Bezsłowie

Wydane zbiory wierszy

Pierwszy głodny krok /1969/
Gdzie czerwienieją osty /1970/
Strofy kobiet o kobietach/Antologia1982/
W cieniu niespokojnego drzewa /1982/
Wielcy ponad zmęczenie /1983/
Zaśpiewam ci potem możesz odejść /1995/
Moralitety uwikłane w poezję /2006/
Kluczy do siebie nie wyrzucać /2009/
Czasie leć jesteś mi już niepotrzebny /2010/
Ptaki nie zdradzają oznak starzenia się Poeci także /2012/
Poza słowami /2014/
Odgradzając występne od uświęconego /2018/
Poezje wybrane /2018/
Rozmowa psa z kotem o malowaniu /2019/
U wrót mojego kretowiska /2020/

* * *

Życie jest życiorysem
W ubraniu nowym
dla każdego
W ubraniu połatanym
dla niektórych
W ubraniu wiecznym
dla wszystkich
Co już nie muszą wyglądać

Jeden z najwybitniejszych znawców współczesnej poezji polskiej, Piotr Śliwiński, określił Juliana Kornhausera mianem „poety buntu” i „pisarza wielofunkcyjnego”. Formuły te bardzo trafnie określają kalejdoskop gatunków i motywów wyłaniający się z jego twórczości. „Buntowniczość” poety wiąże się z duchem nowatorstwa i poszukiwań. Zamiast cyzelować dobrze funkcjonujący mechanizm wiersza, Kornhauser woli go porzucać na rzecz coraz to nowych rozwiązań, problemów i horyzontów. Rzecz jasna, jest w tym działaniu nuta anarchii, zakorzeniona głęboko w przekonaniu, że jedynie dystans do literackiego i kulturalnego mainstreamu daje wolność ekspresji i poczucie uczciwości wobec czytelnika i samego siebie. Ale jest i potrzeba innowacji, nieustannego badania granic wiersza, granic literatury jako przekaźnika prawdy o świecie – prawdy, która wsparta jest jednak na fundamencie twórczej niezależności i poetyckiej wyobraźni. Stąd „wielofunkcyjność” tego dzieła. Nie chodzi tu o sam fakt poruszania się Juliana Kornhausera po niejednym polu literackiej aktywności – jest on bowiem nie tylko autorem kilkunastu tomów wierszy dla dorosłych i dzieci, lecz również trzech powieści, licznych książek eseistycznych oraz krytyczno- i historycznoliterackich, wreszcie tłumaczem poezji bośniackiej, chorwackiej i serbskiej. Przede wszystkim mowa o świadomym poszerzaniu repertuaru o nowe języki i tematy, przy czym to poszerzanie nadzwyczaj często okazuje się kamieniem milowym polskiej poezji.

Jakub Kornhauser

Czas upływa tu niejednostajnie i niewspółmiernie do niczego. Co dopiero wygrzebałaś się z piaskownicy, a już musisz pełnić role, rozwijać się i być wobec. Fazy życia to dekady, miesiące, tygodnie. Czasem jeden dzień, zawierający śmierć, ale rozciągający się w nieskończoność, nielinearnie migotliwy, utytłany w pamięciach.
Tomik jest zapisem jednej i wielu linii życia, pajęczego uwikłania w emocje, wilczych dołów, na które nie przygotowały cię żadne baśnie. Plusz przeplata się ze zgrozą, zabawki mają zęby, a najgorsza rozpacz potrafi być czułą matką-przewodniczką.
To ten świat, w którym gęsia skórka powstaje zbyt często, zarówno z zachwytu jak i strachu, a także z mieszanki obydwu.

Tomik, który miał być debiutem Poetki Czarna piosenka to tomik, który miał być debiutem Wisławy Szymborskiej, ale nigdy nie został wydany. Prawdopodobnie wstrzymała go cenzura, bo w takim kształcie nie mógł się wówczas ukazać. Niektóre z wierszy publikowane były w czasopismach literackich, zaledwie kilka z nich poetka włączyła później do wydań książkowych. W roku 1970 Adam Włodek podarował jej na urodziny niezwykły prezent – zebrał wszystkie jej wiersze z lat 1944–1948, przepisał na maszynie i opatrzył komentarzami, a następnie wręczył wraz z listem: „Kochana Wisełko…”. Prezent ten przechowywany był przez całe lata i dopiero w roku 2014, opatrzony wstępem Joanny Szczęsnej, trafił do rąk czytelników poezji Wisławy Szymborskiej.

Szósty tom wierszy Jadwigi Maliny pt. „Czarna załoga” ukazał się (wrzesień 2018) nakładem Krakowskiego Oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich w serii Krakowskiej Biblioteki SPP pod redakcją prof. Gabrieli Matuszek i prof. Wojciecha Ligęzy. JADWIGA MALINA – poetka, animatorka kultury, członek redakcji kwartalnika „Czas Literatury”, sekretarz Krakowskiego Oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Autorka tomów wierszy: Szukam ciemna (1996), Zanim (2007), Strona obecności (2010), Od rozbłysku (2013), Tu (2015), Czarna Załoga (2018). Publikowała m.in. w „Dzienniku Polskim”, „Sycynie”, „Regionach”, „Odrze”, „Frazie”, Miesięczniku „Kraków”, „Kwartalniku Artystycznym”, „Krytyce Literackiej”, „Nowej Dekadzie Krakowskiej”, „Migotaniach”, „Toposie”, także na portalach Poeci Polscy pl. i Babiniec Literacki. Wybrane wiersze poetki zostały przetłumaczone na język rosyjski, serbski, słoweński i angielski. Laureatka Nagrody „Krakowska Książka Miesiąca” za tom Od rozbłysku (wrzesień 2013). Dwukrotnie wyróżniona Nagrodą Starosty Powiatu Myślenickiego (2010, 2016). W 2016 roku nominowana do Nagrody Poetyckiej im. K.I. Gałczyńskiego – ORFEUSZ za tom Tu. Od 2009 roku kieruje Myślenicką Grupą Literacką TILIA. RECENZJE Posłowie (fragment) Najnowsza książka poetycka Czarna załoga potwierdza wcześniejsze osiągnięcia artystyczne Jadwigi Maliny, wzbogaca zakres tematów i świadczy o tym, że poetka, doskonaląc dykcję, konsekwentnie poszukuje nowych sposobów wyrazu. Poszukujący intelekt wspierany jest przez wyobraźnię, a erudycyjne odniesienia wzmacnia intuicja, która znajduje oparcie w oryginalnym warsztacie pisarskim. Poetka rozpoczyna od prehistorycznych dziejów człowieka i pierwszych domysłów na temat ludzkiej odrębności, pisze o rozpadzie pierwotnego ładu, rozważa kwestię naszej dwuznacznej dominacji nad innymi bytami przyrodniczymi, układa requiem dla odchodzących gatunków zwierzęcych. Ta poezja ma wyraźny wymiar moralistyczny, przy czym wypowiedzi o takich znamionach obywają się bez pouczeń i kazań. Poetka demaskuje uzurpacje, wykazując grę pozorów, wolę posiadania i znaczenia, pragnie uchwycić niepozorne początki zła, piętnuje zanik indywidualności, namawia do uprawiania sztuki poprzestawania na małym.Prof. Wojciech Ligęza Szósty tom wierszy Jadwigi Maliny pt. „Czarna załoga”, złożony jest z miniaturek poetyckich o dużym ładunku intelektualnym, a nawet powiedziałbym – filozoficzno-egzystencjalnym. O ile wiersze z poprzednich zbiorów trzymały się blisko konkretu, realiów wiejskich, rodziny, radostek i smutków dnia powszedniego, a także wspomnień z dzieciństwa, te – znacznie rozszerzają perspektywę poetycką autorki, sytuują człowieka – podobnie jak robiła to Wisława Szymborska – na tle Kosmosu, historii gatunku, historii Ziemi. Warto powiedzieć też słów parę o finezyjnym stylu tych wierszy, o znakomitym dopasowaniu formy do treści, o biegłości warsztatowej i szczegółowo przemyślanej kompozycji tomiku. Nie są to wiersze łatwe, chciałoby się powiedzieć, że ta nowa poetyka Maliny to jakby zapis nutowy dla myślącego czytelnika, który w zależności od stopnia wrażliwości i inteligencji „dośpiewa” sobie ukryte znaczenia, podstawi własne dane do niewiadomych.Józef Baran

Nigdy nie krocz w cieniu Anioła, lecz idź razem z nim, inaczej go stracisz…