Białoruś dla początkujących

Głód, bicie, zimno, ciężka praca, karne apele, eksperymenty pseudomedyczne, takie jak dłutowanie kości, amputacje czy wstrzykiwanie tężca – to obóz koncentracyjny Ravensbrück. Jednak nie tylko, bo także gesty solidarności, przyjaźnie, figury obozowych matek. Zarówno psychiczny powrót z obozu, jak i zdanie relacji uczestniczek i uczestników, świadkiń i świadków tych wydarzeń wydawały się niemożliwe. Pewne jest jedno – ich obozowe doświadczenie na stałe wpisało się w strukturę tożsamości, a wyzwolenie nie zawsze oznaczało wolność. Była to trwająca latami trauma, czasem wypowiedziana, czasem przemilczana, ale paradoksalnie również wielka tolerancja, przebaczenie, determinacja, nadzieja, otwarcie na wiedzę i świat. O tym właśnie jest książka Magdaleny Olejnik 10219, stań do wspomnień, czyli wywiad z Bogną Neumann, córką byłej więźniarki obozu Ravensbrück, wybitnej polskiej malarki i graficzki, Marii Hiszpańskiej-Neumann, oraz z byłą więźniarką tego obozu, Joanną Muszkowską-Penson, która zmarła w trakcie wydawania niniejszej książki, przeżywszy 101 lat. „Napisano wiele książek o obozach koncentracyjnych. Ta wyróżnia się treścią i czasem powstania. Mimo że upłynęło wiele lat od wojny i czasów traumy, uwagę zwraca żywość relacji”, pisze w przedmowie do książki prof. dr hab. Krzysztof Rutkowski. W uznaniu krzywd byłych więźniarek i więźniów, a także ich dzieci – nie celowo, lecz mimowolnie naznaczonych tym piętnem, należy wciąż przypominać ich losy, bo przywilejem nas, współczesnych, jest głos, którego oni nie mieli.

Nie ma nic równie mylącego jak ""oczywisty fakt"".
sir Arthur Conan Doyle – Przygody Sherlocka Holmesa


Sir Arthur Conan Doyle znany jest głównie jako twórca najsłynniejszego duetu detektywistycznego w historii literatury, czyli postaci Sherlocka Holmesa i doktora Watsona. Niewielu jednak wie, że ten szanowany dżentelmen i pisarz na początku XX wieku wcielił się w detektywa i zajął sprawą morderstwa.

W 1908 roku bogata kobieta została zamordowana w swoim domu w Glasgow. Sprawcą uznano Oscara Slatera – żydowskiego imigranta. Pomimo nieoczywistych dowodów świadczących o jego winie, został on osądzony i skazany.

Arthur Conan Doyle, oburzony niesprawiedliwością, wszczął własne dochodzenie. Używając metod i umiejętności, którymi obdarzył swoich literackich bohaterów, przeanalizował akta sprawy, zeznania i wypowiedzi świadków. Odkrył manipulację policji i prokuratorów, zgłębił środowisko Oscara Slatera i z ogromną determinacją dążył do poznania prawdy.

Margalit Fox łączy fascynującą historię prawdziwej zbrodni sprzed ponad stu lat z aktualnymi tematami. To porywająco napisane true crime osadzone u schyłku malowniczej epoki wiktoriańskiej.

Pierwszy tom amerykańskiego tryptyku podróżniczego Melchiora Wańkowicza pt. „W ślady Kolumba”. Autor opisuje dziesięciomiesięczną podróż po amerykańskich drogach i bezdrożach, od Kalifornii po Meksyk, którą odbył wraz z żoną. Gawędziarski potoczysty styl, duże poczucie humoru, sprawiają, że tekstu słucha się wyśmienicie i może on być atrakcyjny również dla młodego pokolenia.

Czyta: Marcin Popczyński

Wstrząsający reportaż o więziennym życiu z perspektywy strażników. Ludzi, którzy dzień w dzień, przez lata wyjątkowo trudnej służby, pilnują sprawców najokrutniejszych przestępstw.
Paweł Kapusta oddaje głos gadom – tak w gwarze więziennej nazywa się klawiszy. Oddziałowi, dowódcy zmian, wychowawcy, dyrektorzy mówią o brudzie tej roboty, już do końca życia pozostającym w psychice. O szokujących zdarzeniach, z którymi muszą się mierzyć niemal każdego dnia. O codziennym kontakcie z bandytami, z którymi na wolności nikt nie chciałby mieć do czynienia.
Odwiedzając zakłady karne, prześwietlając oddziały, cele i gabinety, Kapusta szuka dziur w niewydolnym systemie. W systemie, w którym zbrodniarze mają często więcej przywilejów niż pilnujący ich klawisze. W którym pojęcie resocjalizacja stanowi dla osadzonego jedynie sposób uzyskania dodatkowej przepustki. Który – według funkcjonariuszy – w dużej mierze bandytów produkuje, a nie nawraca. Który zaczyna się chwiać. Bo kto chce iść do pracy, w której napięcie sięga zenitu, a pensja bruku?
Bohaterowie mówią też wprost: tak, w polskich więzieniach bije się osadzonych. Tak, w polskich więzieniach problemem jest nielegalny kontakt ze skazanymi – przemyt, handel, noszenie grypsów, telefonów komórkowych, alkoholu. Kontakty seksualne strażników z więźniami. Praca operacyjna służb specjalnych, pozwalających bandytom na prowadzenie nielegalnych biznesów zza więziennych murów.
Kto powie, że nowa książka Kapusty jest brudna, będzie miał całkowitą rację. Ktoś doda, że jest wulgarna, momentami wręcz obrzydliwa i szokująca – też się nie pomyli. Najważniejsze, że jest prawdziwa. A prawda w niej zawarta ścina momentami z nóg.
Druga książka reporterska finalisty Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego za książkę „Agonia. Lekarze i pacjenci w stanie krytycznym”.

„Geniusz i świnie” to reporterska opowieść o Jacku Karpińskim (1927-2010), który w latach 70. minionego wieku zbudował w Polsce komputer szybszy niż pecety dziesięć lat później. Tyle że nic z tego nie wynikło – dla Polski, bo dla konstruktora i owszem – ogromne kłopoty.
Dlaczego geniusz nie odniósł tak oczywistego, wydawałoby się, sukcesu?
Bo żył w komunistycznym kraju? I jego komputer mógł stać się konkurencją dla radzieckiego? A może miał zbyt trudny charakter? Łatwiej by mu pewnie było za granicą, ale tam, choć propozycji nie brakowało, pracować nie chciał. Czy dlatego, że wychowany został na patriotę i nie tylko walczył – był żołnierzem legendarnego batalionu „Zośka” – ale też pragnął pracować dla kraju? I pracował, choć władze usuwały go z kolejnych zakładów jako wroga ludu.
Piotr Lipiński szuka odpowiedzi na te i inne pytania, choćby o współpracę z tajnymi służbami; bada archiwa, rozmawia z ludźmi, którzy Karpińskiego znali, oraz z samym bohaterem swej opowieści. W efekcie książka jest nie tylko portretem intrygującej osobowości i obrazem specyficznego okresu naszych dziejów, ale też pasjonującą opowieścią o cenie twórczości i ryzyka, które wymaga ofiar, ale nadaje życiu smak.

Piotr Lipiński (1967), reporter historyczny.
Przez niemal dwadzieścia lat był związany z „Gazetą Wyborczą”. Autor książek „Humer i inni” – o pierwszym w III Rzeczpospolitej procesie zbrodniarza stalinowskiego, „Bolesław Niejasny” – o Bierucie, komunistycznym prezydencie Polski, „Ofiary Niejasnego” – o prześladowanych w latach stalinizmu, „Towarzysze Niejasnego” – o sprawujących władzę komunistach, „Raport Rzepeckiego” – o twórcy powojennego podziemia antykomunistycznego, pułkowniku Janie Rzepeckim.
Laureat wyróżnień Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich oraz nominacji miesięcznika „Press” w kategoriach reportaż i wywiad.
W 2009 r. na łódzkim Festiwalu Mediów „Człowiek w zagrożeniu” otrzymał nagrodę prezesa Stowarzyszenia Filmowców Polskich za zrealizowany dla TVP 1 dokument „Co się stało z polskim Billem Gatesem?”, który posłużył za punkt wyjścia dla książki „Geniusz i świnie”.

W drugim tomie „Karafki La Fontaine’a” Melchior Wańkowicz kreśli portret reportera doskonałego. Pisze o cechach, które powinien on posiadać. Wśród nich na pierwszym miejscu wymienia: zaangażowanie, ciekawość świata, komunikatywność, empatię. Ponadto dużo uwagi poświęca technicznej stronie pisania tekstów: doborowi odpowiedniego tytułu, grafiki, która ma za zadanie wzmacniać percepcje czytelników, rzetelności dziennikarskiej, prawidłowemu cytowaniu . Dalsza część tekstu dotyczy błędów językowych i rzeczowych. Autor przygląda się również zagadnieniom cenzury i krytyki, a także bada wpływ warunków materialnych na kondycję pisarzy i ich twórczość. „Karafka La Fontaine’a” niewątpliwie jest obszernym kompendium wiedzy o sztuce pisania, które mimo upływu czasu i zmieniających się okoliczności, nie straciło nic ze swej aktualności.