Biologia atrakcyjności człowieka

Na świecie pracują miliardy ludzi. Fizycznie, umysłowo, po pięć, osiem, czasem nawet kilkanaście godzin na dobę. Robimy kariery albo tylko chodzimy do pracy, spełniamy się albo wypalamy. Ale jak to się stało, że z łowców-zbieraczy przekwalifikowaliśmy się na project managerów?

Jan Lucassen, holenderski historyk, postanowił prześledzić ten proces. Efekt? Monumentalna, wielowarstwowa, przełomowa historia nie tylko pracy, lecz także człowieka jako istoty pracującej.

Autor cofa się o tysiące lat i zagląda w najróżniejsze zakątki świata: od doliny Jordanu po Dolinę Krzemową. Obserwuje, jak praca umożliwiała postęp społeczeństw, a rozwijające się społeczności wymyślały innowacyjne zawody. Jego bohaterami są myśliwi, chłopi, kapłanki, niewolnicy, fabrykanci, szwaczki, kupcy, związkowcy i przedsiębiorczynie.

No więc: pracujemy, żeby żyć, czy żyjemy, żeby pracować?

"Historia pracy. Nowe dzieje ludzkości" - Książka Lucassena



Nie znajdziecie drugiej historii pracy napisanej z takim rozmachem. Lucassen zabiera nas w podróż po wszystkich stronach świata – i to od epoki łowców i zbieraczy po epokę współczesnego kapitalizmu. Po drodze prezentuje fascynujące postacie: staroegipskich budowniczych, islamskie mamki, chrześcijańskich kopistów, azteckich rolników, chińskie pracowniczki fabryczne i wiele innych. Przy okazji rzuca wyzwanie kilku uporczywym stereotypom, na przykład temu o rzekomo naturalnym pochodzeniu nierówności społecznych. To prawdziwie globalna historia pracy.

Tomasz S. Markiewka

Antologia tekstów poświęconych teorii maski i studiów prezentujących posługiwanie się maską w obrzędzie, karnawale, teatrze, zabawie, sztuce. Książka prezentuje szkice zarówno klasyków myśli humanistycznej, takich jak: Claude Lévi-Strauss, Henry Pernet, Jean Starobinski, Jean-Thierry Maertens, Jean-Luc Nancy, jak i współczesnych badaczy zagranicznych zajmujących się tą problematyką, wśród których znaleźli się Richard Weihe, David Napier, Cesare Poppi czy Cara McCarty.
Antologia obejmuje artykuły autorów zagranicznych, które wcześniej nie były tłumaczone na język polski. Zaletą książki jest wprowadzenie do rodzimego obiegu naukowego współczesnej refleksji na temat maski, za granicą bogatej i nieustannie rozwijanej – przez archeologów, etnologów i etnografów, antropologów, socjologów, kulturoznawców, teatrologów, literaturoznawców, historyków sztuki etc. – u nas zaś prawie nieobecnej. Drugim kryterium doboru tekstów jest ich interdyscyplinarność. Wśród autorów mamy, owszem, etnologów, jak na każdą pracę o masce przystało, ale tym razem znaleźli się tu w mniejszości – i reprezentują głównie etnologię europejską. Inne teksty napisane zostały z perspektywy filozofii, teatrologii, archeologii, historii sztuki, nauk społecznych – albo łączą różne punkty widzenia. Trzecim kryterium jest status nowości. Poszczególne artykuły mają stanowić przykłady aktualnych i różnorodnych badań nad maską, w większości niepodejmowanych jeszcze w Polsce.
Czytelnicy znajdą w książce najnowszą wiedzę z zakresu badań nad maską. Autorzy starannie wybrali teksty omawiające aspekty teoretyczne problematyki maski oraz obszary wykorzystywania maski w działaniach obrzędowych, artystycznych, politycznych, użytkowych i innych (maska jako narzędzie sportowca, terrorysty, strażaka).
Odbiorcami książki są pracownicy naukowi wykładający antropologię, kulturoznawstwo, teatrologię, socjologię i inne kierunki humanistyczne, jak również studenci tych kierunków. Planowana antologia będzie wykorzystywana na zajęciach z antropologii i kulturoznawstwa na wielu uczelniach. Po książkę sięgną także wszyscy zainteresowani fenomenem maski nie tylko w ujęciu antropologicznym
i kulturowym, lecz także społecznym, politycznym.

INCLUDES A NEW AFTERWORD FROM YUVAL NOAH HARARI

What makes us brilliant? What makes us deadly? What makes us Sapiens?

One of the world's preeminent historians and thinkers, Yuval Noah Harari challenges everything we know about being human. Earth is 4.5 billion years old. In just a fraction of that time, one species among countless others has conquered it: us.

In this bold and provocative book, Yuval Noah Harari explores who we are, how we got here and where we're going.

W dostępnej w Polsce dość obszernej literaturze etnologicznej na temat magii nie ma podobnego opracowania. Jego niezwykłością są dwie warstwy narracji informacyjnej, a obydwie mają walor dydaktyczny i naukowy, których nie sposób od siebie oddzielić. Jest to przede wszystkim doskonały pokaz etnograficznej metody naukowego rozważania problemu i badań terenowych. Autorka ukazuje skomplikowanie i wagę problemu, któremu poświęciła wiele miesięcy studiów i prawie trzy lata badań w terenie. Krok po kroku prowadzi czytającego przez gąszcz opinii na temat czarownictwa i magii, prezentowanych przez folklorystów, psychiatrów, okultystów, dziennikarzy, a potem zgłębia światową literaturę antropologiczną, etnologiczną, etnograficzną. Pokazuje dokładnie trudności z formułowaniem pytań badawczych, z rozumieniem sensu uzyskanych odpowiedzi, wreszcie z czynnym uczestniczeniem w wiejskim odczynianiu uroków. Tu ma znaczenie przede wszystkim proces postępowania naukowego, wyraźnie i jasno przedstawiony przez autorkę. I właśnie to jest wyjątkowo cenna instrukcja postępowania w badaniu terenowym, w prezentacji materiału i w próbach jego wyjaśniania - ta książka to gotowy plan zajęć z metodyki terenowej eksploracji. Drugą, nie mniej ważną warstwą książki jest faktografia. Obraz magii w wioskach francuskiej prowincji pokazany jest tu na tle kulturowym tego regionu. W Polsce nie ma nie tylko książek, lecz w ogóle informacji o współczesnym stanie kultury tradycyjnej (czy ludowej) w Europie Zachodniej, nie wspominając już o Francji. W książce został utrwalony szkic poczynań ludzi ścierających się z codziennością i skazanych niejako na rozwiązywanie jej problemów za pomocą dawnych sposobów, w tym także magii.

Fascynująca opowieść o najsłynniejszej substancji chemicznej w naszym organizmie. Już od starożytności ludzkość podejrzewała, że typowo męskie zachowanie połączone jest jakoś z jądrami. Inaczej nie byłoby eunuchów na cesarskim dworze w Chinach ani „eliksirów młodości” w dziewiętnastowiecznej Europie. Współczesna nauka stawia sprawę jasno: testosteron jest potężną siłą kształtującą nasze społeczeństwo i to on odpowiada za różnice w wyglądzie i zachowaniu między płciami. Fascynujące badania na zwierzętach, od szympansów przez jelenie po jaszczurki, pokazują, że to właśnie wysokie stężenie testosteronu pomaga samcom wyeliminować konkurencję. Mężczyźni nie są tu wyjątkiem. Autorka podkreśla jednak, że testosteron współdziała z genami i uwarunkowaniami kulturowymi, prowadząc do różnorodnych zachowań męskich i kobiecych, a lepsze zrozumienie tych mechanizmów pozwoli nam zbudować sprawiedliwsze, bezpieczniejsze społeczeństwo. Tyle się mówi o testosteronie w kontekście płci, sportu i polityki, że potrzebujemy dobrego wyjaśnienia naukowego kontekstu i jego implikacji, a to przedstawione tutaj jest wspaniałe. – Steven Pinker, profesor psychologii na Uniwersytecie Harvarda, autor książek Jak działa umysł oraz Nowe Oświecenie. Jedna z najbardziej fascynujących książek o ludzkich zachowaniach, jakie kiedykolwiek czytałem. To naukowy kryminał opowiedziany z przenikliwością, inteligencją i rozmachem. – Daniel Gilbert, profesor psychologii na Uniwersytecie Harvarda i autor bestsellera „New York Timesa” Na tropie szczęścia.