Bezpieczeństwo sektorowe w XXI wieku

Książka dotyczy zmian w mechanizmach współczesnej kontroli społecznej. Są one opisywane na bazie rozważań nad powiązanymi ze sobą tytułowymi technologiami. Pierwsza z nich obejmuje wielkie, wciąż rosnące bazy danych i metody ich zautomatyzowanego przetwarzania oraz analizowania ich zawartości, czyli rozwiązania określane łącznie mianem big data. Drugi zbiór analizowanych technologii umożliwia działanie nowemu typowi mediów – mediów społecznościowych – które docierają do znaczącej i wciąż rosnącej części globalnej populacji. Trzeci typ technologii, last but not least, jest powiązany z jakościowymi zmianami wynikającymi z rozwoju nowych technik analizowania pracy mózgu. Autor pokazuje sploty między opisywanymi zjawiskami i procesami oraz dąży do ich rozplątania. Celem jest nie tylko rekonstrukcja kluczowych w zmieniającym się świecie trendów, ale również spojrzenie, dokąd nas one prowadzą.

Wstęp


Bolesław Sprengel
Kultura policyjna w Polsce w okresie międzywojennym (wybrane zagadnienia)


Marcin Dziubak
Budowa struktur Policji Państwowej w Małopolsce w latach 1919–1921


Mariusz Skiba
Policja Państwowa okręgu krakowskiego wobec zagrożeń dla bezpieczeństwa państwa w czasie wojny polsko-bolszewickiej 1920 r.. 37


Piotr Majer
Przestępczość kryminalna w II RP i efektywność jej zwalczania — próba zestawień sumarycznych dla lat 1924–1938


Andrzej Misiuk
Udział Policji Państwowej w kampanii wrześniowej 1939 r.


Krzysztof Musielak
Między służbą dla Polski a kolaboracją. Polacy w podhalańskiej granatowej policji


Krzysztof Cebul
Sejmowa debata z 9 lutego 1990 r. nad ustawą policyjną — przyczynek do procesu budowy struktur demokratycznego państwa


Jadwiga Stawnicka
Media relations Policji — zarządzanie komunikacją a skuteczność pytań dziennikarskich


Dariusz Krawczyk
Ocena możliwości zacieśnienia współpracy służb prasowych Policji z dziennikarzami w celu przeciwdziałania upowszechnianiu dezinformacji


Michał Chlipała
Umundurowanie Policji Państwowej 1919–1939 a jego odzwierciedlenie w projekcie umundurowania wyjściowego Policji


Piotr Gołdyn
O braku zrozumienia wartości i znaczenia symboli we współczesnej Policji


Bibliografia

304 Dywizjon Bombowy był w Polskich Siłach Powietrznych w Wielkiej Brytanii jednostką pod pewnymi względami szczególną. Jego historia może zainteresować zarówno miłośników „Polskich Skrzydeł” jak i historyków-marynistów, a opracowanie jego dziejów jest ciekawym połączeniem tych dwóch dziedzin oraz wkładem w nieco zaniedbaną historiografię polskich jednostek bombowych okresu drugiej wojny światowej.

Przykłady ostatnich konfliktów zbrojnych dowodzą, że podstawowym warunkiem osiągnięcia celu prowadzonych konfliktów jest zniszczenie lotnictwa w początkowym okresie wojny. Wyeliminowanie z walki lotnictwa jako środka walki wysoce manewrowego o dużych możliwościach ma ogromne znaczenie dla zdobycia przewagi (panowania) w powietrzu i zapewnienia tym samym dogodnych warunków do prowadzenia działań bojowych przez wojska własne. Jeden ze sposobów osiągnięcia tego celu stanowi niszczenie lub obezwładnienie lotnisk wraz ze zgromadzonym tam potencjałem lotniczym (statkami powietrznymi) i zabezpieczającym oraz infrastrukturą lotniskową, niezbędną do obsługi i ich prawidłowego funkcjonowania. Zatem lotnisko wojskowe, jako specjalnie przygotowany, wyposażony obszar z budowlami i urządzeniami zapewniającymi start i lądowanie, rozmieszczenie i obsługę samolotów, będzie jednym z głównych obiektów oddziaływania przeciwnika. Nie można więc wykluczyć, że próby zakłócenia jego funkcjonowania podejmowane będą w każdym stanie gotowości obronnej państwa (pokoju, kryzysu i wojny). Stąd też szczególnego znaczenia nabiera zapewnienie bezpieczeństwa całemu kompleksowi lotniczemu (statkom powietrznym i urządzeniom lotniskowym wraz z systemami i podsystemami, układami i elementami), jak i stanowi osobowemu bazy lotniczej. Ich ochrona jest zadaniem, które wiąże się nie tylko z ochroną techniczną i fizyczną, lecz także polega na współpracy z instytucjami i formacjami, które mogą wspomagać i wspomagają system ochrony obiektów wojskowych.

„Terroryzm to niepaństwowe, umotywowane ideologicznie działania polegające na stosowaniu z premedytacją bezprawnej przemocy fizycznej lub psychicznej w celu ultymatywnego, w warunkach publicznego rozgłosu i przerażenia, wymuszenia na decydentach określonych korzyści politycznych, społecznych lub ekonomicznych”. Próby definiowania terroryzmu, jak dotychczas, nie doprowadziły do przyjęcia uniwersalnej w swej treści i zasięgu instytucjonalnego obowiązywania jednolitej definicji. Sytuacja ta wynika ze złożoności i dynamiki przeobrażeń zjawiska oraz partykularyzmu poszczególnych środowisk politycznych, sił bezpieczeństwa, a także badaczy eksponujących reprezentowane dyscypliny naukowe. Z uwagi na niezwykle wysoką szkodliwość społeczną terroryzmu zwłaszcza jego zorganizowanej i transgranicznej postaci podlega on powszechnemu potępieniu jako zbrodnia, której nie mogą usprawiedliwiać żadne powody czy okoliczności. Jesteśmy zobowiązani do zwalczania terroryzmu legalnymi środkami, skoordynowanymi siłami i adekwatnymi sposobami uzyskując w ten sposób moralną przewagę nad skrytobójczymi działaniami terrorystów. Walka z terroryzmem prowadzona jest w układzie asymetrycznym utrzymującym się nie tylko z przyczyny nierównowagi potencjałów militarnych, ale również z odmiennych systemów wartości oraz z nieprzestrzegania przez terrorystów zasad i zwyczajów uznawanych przez cywilizowane narody.
Terroryzm nie jest sygnowany przez państwo rozumiane jako oficjalny podmiot stosunków międzynarodowych (lęk przed nieuchronnymi sankcjami międzynarodowymi), co nie wyklucza wykorzystywania, inicjowania przez nie działań terrorystycznych w zakamuflowanej formie. Najczęściej z woli jego władz czynią to służby specjalne lub sponsorowane organizacje terrorystyczne. Przestępstwa terrorystyczne mają charakter umyślny, dokonywane są celowo – zgodnie ze stworzoną dla potrzeb realizujących go ludzi ideologią. Towarzyszy temu rozwaga (przy wyborze sposobu działania) oraz kalkulacja dotycząca typowania obiektu zamachu i oczekiwanych efektów bezpośrednich, a przede wszystkim następczych, docelowych (psychoza strachu, zwątpienia w ochronę i wreszcie uległości) odpowiednio nagłośnionych, rozpropagowanych. Stosując przemoc terroryści stawiają swoim adresatom ultimatum oparte o wyartykułowane przez nich żądania i eskalację bezprawnych czynów.
Proporcjonalne i skuteczne przeciwdziałanie terroryzmowi możliwe jest wówczas, gdy dysponujemy rzeczywistą wiedzą o motywacjach terrorystów, o ich potencjale realizacyjnym i wynikających z niego sposobach działania oraz o strukturze organizacyjnej i formach wzajemnego oddziaływania (hierarchizacja, łączność, finanse). Bardzo ważne jest poznanie zbrodniczych zamierzeń (obiekt, miejsce, czas i zastosowane środki) zamachowców. Charakterystyka aktywności terrorystycznej uwzględniająca wymienione wyróżniki dostarcza nam informacji niezbędnych do planowania stosownych działań zaradczych klasyfikowanych jako anty lub kontrterrorystyczne. Profesjonalne definiowanie terroryzmu wpływa na trafne identyfikowanie, wykrywanie zdarzeń terrorystycznych, natomiast miarodajna charakterystyka, rozpoznanie ułatwia nam ich neutralizację.

Stosunki polsko-niemieckie mają długą i trudną historię. W relacjach sąsiadów wyróżnić można okresy pełne konfliktów i braku wzajemnego zaufania, jak również etapy, w których dążono do pojednania, zrozumienia i współpracy. Ważny rozdział w stosunkach polsko-niemieckich rozpoczął się po 1989 r., co było związane z przemianami zachodzącymi w krajach Europy Środkowej i Wschodniej. Pod wpływem transformacji
systemowej w państwach po obu stronach Odry doszło do zmian politycznych i społecznych, które przyczyniły się do nowego podejścia do spraw międzynarodowych.
Na początku lat dziewięćdziesiątych XX w. Rzeczpospolita Polska i Republika Federalna Niemiec podpisały traktat o potwierdzeniu istniejącej
między nimi granicy (14 listopada 1990 r.) oraz traktat o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy (17 czerwca 1991 r.). Umowy stworzyły podstawę prawną dla stosunków polsko-niemieckich po 1989 r. i zapewniły solidny fundament dla rozwoju dwustronnej współpracy. Traktaty ustanowiły ramy dla przyszłego kształtowania stosunków bilateralnych oraz wytyczyły
kierunki pożądanych działań, które w kolejnych latach realizowane były na wielu płaszczyznach, w tym również w zakresie bezpieczeństwa. Celem publikacji jest przedstawienie przykładowych interakcji polsko-
-niemieckich zachodzących w obszarze szeroko pojętego bezpieczeństwa. Jest to problematyka obszerna i wielowymiarowa, lecz mimo to podjęto próbę uchwycenia jej charakteru. W opracowaniu przez pojęcie „interakcje polsko-niemieckie” najogólniej rozumie się wzajemne oddziaływanie na siebie społeczeństw i różnych podmiotów po obu stronach Odry. W ramach
tego procesu obserwuje się inicjowanie i realizowanie przez sąsiadów wspólnych, ponadnarodowych przedsięwzięć, jak również rozwój długofalowej
współpracy między państwami. W publikacji skupiono się na obszarze bezpieczeństwa, ale w jego bardzo szerokim ujęciu. Bezpieczeństwo jest bowiem podstawową potrzebą i wartością człowieka, a zarazem przenika różne sfery życia społecznego. Jego zapewnienie jest również podstawą do (i czasem przyczyną) rozwijania współpracy międzynarodowej. Do powstania niniejszego opracowania przyczynili się autorzy, którzy problematyką polsko-niemiecką zajmują się w badaniach naukowych, jak też ci, którzy na co dzień stykają się z nią w swojej pracy zawodowej. Istotny wkład w powstanie opracowania mieli także autorzy, którzy w przedmiotowym zakresie realizują zadanie badawcze w Wyższej Szkole Policji w Szczytnie. Dzięki temu powstało interdyscyplinarne opracowanie, które może stanowić asumpt do rozważań na temat działań podejmowanych przez Polskę i Niemcy w obszarze szeroko pojętego bezpieczeństwa.

Tomasz Łachacz