives and their publication contribute to our knowledge of not only the political aspects of University life but also the material and social dimensions of its day-to-day operations in that period. They also bring back the memory of the University’s technical and administrative staff, who are all too often overshadowed by the faculty.

Dzieci Jafeta to opowieść o życiu Wiaczesława (Wacława) Lipińskiego (1882-1931), polskiego ziemianina z Wołynia ("z rodu Polaka, z narodu Ukraińca"), osadzona w burzliwych latach przed- i porewolucyjnych, w czasach kształtowania się nowoczesnego narodu ukraińskiego, z krótkim okresem niezależności Ukrainy w latach 1918 - 1921. Lipiński był genialnym publicystą, historykiem, socjologiem i dyplomatą, twórcą konserwatyzmu ukraińskiego oraz autorem koncepcji "terytorializmu" - nowoczesnej formy patriotyzmu obywatelskiego przeciwstawiającego się nacjonalizmowi. W swoich pracach opowiadał się za kształtowaniem nowoczesnego narodu ukraińskiego i pokojowego współżycia w jednym organizmie państwowym różnych narodów, szczególnie zaś Polaków i Ukraińców. Uchodzi za jednego z najwybitniejszych historiozofów ubiegłego wieku w Europie Wschodniej.

Lelewel zyskał sobie opinię charyzmatycznego profesora uniwersyteckiego
i wykładowcy, która zadecydowała o jego wileńskiej,
filomackiej legendzie, ta zaś – o popularności i pozycji historyka
wśród romantyków przez Listopadem. Jednak medium owej opinii
stanowiły nie tylko żywe słowo głoszone z katedry oraz książki roznoszące,
jak to pokazuje Mickiewicz w swoim poetyckim hołdzie,
imię Lelewela na barkach księgarzy 14. Niewielkich (przeważnie)
rozmiarów, w skromnej szacie graficznej, książeczki Lelewela „szły
jak asygnata” 15 m.in. dlatego, że ich autor rozumiał, potrafił wykorzystać
i współtworzyć siłę prasy. Trzeba zatem powiedzieć, że nie
tylko katedra uniwersytecka, publikowane książki, sale towarzystw
naukowych czy sejmowa trybuna, lecz również – i to w decydującej
mierze – systematyczna obecność jego tekstów w pismach
periodycznych przyczyniły się do upowszechnienia poglądów Lelewela
i pozyskania sympatii dla ich autora. Ówczesne czasopisma
dokumentowały bowiem wszystkie typy wypowiedzi polihistora:
wykłady akademickie, fragmenty książek mających się ukazać, odczyty
naukowe i recenzje, manifesty sejmowe, przemówienia okolicznościowe,
publicystykę i felietony. (ze wstępu)

W prezentowanej książce Swietłana Mulina dokładnie omawia stosunki zesłanych na Syberię powstańców styczniowych z tamtejszą społecznością. Na podstawie imponujących zbiorów danych osobowych ponad czterech tysięcy zesłańców Autorka dokonała wieloaspektowej analizy polskich kolonii w różnych miejscach Syberii Zachodniej. Uwzględniła m.in.: sytuację społeczną, rozmieszczenie geograficzne, skład etniczny, strukturę zawodową, wiekową oraz płeć zesłanych powstańców, a także określiła dynamikę zmian w ich społeczności. W toku wywodu ukazuje również stosunek syberyjskiej administracji do Polaków, oceniając także skuteczność działań władz lokalnych i centralnych w zakresie organizacji życia i adaptacji skazanych za przestępstwa polityczne. W szczegółowy sposób prezentuje zaś proces włączania się zesłańców w życie społeczeństwa Syberii, ich współdziałanie z miejscową ludnością, a także zmiany poczucia tożsamości etnicznej.

Swietłana Mulina – doktor nauk historycznych, docent Omskiego Uniwersytetu Państwowego im. F.M. Dostojewskiego. Specjalizuje się w historii zesłań politycznych na Syberię oraz w stosunkach polsko-rosyjskich od XVIII do początku XX w. Autorka ponad 80 publikacji z zakresu historii Polaków na Syberii. Członek Omskiego Obwodowego Polskiego Stowarzyszenia Kulturalno-Oświatowego „Rodzina”, Wolnego Towarzystwa Historycznego i Rady Naukowej Biblioteki Polsko-Syberyjskiej.

Przywykliśmy patrzeć na listopad 1918 roku jak na szczęśliwy finał trwającej ponad 100 lat walki Polaków o wolność i suwerenność. A przecież Drugą Rzeczpospolitą czekał długotrwały proces kształtowania niepodległego państwa. Niniejszy album pokazuje nie tylko szczęśliwe, przełomowe dla naszej niepodległości wydarzenia, ale i opowiada o codziennych trudach podejmowanych w latach 1918-1926

Poznajcie polską Julię Child! Trzęsła warszawską socjetą końca XIX wieku. Bywała na salonach, nadawała ton dyskusjom i balom. Żadna inna kobieta w Królestwie Polskim nie odniosła takiego sukcesu jak Lucyna Ćwierczakiewiczowa.
Fizycznie była przeciwieństwem urodzonej niemal sto lat później Amerykanki. Miała zaledwie półtora metra wzrostu i z dumą nosiła niemałą nadwagę. Za to sposób bycia, niezwykła charyzma i bezpośredniość z pewnością łączyły dwie słynne kucharki. Obie miały też podobny plan na przyszłość – być dobrą żoną i matką, pomagać innym, uczyć się i wieść życie nowoczesnej pani domu. A że bez umiejętności gotowania sprostać temu nie sposób, to całe swoje zaangażowanie zogniskowały w sztuce kulinarnej i odniosły niebywały sukces.
Pani Lucyna miała niespełna czterdzieści lat, a już była obiektem zachwytów, złośliwych spojrzeń i plotek. Jej 365 obiadów za 5 złotych było najchętniej czytaną polską książką tamtego okresu i zajmowało honorowe miejsce w tysiącach polskich domów, tuż obok Biblii. Nakłady kolejnych jej książek kucharskich przekraczały nakłady dzieł Mickiewicza i Słowackiego, prowadzony przez nią salon przy Królewskiej odwiedzały największe osobistości stolicy, a za roczną pensję mogła kupić trzy majątki ziemskie!
„Panoszy się na mieście jak pawie pióro w kapeluszu – mówili złośliwcy, zazdroszczący jej żyłki do marketingu i interesów, dodając: – Jest jak rtęć, wszędzie się wciśnie”. Słynęła też ze swojej oszczędności, co sprawiło, że żartobliwie nazywano ją „Ćwierciakiewiczową”. Była jednocześnie wzorem emancypacji, a promując w swoich poradnikach, redagowanych przez siebie kalendarzach i rubrykach prasowych zdrowy styl życia, wyprzedziła epokę.
Teraz Lucyna Ćwierczakiewiczowa i Warszawa końca XIX wieku ożywają na nowo na kartach frapującej biografii spisanej przez znaną dziennikarkę, Martę Sztokfisz. Tę książkę czyta się jak doskonałą powieść!
Marta Sztokfisz – absolwentka polonistyki UW, dziennikarka, felietonistka. Przeprowadzała wywiady z wieloma wybitnymi przedstawicielami świata kultury, mediów i nauki, które publikowała m.in. na łamach „Kultury”, „Polityki”, „Gali” i „Vivy!”. Od kilkunastu lat zajmuje się pisaniem biografii, jest autorką m.in. Ceny sławy (2000), Księżniczki deptaku (2007), Chwil, których nie znamy. Opowieść o Marku Grechucie (2013) oraz Carycy polskiej mody (2015).