Białe płatki, złoty środek Historie rodzinne

Życie czterech pokoleń rodziny autorki ze strony ojca, wpisane w historię Polski. Nosskowie urodzili się w drugiej połowie XIX wieku w Sławucie na Wołyniu w czasach zaboru rosyjskiego. Mikołaj był radcą prawnym Romana Sanguszki. 1 listopada 1917 roku zrewoltowani carscy żołnierze zamordowali księcia. Nosskowie opuścili Sławutę. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości zamieszkali w Ołyce na zamku książąt Radziwiłłów. Pradziadek pracował jako sędzia grodzki i sędzia pokoju. Ryszard, zawodowy oficer Wojska Polskiego, brał czynny udział w wojnie polsko-bolszewickiej; 14 maja 1926 roku zginął w zamachu majowym w samolocie Potez XV, zestrzelonym przez wojska Józefa Piłsudskiego nad Stacją Filtrów w Warszawie. Kontakt z wdową i córką urywa się. Irena, z domu Nossek i Feliks Korczakowie byli nauczycielami w Publicznej Szkole Powszechnej w Porycku. W 1946 roku, wraz z synem Stanisławem, osiedli we Wrzeszczu. Fakty, zdjęcia, dokumenty, pamiątki przekazane przez najbliższych, uzupełniają informacje, relacje – wyszarpane, nadsyłane przez los po ich odejściu. Rodzaj reporterskiego śledztwa. Kulminacją jest odnalezienie – po dziewięćdziesięciu latach braku łączności – potomków Ryszarda Nosska. Narracja nie zawsze jest chronologiczna. Na plan pierwszy wysuwają się wrażenia, emocje towarzyszące odkrywaniu tajemnic przeszłości. Są rozdziały, w których z fotografii, dokumentów dowiadujemy się więcej, aniżeli przekazali świadkowie. Utracone widoki zaklęte są na pocztówkach. Funkcjonowali w społecznościach wielonarodowych, w atmosferze miłości, zgody, tolerancji. Zawieruchy dziejów pokiereszowały im drogi. Piękni, mądrzy patrioci. Nie było w nich nienawiści ani chęci odwetu. W trakcie pisania wybuchła wojna w Ukrainie. Walki, terror toczą się w miejscach, w których mieszkali, przeżywali radości, dramaty. Narody polski i ukraiński zbliżają się do siebie jak nigdy dotąd. Głęboka wymowa pacyfistyczna. – Sylwa. Opowiada o niekończącej się wojnie, wyciskającej w każdym z nas nieusuwalne, bolesne piętno. Dziękuję antenatom za beztroskie dzieciństwo, za impulsy do poznawania przeszłości rodu i zawiłości historii Polski, za tożsamość, którą we mnie ukształtowali – powiedziała autorka. Katarzyna Korczak – znana dziennikarka, reportażystka. Urodziła się w Sopocie. Mieszka w Gdańsku-Wrzeszczu. Absolwentka „Topolówki” i Uniwersytetu Gdańskiego. Jej rodzinne tropy wiodą na Kresy Wschodnie. Otrzymała: Honorową Nagrodę Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki za Twórczość Artystyczną (2002), Nagrodę Literacką i Wydawniczą „Kociewskie Pióro” (2007), Medal Prezydenta Miasta Gdańska (2016), Nagrodę Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury (2019). Kilkukrotna stypendystka Prezydenta Miasta Gdańska i Marszałka Województwa Pomorskiego. Autorka części współczesnej Z dziejów gdańskiego piekarnictwa i cukiernictwa. Wydawnictwo jubileuszowe, część historyczna – Andrzej Januszajtis, Bernardinum, 2015. Od 2008 roku realizuje projekt ciągły „Ślad”. Dokumentuje losy przybyłych z różnych stron Polski i świata powojennych gdańszczan. Pisze reportaże i organizuje spotkania w formie autorskiego Teatru Domowego. Podsumowaniem – książka Ślad. Opowieści gdańszczan, Bernardinum, 2018, II Nagroda na XX Kościerskich Targach Książki Kaszubskiej i Pomorskiej Costerina 2019. Książka CIENIE. Ślad. Opowieści gdańszczan II jest kontynuacją projektu.

W 2014 roku Reni Eddo-Lodge, brytyjska dziennikarka i blogerka, opublikowała na Facebooku post zatytułowany „Dlaczego nie rozmawiam już z białymi o kolorze skóry”. Napisała w nim, że ma już dość wyjaśniania białym ludziom, jak czują się osoby o innym kolorze skóry, ma dość ich reakcji – od znudzenia i niezrozumienia po agresję. Ci, którzy sądzą, że biały kolor skóry jest „naturalny”, nie są w stanie pojąć, na czym polega rasizm, zwłaszcza ten ukryty, strukturalny. Po opublikowaniu postu Reni Eddo-Lodge została zasypana odpowiedziami zarówno białych, jak i ciemnoskórych. Jedni jej dziękowali, że otworzyła im oczy, inni, że wypowiedziała to, co sami czują. Książka Reni Eddo-Lodge jest próbą opisania tego doświadczenia w szerszym kontekście – kolonialnej historii Wielkiej Brytanii, ale też różnych współczesnych form dyskryminacji rasowej. Co powinien wiedzieć biały, żeby zrozumieć, jak to jest być kolorowym w dzisiejszym świecie? Autorka pisze o własnych doświadczeniach, przytacza prace badaczy, nie pomija żadnego z ważnych aspektów rasizmu; pokazuje jego korzenie, pisze o uprzywilejowaniu białych, rasizmie strukturalnym i o czarnym feminizmie.

Niniejsza antologia publicystyki patriotycznej próbuje dać odpowiedź na postawione w tytule pytanie: Dokąd zmierzamy, my jako Polacy? A co za tym idzie – kto nam wyznacza, lub usiłuje wyznaczać, drogę? Jakże często czujemy się zagubieni, zdezorientowani, manipulowani.
Szukamy stałych punktów odniesienia, niezmiennych wartości, na których można by się oprzeć bez obawy, że pobłądzimy. Redaktor i współautorka tej książki Barbara Nowak, do niedawna wielce zaangażowana w pracę z dziećmi i młodzieżą małopolska kurator oświaty, historyk z wykształcenia, przekonuje nas do myślenia pozytywnego: „Kraków – stolica Małopolski i cała Małopolska – moja mała Ojczyzna – są pełne pięknych ludzi i wspaniałych wydarzeń, wystarczy tylko uważnie się rozglądnąć wokół siebie i wybrać to, co da siłę, radość, co zaspokoi naszą naturalną tęsknotę za prawdą, pięknem i dobrem”.
Właśnie: trafnie wybrać! Nie tylko w wyborach parlamentarnych, samorządowych czy europejskich, ale także w naszym codziennym życiu. Na łamy tej książki zaproszeni zostali pisarze i publicyści z intelektualnego grona skupionego wokół Białego Kruka, wokół znanego z głębokiego patriotyzmu miesięcznika kulturalnego „Wpis”. Oddano głos znakomitym autorom, którzy zakorzenieni w umiłowaniu polskości i katolickiej religii odważnie dają wyraz swym przekonaniom. Tematy ujęte zostały w trzy grupy: wiara, edukacja i tradycja. Książkę świetnie się czyta, a wzbogaca ją 65 świetnych zdjęć.
Barbara Nowak
Abyśmy wspólnie byli za Polskę odpowiedzialni i zadbali o jej trwanie
Barbara Nowak
Potrzebny jest zryw całej zdrowej części naszego społeczeństwa
WIARA
Jolanta Sosnowska
Św. Jan Paweł II patronem Małopolski
Joanna Wieliczka-Szarkowa
Duchowa odsiecz
Joanna Wieliczka-Szarkowa
Wierni testamentowi św. Jana Pawła II
EDUKACJA
Prof. Andrzej Nowak
Co zrobiliśmy z tym wielkim, tysiąc lat trwającym dziedzictwem?
Jolanta Sosnowska
Wyraz miłości Boga, prawdy i Ojczyzny
Z BARBARĄ NOWAK rozmawia Leszek Sosnowski
Posyłacie dzieci do szkoły i nie wiecie, co im kładą do głowy
Prof. Ryszard Kantor
Ostrzej zwalczane niż dziecięca pornografia i demoralizujące pomysły
genderowych edukatorów
Z BARBARĄ NOWAK rozmawia Jolanta Sosnowska
Szkoły stają się ośrodkiem pseudoterapeutycznym,
w którym nikt dobrze się nie czuje
Leszek Sosnowski
Jak zwyciężać mamy?
Barbara Nowak
Nie twórzmy utopijnego systemu edukacji
Hanna Dobrowolska
Tsunami uderza w polskie szkoły
TRADYCJA
Prof. Ryszard Kantor
Moje miasto Kraków i przestrzenie zabawowe czasów dzieciństwa
Prof. Ryszard Kantor
Patriotyczny park hartujący ciało i ducha młodzieży
Prof. Ryszard Kantor
Bierny stosunek do tradycji owocuje stagnacją
Leszek Sosnowski
Narodowe fałszowanie rzeczywistości
Leszek Sosnowski
Nic nie wniesiemy do Europy jako papuga narodów

Książka po raz pierwszy została wydana w Anglii w 1937 roku i niemal z dnia na dzień stała się bestsellerem. To jeden z najlepszych i najbardziej wnikliwych zbeletryzowanych reportaży. Orwell jak wiemy doświadczył na własnej skórze, jak żyli wyzyskiwani, upośledzeni przez los i gospodarkę rynkową nędzarze. Efektem prowadzonego przez niego „eksperymentu" jest Droga na molo w Wigan. Pierwsza część książki zawiera napisaną w pierwszej osobie reportażową relację o pracy, życiu, warunkach mieszkaniowych, zwyczajach i swoistej subkulturze robotników z Wigan, a także z okolic Barnsley i Sheffield. Były to wówczas najbardziej uprzemysłowione okręgi Wielkiej Brytanii, gdzie wydobywano węgiel i gdzie znajdowały się huty oraz wielkie zakłady produkcyjne. Opis pracy w kopalni węgla do dziś uchodzi za majstersztyk światowego reportażu. Znakomity jest również niezwykle wprost szczegółowy opis codziennej egzystencji ludzi wyzyskiwanych, biednych, bezrobotnych. Orwell wyraźnie poszukuje tu odpowiedzi na pytanie, dlaczego ci, którym kraj zawdzięcza bogactwo i funkcjonowanie – przede wszystkim górnicy – są tak nieludzko traktowani i żyją w tak nieopisanej nędzy. Druga część książki w bardzo niekorzystnym świetle ukazuje realia ówczesnego socjalizmu, stanowiącego właściwie domeną middle class i lekceważącego tych, dla których wspomniany socjalizm mógłby być dobrodziejstwem. Tę część powszechnie uznaje się za jeden z najznakomitszych w światowej literaturze politycznej traktatów o socjalizmie, jego twórcach, błędach i zaletach. George Orwell (właśc. Eric Arthur Blair, 1903 –1950), angielski powieściopisarz, eseista, krytyk literacki i publicysta. Badacz kultury popularnej i masowej, sympatyk i działacz niekomunistycznej lewicy. Przyjaciel Polski i Polaków; przedwczesna śmierć spowodowała, że nie napisał planowanej powieści o zbrodni katyńskiej. Największy rozgłos przyniosły mu utwory Folwark zwierzęcy i Rok 1984, ogólnie uznane za dzieła literackie oddające najpełniej oblicze i sens XX wieku. Warto jednak poznać także inne jego powieści: Wiwat aspidistra!, Brak tchu, Na dnie w Paryżu i w Londynie.

Wspólnie z autorką pochylamy się z jednej strony nad odmiennością społeczności LGBT+, a z drugiej – nad dystansem społecznym, aż nazbyt bezpardonowo manifestowanym wobec osób nieheteronormatywnych w Polsce, i to w czasach, kiedy w całym świecie euro-amerykańskim  mamy do czynienia z wielką zmianą postaw. Książka przynosi szeroko zakrojoną wiedzę na temat sytuacji osób homoseksualnych i postaw społeczeństwa polskiego wobec tej mniejszości społecznej, a także wobec dążeń społeczności LGBT+, by osoby nieheteronormatywne były traktowane na równi ze wszystkimi innymi obywatelami. Omówienia prac innych badaczy, a także relacja z własnych badań są tu bardzo klarowne i przemawiają do wyobraźni czytelnika, mają walor nie tylko informacyjny, ale w pewnej mierze także perswazyjny i zmuszający do refleksji nad całym zjawiskiem. Wspólnie z autorką pochylamy się zatem z jednej strony nad odmiennością, a z drugiej – nad dystansem społecznym, manifestowanym wobec osób nieheteronormatywnych w Polsce aż nazbyt bezpardonowo, i to w czasach, kiedy w całym świecie euro-amerykańskim mamy do czynienia z wielką zmianą postaw. Książka, napisana rzetelnie, przekonująco i prosto (mimo precyzji naukowej), ma jeszcze jeden atut. Popularyzuje ważną wiedzę społeczną i zachęca do krytycznej rewizji własnych przekonań. Małgorzata Skowrońska, doktor nauk społecznych, pracuje w Instytucie Socjologii na Uniwersytecie w Białymstoku. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół problematyki uprzedzeń i dyskryminacji oraz edukacji antydyskryminacyjnej. Prywatnie pasjonuje się teatrem, muzyką i sztuką współczesną.

„W kręgu Stanisława Ossowskiego” to projekt naukowy realizowany przez Wydział Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. Jego celami są: dokumentacja dorobku Ossowskiego i jego środowiska, badania nad twórczością i znaczeniem tego kręgu oraz publikacja niedrukowanych pism uczonego. Tom trzeci Dzienników jest szóstą książka powstałą w ramach projektu.

Dzienniki Stanisława Ossowskiego, wydawane ponad pół wieku po jego śmierci, obejmują niemal całe życie autora, wplecione w historię Polski. Pisane były, z przerwami, od 1905 do 1963 roku. Są zbiorem zapisków z życia codziennego, wojen i podróży, obserwacji środowiskowych, notatek z lektur i przemyśleń; łączy je uważność i refleksyjność. Stanowią materiał do biografii intelektualnej Ossowskiego i źródło do historii życia umysłowego w Polsce. Bogaty aparat naukowy ułatwia zrozumienie zapisków i umieszcza je w kontekście ludzi, miejsc i czasów.

Tom I obejmuje lata 1905–1939, tom II 1939–1940, tom III 1949–1963.