Bauman

Koniec koszmaru niemieckiej okupacji nie oznaczał, że skończyły się ludzkie dramaty. Najpierw okrutna, wyniszczająca wojna, a potem przesiedlenia i znój powojennej odbudowy. W 1945 r. przez województwo poznańskie przetoczyły się ogromne rzesze czerwonoarmistów. Armia Czerwona przejęła najważniejsze linie komunikacyjne, w szczególności kolej, którą wysyłała liczne transporty ze zrabowanym mieniem. Przez kilka miesięcy po przejściu frontu sowieccy komendanci wojenni na zarządzanych przez siebie obszarach mieli niemal nieograniczoną władzę. Mieszkańcy tych terenów, czy to Polacy czy Niemcy, byli zdani na ich łaskę.

Sat-Okh – Długie Pióro, syn wodza Szewanezów i Polki, która uciekła z zesłania na Syberii. Stanisław Supłatowicz, żołnierz AK, marynarz, autor poczytnych książek, w środowisku polskich miłośników amerykańskiego folkloru postać kultowa. Tyle wiedzieliśmy do tej pory, tyle sam o sobie mówił. Swoim życiorysem mógłby obdarować kilka osób. Nic więc dziwnego, że wciąż fascynuje, chociaż od jego śmierci minęło kilkanaście lat. Gdy Dariusz Rosiak, wytrawny reporter, postanowił przypomnieć tę legendarną postać, która dla młodych czytelników w czasach PRL-u była symbolem fascynującej przygody i bohaterstwa, sentymentalna podróż w przeszłość przerodziła się jednak w drobiazgowe śledztwo.

Autor ruszył w podróż tropem „polskiego Indianina”, zadając pytania o jego pochodzenie, życie i twórczość. Odpowiedzi uzyskał tyle, ile osób, do których udało się dotrzeć w Polsce, w Rosji i w Kanadzie. Badając dokumenty, odkrywał kolejne tajemnice, które złożyły się w historyczny thriller.

Sat-Okh to jedno potrafił na pewno – wodzić swoich tropicieli za nos. I robi to do dziś, wiele lat po odejściu do krainy wiecznych łowów.

"Autorska monografia Adama Dziuby „Nowa linia” na czasy po odwilży (1957–1961), jest trzecą i ostatną częścią cyklu Czas przełomu. Destalinizacja, rok 1956 i koniec odwilży w województwie stalinogrodzkim/katowickim (1953–1961), napisanego przez trzech historyków katowickiego Oddziału IPN i składającego się na dzieje województwa stalinogrodzkiego/katowickiego w latach 1953–1961.
Tom stanowi próbę opisania kierunku przemian zachodzących w popaździernikowych realiach na lokalnej scenie politycznej, a polegających na odchodzenia od politycznej odwilży i ponownej stabilizacji systemu komunistycznego, choć w zmienionych okolicznościach politycznych i społecznych, dopuszczających m.in. poszerzenie sfery prywatności obywateli i mniejszą represyjność policji politycznej. Autor w centralnym punkcie swych dociekań postawił wpływ śląsko-zagłębiowskiej organizacji Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej na polityczno-społeczne otoczenie oraz przebieg działań zmierzających do zmodernizowania lub zrekonstruowania zachwianego w 1956 r. systemu kontroli nad gospodarką, administracją i zorganizowanymi formami życia społeczno-politycznego.
Szczegółowe analizy tak zarysowanej problematyki mają uzupełnić obraz funkcjonowania województwa katowickiego o bardzo słabo rozpoznaną dotąd aktywność PZPR w omawianym okresie, sprawującej na Górnym Śląsku, w Zagłębiu Dąbrowskim oraz na ziemi częstochowskiej niepodzielną władzę polityczną i ekonomiczną.
"

Na podstawie kilku wybranych problemów pokazuję, że polityka w czasie dekady Gierka, wbrew pozorom, nie trzymała się ani ducha, ani litery marksizmu. Była to polityka czysto pragmatyczna, która odniosła jednak wielkie sukcesy. Polska rozwijała się wówczas w tempie niespotykanym we wcześniejszej historii. Ekipa Gierka zaciągnęła wielkie kredyty, jak na ówczesne czasy i sposoby rozliczania długów, ale wiele za nie wybudowała. Obecnie dług publiczny jest kilkanaście razy większy, a efekty inwestycyjne mniej niż skromne.
[…] W wielu publikacjach Gierek powraca jak pewien towar marketingowy. Do kin trafił nawet pełnometrażowy film fabularny „Gierek”, w którym próbuje się spojrzeć na niego niejako przez dziurkę od klucza. Ale jak to dziurka – kluczem do Gierka nie jest.
[…] Wbrew tytułowi modnej książki Janusza Rolickiego Przerwana dekada uważam, że dekada Gierka była „skończona”, i to zbyt późno… To, do czego doprowadziła polityka ekipy Gierka, należy odróżnić od stanu gospodarki za czasów ekipy Kani i Jaruzelskiego. Trzeba też widzieć i to, że podobne sprzeczności wewnętrzne zadecydowały o klęsce systemu „socjalistycznego” 10 lat później.
Ze wstępu

Prezentowana książka jest trzecią z serii „Łódź w PRL, PRL w Łodzi”. Autorzy serii w pięciu tomach podejmą wysiłek ukazania kolejnych etapów funkcjonowania miasta nad Łódką w latach 1945–1989, by w sposób jak najbardziej przystępny popularyzować wiedzę o Łodzi w kontekście PRL-owskiej rzeczywistości.

W książce pokazano różne aspekty funkcjonowania Łodzi i jej mieszkańców w gomułkowskich realiach lat 1956–1970, stałego rozmijania się potrzeb z możliwościami zarówno w sferze konsumpcji, jak też inwestycji. Opisano dynamikę zmian podczas tzw. postalinowskiej odwilży oraz rozwój administracyjno-społeczno-kulturalny miasta. Scharakteryzowano aparat partyjno-państwowy i mechanizmy jego działania, a także stosunki świeckiego państwa ze strukturami Kościoła katolickiego, w tym konflikt między tymi podmiotami na tle sporu o charakter obchodów Tysiąclecia Chrztu Polski. Ponadto na przykładzie rewolty studenckiej z marca 1968 r. omówiono niechlubny koniec „siermiężnego socjalizmu” na gruncie łódzkim.
Publikacja może być przydatna dla osób, które zastanawiają się, czy w Łodzi doby gomułkowskiej zostało coś jeszcze z ducha „ziemi obiecanej”, ile prawdy było w określeniu mówiącym o „czerwonej Łodzi”, czy po okresie 1956–1970 pozostało jakieś godne uwagi dziedzictwo.

"Tworząc naszą organizację, mieliśmy na celu wyzwolenie wolnej, niepodległej Polski, bez żadnych obcych wpływów"... zeznał Marian Pilarski podczas jednego z przesłuchań. Wolnej Polski nie doczekał ani on, ani jego najbliższy współpracownik - Stanisław Bizior. Marian Pilarski został skazany na czterokrotną karę śmierci, Stanisław Bizior - na karę śmierci. Obydwaj zostali rozstrzelani 4 marca 1952 roku o godz. 5.30. Po odnalezieniu, ich ciała spoczęły w Krypcie Bohaterów w bazylice św. Antoniego w Radecznicy.