Bezpieczeństwo państwa – wybrane zagadnienia

„Studia Politicae Uniwersitatis Silesiensis” od prezentowanego tomu 18 są oficjalnie czasopismem o charakterze półrocznika. Jednak, jak zawsze, teksty – będące efektem badawczych prac politologów z katowickiego ośrodka naukowego i przedstawicieli innych krajowych jednostek naukowo-badawczych stanowią zawartość periodyku firmowanego przez Instytut Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego – pomieszczono w działach tematycznych. Tym razem są to: „Myśl polityczna”, „Systemy polityczne”, „Polityki publiczne”, „Stosunki międzynarodowe”, „Komunikowanie społeczne”, „Recenzje i omówienia”.
W pierwszym z działów znalazły się dwa teksty: Lucjana Wrońskiego „Pamięć o początkach ustanowienia ładu politycznego a jego prawomocność” oraz Małgorzaty Zarębskiej „Nowożytność i chaos współczesności. Koncepcja »nowej nauki polityki« w ujęciu Erica Voegelina”.
W dziale drugim pomieszczono cztery teksty: Sebastiana Kubasa „Legitymizacja i alternacja władzy na Węgrzech”, Roberta Rajczyka „Prawno-instytucjonalny wymiar podmiotowości politycznej mniejszości etnicznych w Republice Kosowa”, Bartłomieja H. Toszka „Anglicanorum Coetibus jako instrument restytucji wpływów Kościoła katolickiego w Anglii i Walii” oraz Dominika Szczepańskiego „The course of competition and political consequences of the municipal elections in Rzeszów in 2014”.
Dział „Polityki publiczne” zawiera tylko jeden artykuł Natalii Stępień-Lampy „Główne zmiany w oświacie w pierwszym roku rządów Prawa i Sprawiedliwości”.
W kolejnym dziale – o stosunkach międzynarodowych – znajdujemy opracowania Anny Czyż „Państwa Grupy Wyszehradzkiej wobec kryzysu migracyjnego” i Mirona Lakomego „Cyber-jihad comme une menace pour la sécurité des États”. Swoje teksty publikują też Marian Mencel „Japonia w polityce bezpieczeństwa ChRL” oraz Tomasz Okraska „Spór terytorialny o Archipelag Spratly na Morzu Południowochińskim – wybrane aspekty”.
Aspekty komunikowania społecznego w kolejnym dziale przybliżają Katarzyna Brzoza „Mężczyzna w wirtualnym świecie. Polskie portale internetowe dla mężczyzn” i Monika Kornacka-Grzonka „Lokalne portale internetowe – przyszłość komunikowania medialnego na poziomie lokalnym”.
Tom zamyka recenzja książki Andrzeja Kubki „Modele demokracji w Skandynawii”, dokonana przez Roberta Radka.

The issues explored in the publication significantly enrich our knowledge of the recent history of the Visegrad countries, above all, in a strictly political context. The book presents the first such comprehensive approach to the functioning of both the Visegrad Group and various aspects of the socio-political systems of its four Central European states. The authors of this monograph are researchers from leading academic centers in the Czech Republic, Slovakia, Hungary and Poland. They have made reference to studies in Polish, English and, above all, in the languages of the other Visegrad countries, i.e. Czech, Slovak and Hungarian. This extensive use of relevant political-geographical literature should be considered a major advantage of this work.

Relacje łączące Waszyngton z poszczególnymi stolicami państw członkowskich Unii Europejskiej zależą w dużej mierze od strategii polityki zagranicznej przyjętej przez daną administrację amerykańską. W badaniu jakości owych relacji na pierwszy plan wysuwa się ich polityczny charakter, w sposób naturalny odzwierciedlający wolę zacieśnienia współpracy z danym sojusznikiem, lub też jej brak. Gesty, takie jak obecność poszczególnych państw w amerykańskich manifestach politycznych, spotkania polityków najwyższego szczebla czy też podejmowanie przez Kongres inicjatyw mających znaczenie dla relacji bilateralnych, mogą być zaliczane do politycznych aspektów więzi łączących Waszyngton z jego sojusznikami na arenie międzynarodowej. Wnikliwa obserwacja polityki światowej, w szczególności zaś europejskiej, pozwala stwierdzić, że wyżej wymienione gesty są oczekiwane i doceniane przez partnerów Stanów Zjednoczonych, a ich rola tuż po zaprzysiężeniu nowej administracji waszyngtońskiej nie może zostać przeceniona.

Dyskusje towarzyszące kampanii prezydenckiej w Stanach Zjednoczonych oraz wyborom na urząd głowy państwa przeprowadzonym w listopadzie 2016 r. skłoniły autora prezentowanej książki do zastanowienia się nad rolą Europy w dyplomacji amerykańskiej, tocząca się w Polsce debata o przyszłości relacji transatlantyckich spowodowała zaś chęć przeanalizowania aktywności dyplomacji amerykańskiej wobec państw członkowskich Unii Europejskiej.

Komunikacja polityczna determinuje naszą recepcję rzeczywistości społecznej.Wpływa na odbiór obowiązujących regulacji prawnych, działalności instytucji etc.Problem pojawia się wtedy, kiedy przekaz przestaje być spójny pod względem przekonań, doświadczeń czy wrażliwości.Powstały dysonans poznawczy przyczynia się do obniżenia wiarygodności nadawcy komunikatu. Tu jednak w sukurs przychodzi inżynieria społeczna, oferując różne narzędzia manipulacji komunikatem.

Kontekst polski tematu „Austria” był i jest naturalnym zagadnieniem licznych prac. Tematem tym ze strony polskiej zajmowali się m.in.: Henryk Batowski, Józef Buszko, Stefan H. Kaszyński, Jerzy Kozeński, Władysław Stanisław Kucharski, Roman Taborski, Henryk Wereszycki. Są to ludzie nauki z różnych dziedzin: historycy, germaniści i poloniści. Patrząc kompleksowo na dorobek strony polskiej odnośnie do badań nad historią i kulturą Austrii, odbiorca w naszym kraju ma dobre możliwości zapoznania się z tematyką naddunajskiego państwa. Intensywna współpraca polsko-austriacka w XX wieku, która zwielokrotniła się jeszcze zwłaszcza w ostatnich dziesięcioleciach, niezwykle ciekawe zjawiska w kulturze austriackiej minionego stulecia i działalność wielkich postaci polsko-austriackiego „pogranicza” w dziedzinie polityki, gospodarki czy literatury, zachęcają do kolejnych badań bądź niejako je „wymuszają”. Niniejsza publikacja zawiera najnowsze badania charakteryzujące stosunki polsko-austriackie. Wielu autorów z polskich i zagranicznych ośrodków badawczych omawia kluczowe problemy związane z relacjami obu państw w ciągu ostatnich stu lat. Czytelnik znajdzie wśród nich kwestie literaturoznawcze, polonijne, dyplomatyczne, demograficzne, integracyjne, jak i dotyczące bezpieczeństwa energetycznego.

Co oznacza bezpieczeństwo państwa we współczesnym świecie? Czy ogranicza się ono jedynie do przetrwania kraju i narodu?
Czy współczesne państwa mogą skutecznie zapewnić sobie bezpieczeństwo?
Jak koniec zimnej wojny i ataki terrorystyczne z 11 września zmieniły postrzeganie bezpieczeństwa państwa?

Według tradycyjnej definicji bezpieczeństwo to wolność od zagrożeń stwarzających niebezpieczeństwo dla przetrwania państwa. (...) Odkąd prawdopodobieństwo wybuchu globalnego konfliktu zbrojnego w Europie jest znikome, coraz powszechniej uznaje się, że definiowanie bezpieczeństwa jedynie w kategoriach militarnych jest niewłaściwe. Po zakończeniu zimnej wojny ujawniły się zagrożenia natury niemilitarnej. Wiele z nich ma charakter transnarodowy, przeciwstawienie się im wymaga zatem podejścia wielostronnego, przez instytucje utworzone w czasie zimnej wojny. Użycie środków militarnych do ich rozwiązania jest nieskuteczne i niejednokrotnie rodzi dalsze problemy.
(fragment Wprowadzenia)