Bezmiłość

Pełen obraz najazdu na Francję. Nawet po legendarnej ewakuacji z Dunkierki we Francji w czerwcu 1940 roku nadal przebywały znaczne siły brytyjskie, które walczyły ramię w ramię z sojusznikiem. Aby przypieczętować zwycięstwo, Niemcy przeprowadzili Fall Rot (Wariant czerwony). Ofensywa w ciągu kilku tygodni doprowadziła do całkowitego załamania alianckiego oporu i kolejnej ewakuacji, tym razem z portów w Hawrze, Cherbourgu, Breście i Saint-Nazaire. Gdy Francja upadała, politycy planowali zawieszenie broni, a część żołnierzy zamiast kapitulacji wybierała ucieczkę do Anglii lub Afryki Północnej. Forczyk szczegółowo opisuje cały przebieg najazdu na Francję, łącznie z rzadko analizowaną w opracowaniach drugą połową kampanii. Przedstawia ignorowane często przez historyków działania polskich jednostek lądowych i lotniczych w czerwcu 1940 roku. Demaskuje mity o niekompetencji francuskich żołnierzy i ich braku chęci do walki. Ukazuje w nowym świetle wojskowy, polityczny i ludzki dramat upadku Francji i wyjaśnia, jak ta katastrofa wpłynęła na stosunki między aliantami na dalszym etapie wojny.

W powszechnej świadomości na Zachodzie Japończycy – z racji Hiroshimy – uchodzą za ofiary II wojny światowej. Przerażające skutki zrzucenia bomby atomowej przesłoniły to, co w Azji Południowo-Wschodniej działo się wcześniej, dlatego zbrodnie japońskiej armii podczas inwazji w latach 1937-1945 nie były dotąd obiektem pogłębionych i całościowych badań.

Jean-Louis Margolin opisuje nie tyle same działania wojenne, stanowią one raczej tło opisu ile codzienne praktyki Cesarskiej Armii Japońskiej, jej stosunek do ludności cywilnej i jeńców wojennych: Azjatów, Europejczyków i Amerykanów oraz charakter represji, jakie spadły na podbite narody. Rekonstruuje genezę i przedstawia mechanizm wydarzeń, które trwały osiem lat i dotknęły 400 milionów ludzi. Zastanawia się, jak możliwe były masowe mordy jeńców wojennych (przede wszystkim w Nankinie), powstanie sieci obozów przymusowej pracy w nieludzkich warunkach, potworne gwałty i wymuszanie prostytucji, okrutne eksperymenty medyczne? Opisuje tradycje i mentalność japońskich wojskowych, pokazuje, skąd wzięli się kamikaze i jak budowano most na rzece Kwai.
Wyjaśnienia szuka w pozycji i znaczeniu cesarskiej armii, opanowanej przez skrajny nacjonalizm, która następnie podporządkowała sobie całe państwo i zdołała narzucić mu własną wizję dziejowej misji Japonii.
W okresie dominacji Japończyków tkwi źródło wielu konfliktów nękających do dziś kraje regionu. Dla zrozumienia istoty tych konfliktów, ale też dla pełnego zrozumienia istoty totalitaryzmu i zbrodni wojennych, refleksja nad wojną w Azji i na Pacyfiku ma ogromne znaczenie.

Jean-Louis Margolin wykłada historię na Université de Provence i jest wicedyrektorem Instytutu Badań nad Azją Południowo-Wschodnią (Instytut pour la Recherche sur le Sud-Est Asiatique – IRSEA – CNRS). Jest uznanym specjalistą w dziedzinie historii dwudziestowiecznej Azji i autorem licznych książek z tej dziedziny. Jest też współautorem znanej polskiemu czytelnikowi głośnej pracy "Czarna księga komunizmu. Zbrodnie, terror, prześladowania".

Książce patronuje TVP Historia

Komiks Katyń jest poświęcony losom Stefana Wąsowskiego, polskiego lekarza i żołnierza, który wraz z 4400 innymi polskimi oficerami został zamordowany przez Sowietów w Katyniu w 1940 roku. Jest to również opowieść o kłamstwie, jakie towarzyszyło tej zbrodni aż do początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku. Nie tylko postać Stefana Wąsowskiego, lecz także kilka niezwykłych przedmiotów – jego osobistych pamiątek – przechowywanych w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku zachęciły nas do przybliżenia tej bolesnej w dziejach Polski historii. Jest to między innymi wizytowa koszula, którą jego żona pieczołowicie przechowywała, licząc, że mąż kiedyś jeszcze ją założy, oraz binokle doktora, które zostały znalezione w masowym grobie w Katyniu. Autorem scenariusza jest Agata Abramowicz, ilustracje wykonał Jacek Michalski.
Komiks, oprócz kart z rysunkami, zawiera również pomocnik historyczny, w którym jest wyjaśnione tło historyczne prezentowanych wydarzeń, biografie postaci oraz opisy eksponatów z kolekcji Muzeum będących inspiracjami do treści.

Przekład z języka szwedzkiego Mariusz Kalinowski

Ojciec przeżył łódzkie getto, Auschwitz i marsz śmierci. Był jednym z ocalonych z Zagłady. Czerwony Krzyż przetransportował go do małej szwedzkiej miejscowości. Dotarł tam latem 1945 roku. To miał być tylko przystanek przed dalszą podróżą w poszukiwaniu swojego miejsca na ziemi. Niestety, do końca życia leczył się z Auschwitz i na Auschwitz zmarł.

Goran Rosenberg wyruszył w drogę śladami zmarłego ojca. Jest kronikarzem opisującym wysiłek budowania nowego życia w cieniu przeżytej traumy. Życia w społeczeństwie, które odwróciło się plecami od ocalonych.

"Krótki przystanek w drodze z Auschwitz" to odkrywanie pamięci — pamięci ojca i dziecka, pamięci o czasie i miejscu.

Książka została wyróżniona Nagrodą Augusta 2012.



"„Pisanie poezji po Auschwitz jest barbarzyństwem” – powiedział w 1945 roku Theodor Adorno. Paul Celan udowodnił, że po Zagładzie mogą powstać piękne i wstrząsające wiersze, ale nie można dalej żyć. Auschwitz zabija nawet wiele lat po wojnie – pokazali Jean Améry, Primo Levi, Bogdan Wojdowski i wielu innych. Był wśród nich Dawid Rosenberg, ojciec Görana. Ojciec opuścił go w 1960 roku „w trzydziesty siódmym roku życia, ścigany czasem Zagłady” – podaje lakonicznie Göran Rosenberg w swej poprzedniej, fascynującej i kontrowersyjnej książce o Izraelu. Teraz poświęca się temu tematowi całkowicie. „Krótki przystanek w drodze z Auschwitz” („ponieważ Auschwitz jest miejscem, gdzie wszystkie pociągi stają za wcześnie i ostatecznie”) to książka niezwykła. Pamiętnik z dzieciństwa, esej o pamięci Zagłady, tkwiącej w ocalałych, bo wszakże „ocalenie nie jest normalnie stanem constans, lecz stanem doraźnym” i o dorastaniu tak zwanego drugiego pokolenia w ciągłym cieniu Zagłady."
Michał Sobelman

"[…] to błyskotliwa, szczera i dosadna proza, pisana jednocześnie z dystansem i szczerością, głęboko poruszająca czytelnika swoją mrocznością. „Krótki przystanek w drodze z Auschwitz” jest mądrą, pełną melancholii, piękną i bardzo osobistą książką."
„Dagens Nyheter”

"Mistrzowsko napisany pamiętnik z dzieciństwa. Rosenberg opowiada z sugestywnością powieściopisarza, ale to wszystko wydarzyło się naprawdę."
„Aftonbladet”

"Sposób, w jaki Göran Rosenberg przedstawia w tej opowieści swojego ojca, jest niezwykle przekonującym i inspirującym czytelniczym doświadczeniem."
„Svenska Dagbladet”

318 Dywizjon Myśliwski Rozpoznawczy został utworzony Rozkazem Inspektoratu Lotnictwa [L. Dz. 598/TJ/Org/43] z dnia 20 marca 1943 roku. Zadanie dywizjonu: współpraca na polu bitwy z jednostkami Wojska Polskiego tworzącymi się na Bliskim Wschodzie. Skład dywizjonu: dwie eskadry po 9 samolotów myśliwskich, eskadra techniczna; sekcje: uzbrojenia, samochodowa, łączności, fotograficzna, przeciwgazowa, pożarowa i łącznikowa; kancelaria dywizjonu, izba chorych, posterunek policji [żandarmerii], trzy kasyna. Dywizjon był całkowicie samowystarczalny. Przydzielony do dywizjonu personel pochodził z innych jednostek Polskich Sił Powietrznych. Pierwsze kroki stawia dywizjon na lotnisku Detling, koło Maidstone.

Tymi słowami drugi dowódca gdańskiego dywizjonu kpt. (F/Lt/S/Ldr) Leszek Wielochowski, pełniący swą funkcję od 5 VIII 1943 r., wspominał w kronice dywizjonowej początki jednostki tworzonej od wiosny 1943 r., w chwili gdy Polskie Siły Powietrzne (PSP), krwawiąc lojalnie przy sojusznikach, miały za sobą bardzo długą i bolesną listę strat. Czy dziś, w dobie III Rzeczpospolitej w Gdańsku jest ulica 318. Dywizjonu Myśliwsko-Rozpoznawczego (DM-R)?

Porażające, uniwersalne w wymowie i odważne. Rozmowy z ludz´mi, którzy przeszli przez piekło wojny i nie boją się mówić na głos tego, co bywa manipulowane lub niedopowiedziane. „Niewygodni” autorstwa Magdaleny Rigamonti – jednej z najbardziej znanych i nagradzanych polskich dziennikarek – to zapis szesnastu świadectw tych, którzy musieli zmierzyć się z powojennątraumą. Z˙ydówka ukrywana przez polską rodzinę. Polak niemieckiego pochodzenia, opowiadający o swojej fascynacji Hitlerem. Uratowani z Auschwitz na temat granic człowieczen´stwa. Fotograf przyglądający sie? powstaniu przez swój obiektyw. Człowiek, który ujawnił prawde? o grobach katyn´skich. Ukrywaja?ca sie? przez dwa lata w norze o dziedziczonej traumie wojennej. Sybirak, który w akcie zemsty likwidował funkcjonariuszy NKWD. Uczestnik powstania warszawskiego o ciemnych stronach bohaterskiego zrywu. Jak rozmawiać z ludźmi o przeżyciach wojennych i nie oceniać? Nie dostosowywać do swoich wyobrażeń o ofierze i wysłuchać choćby najbardziej trudnej do zrozumienia w czasach pokoju historii? W jaki sposób przyjąć czasem niewygodną prawdę o ludzkich losach oraz wyborach? Dziennikarka Magdalena Rigamonti od wielu lat przeprowadzała rozmowy z ludźmi, którzy przetrwali wojenną pożogę. Brali w niej czynny udział jako żołnierki i żołnierze lub ukrywali się przed oprawcami. Byli świadkami zbrodni, przetrwali obóz koncentracyjny bądź starali się po prostu przeżyć. Tak powstała książka „Niewygodni” – zapis szesnastu wstrząsających rozmów z tymi, którzy musieli zmierzyć się z powojenną traumą i prawdą o tym, co się wydarzyło.