Biały jeleń i inne opowiadania

„5,6,7,i - Opowieść o tańcu” to cykl historii tańcem napisanych. „Część 1 - Jestem tancerką” to początek artystycznego życia, widziany oczami małej tancerki.

„To opowieść o rosnącej pasji, kształtującym się charakterze, wrażliwości i sposobie na wytańczenie swojego „ja”. Do czego to doprowadzi – sprawdzicie w ostatnich rozdziałach, ale jestem pewien, że każdy, kto kocha taniec, sztukę, kulturę – znajdzie tu siebie."

W 1979 roku w Zakładach Chemicznych „Organika-Azot” w Jaworznie przeprowadzono niespodziewaną i zaskakująco wnikliwą kontrolę gospodarki magazynowej, produkcji i sprzedaży wyrobów.

Zbiór opowiadań o wyobrażeniach demonologicznych z czasów Polski szlacheckiej. Zawarte tu historie nie są ścisłą rekonstrukcją staropolskich podań, lecz autorską wizją tego, jak przed wiekami imaginowano sobie świat nadprzyrodzony.
Zasiądźcie zatem z siedemnastowiecznymi bohaterami książki do stołu podczas szlacheckiej gościny, aby posłuchać mrożących krew w żyłach opowieści o latawcu, skarbniku, zmorze, morowicy i innych istotach nadprzyrodzonych grasujących niegdyś po polskich ziemiach. Dowiedzcie się, jak rozpoznawano i przeganiano upiory, których słów nie wymawiano i dlaczego tak trudno było nieraz się odkochać.

Ten zbiór opowiadań Maruli Liu (Liu Zijie) – utalentowanej tajwańskiej scenarzystki i pisarki – jest początkiem nowego kierunku w jej twórczości, która dotychczas kojarzyła się raczej z eseistyką. Jako kobieta nowoczesna, autorka oddaliła się od wzorca z ubiegłego wieku, kiedy pisarze nieuchronnie musieli uwzględniać w swej twórczości wiele tradycyjnych tematów, zakazów i narzuconych form. Marula Liu ogłosiła nadejście nowej ery w literackim świecie Tajwanu.
Dzisiejsze społeczeństwo jest otwarte, seks przedmałżeński i konkubinat to już nie tematy tabu, małżeństwo stanowi tylko prawną gwarancję dla dziecka w łonie matki... ale czy cel urodzenia dziecka nie powinien mieć dla współczesnej kobiety głębszego znaczenia?

Marula Liu ma dar opowiadania historii. Jej narrację cechuje unikalny styl, ubarwiony pojawiającymi się od czasu do czasu metaforami – schludnymi, ostrymi i zaskakującymi. Jej pisarstwo jest czyste, niezagmatwane, w kilku słowach wprowadza czytelnika w konkretną sytuację. Do opisu relacji między mężczyzną a kobietą autorka przyjmuje postawę dystansu i obojętności. Nawet opisując sceny seksu, nadal odgrywa rolę przechodnia, przypadkowego świadka. Marula Liu patrzy z góry na obłudnych, tchórzliwych i nieodpowiedzialnych mężczyzn. Każda historia jest jak intrygujący i miejscami zabawny spektakl z momentem kulminacyjnym. I dopiero pod koniec lektury zdajemy sobie sprawę, że kluczem do każdej z tych opowieści jest nasza mała, a jednak wielka, wstydliwa i wspaniałomyślna, absurdalna i piękna miłość.

Marula Liu jest głosem tajwańskich kobiet XXI wieku. Posłuchajmy tego głosu.

Kolejne opowiadania autora cykli: Single, Ludzkiego zdjęcia.

W tym zbiorze opowiadań motywem przewodnim jest miłość – konsekwencje jej porzucenia, poszukiwania w nieodpowiednim miejscu i czasie oraz niedostrzeżenia szczęścia, gdy jest blisko. Niezwykle wartka akcja, nieprawdopodobne zdarzenia, zwroty akcji, naturalistycznie przedstawione relacje między kobietami a mężczyznami. Tytuły przewrotnie określają treść opowiadań.

Pierwsze opowiadanie - „Interes życia" – to opowieść piękna, przekonująca, z nutką romantyzmu. Spotkamy w nim wiele barwnych postaci, jakże znanych z codziennego doświadczenia. Ludzie ci prezentują różne typy zaangażowania w życie, emocje. Motywy działania bohaterów są połączone bardzo trafnie i ciekawie - czytelnik się nawet nie połapie do końca, do czego zmierza akcja. Trzyma w napięciu i to napięcie pozostaje i wręcz rośnie na końcu, a potem pozostawia mocne wspomnienie. Świetnie zobrazowanych zostało kilka motywów: singla, choroby, samotności, szukania przyjemności za pieniądze, spotkania kolegów po latach i skonfrontowania ich doświadczeń z własnym podejściem do życia. Ciekawie został przedstawiony wątek młodych partnerek przewijających się w życiu głównej postaci, starszej "mamuńki", wspominania dawnej miłości, straty i finansowej, i emocjonalnej (różnych postaci). Nie dowiadujemy się niemal niczego na temat wyglądu wyidealizowanej miłości Andrzeja, a mimo to postrzegamy ją jako piękną kobietę. Zakończenie jest niezmiernie zaskakujące i dające do myślenia. Można byłoby napisać, że miłość porzucona okłamana wróciła w najmniej spodziewanym momencie.

Drugie opowiadanie - „Naga prawda” – jest zupełnie inne. Historia opowiedziana została z perspektywy młodego mężczyzny, który nie widzi szansy spełnienia ani w życiu prywatnym, ani w zawodowym. Nie może się odnaleźć, dopada go frustracja - i totalna beznadzieja. Usiłuje się jakoś wyrwać z tej sytuacji, ale okazuje się, że brnie dalej. W opowiadaniu zostają skonfrontowane dwa sposoby podejścia do relacji damsko-męskich. Emil prowadzi jakąś bliżej nieokreśloną walkę wewnętrzną - próbuje spojrzeć na seks z różnych perspektyw, przełamać i zacząć nawiązywać normalne relacje z dziewczynami. Świetnie został wpleciony wątek jego rodziców, domu – który ma ogromny wpływ na działanie. W opowiadaniu jak zwykle u tego autora, nie mamy gotowych biało-czarnych charakterów, tylko są różne odcienie szarości w odniesieniu do postaci. Emil wydaje się dobry, uczuciowy, poważny, ale zarazem niekiedy postępuje interesownie, by wzbudzić zainteresowanie płci przeciwnej z określonej subkultury. Arek niby jest zły, wyuzdany, egoistyczny, ale nie jesteśmy do końca pewni, czy krzywdzi swoje partnerki, bo w końcu same się o to proszą. W sumie obaj są też zakładnikami - jeden swoich ograniczeń moralnych, powściągliwości, a drugi rozpusty. I w sumie żaden nie ma perspektywy zmiany życia. Opowiadanie może razić naturalistycznymi opisami. Miłość poszukiwana jest przez obu w zupełnie nietrafionym czasie i miejscu.

Trzecie opowiadanie - „Po prostu piękne ciacho” trudno jednoznacznie określić. Opowieść przedstawiona została oczyma dojrzałego mężczyzny - może biologicznie, ale nie emocjonalnie. Arnold skupiony na własnym ciele mało rozumie z otaczającej rzeczywistości. Niezwykle trudno ocenić tą postać, który z jednej strony zabiega o biologiczny byt rodziny, a z drugiej zatraca się w ćwiczeniach kulturystycznych. Do myślenia daje kompletny brak właśnie procesów myślowych głównego bohatera. Splot różnych okoliczności powoduje, że dostaje od losu niesamowite szczęście, ale czy w odpowiednim czasie potrafi to docenić? Barwny język – znów może razić naturalizmem, ale oddaje emocje głównej postaci. Wydaje się, że Arnold zrozumiał istotę miłość zbyt późno i zabrakło czasu, by czerpać niej szczęście.



Martin Cross
Rocznik 1968, Wielkopolanin, absolwent Uniwersytetu Łódzkiego i Wyższej Szkoły Handlowej w Warszawie. Realizuje się w trzech projektach: krótkich opowiadaniach obyczajowych, dłuższych nowelach fantastycznych i długich thrillerach. Pracuje w instytucjach samorządowych. W dniu jego 44 urodzin Majowie zaplanowali koniec świata...

Jest rok dwa tysiące któryś, Serbia i Chorwacja rozgrywają w Belgradzie mecz kwalifikacyjny do mistrzostw świata, bez udziału kibiców gości. Chorwacja organizuje więc publiczne transmisje. Jej reprezentacja wygrywa, a wspólne oglądanie spotkania eliminacyjnego kończy się rozruchami, które rozpoczęły się w nadmorskiej miejscowości Brižnik – znanej z epidemii tyfusu, o której spowodowanie oskarżano nawet terrorystów. Mówiono, że przyczyną zamieszek była śmierć syna generała, Herkulesa, który rzekomo zginął pod kołami auta z austriacką rejestracją. Jadąca nim para turystów zaginęła bezpowrotnie, na nic zdała się interwencja austriackiej ambasady...
Z tych oraz innych faktów i losów bohaterów Jergović konstruuje powieść niemal kryminalną, gęstą, trzymającą w napięciu, której rozwiązanie jest zupełnie niespodziewane i zaskakujące.
To, że autor umieszcza akcję w niesprecyzowanej przyszłości, sprawia, że jej przesłanie jest przerażające. Jergović pokazuje bowiem, że nacjonalistyczne zaślepienie nie mija, że trwa stale i w sprzyjających warunkach ożywa. Pokazuje, jak łatwo jest wywołać pogromy i jak łatwo ogarniają one coraz szersze kręgi ludzi. Pokazuje też, że zawsze taki sam jest los uchodźców, nawet tych, którym się powiodło – nigdy nie przestają być obcy, boleśnie trwa w nich pamięć utraconego kraju. I nic nie wskazuje, by kiedykolwiek miało być inaczej.