Błękitna Pełnia

Notatki ze świata pokawałkowanego i rozszczepionego, wielowarstwowy stenogram jego schyłkowych słów. Stabilne obroty rzeczy są tu zakłócane strzaskaniem idiomów, nagłymi zmianami rytmów, zmąceniem skojarzeń i brzmień. Siemion Chanin – rosyjskojęzyczny poeta łotewski, znany performer z grupy „Orbita” – pisze jak ostatni autor na ziemi: słyszymy głos człowieka zagubionego wśród świata i wszechświata, wśród pokojów i biur, wnętrz samochodów, ulic, placów, knajp, plaż, wind. Na jego wiersze pada mroczny cień Kafki i widać za nimi sylwetkę Orwella. Świetne tłumaczenie Bohdana Zadury pozwala nam poznać kolejnego fascynującego autora z Łotwy.

Na czarnym boisku XX wieku grają ze sobą poeta i piłkarz, bo jeszcze tylko poezja i futbol – jak twierdzi Brković – nadają życiu sens. Obaj zawodnicy starają się strzelić w światło bramki. Światło to silnie przebija przez ciemne wiersze czarnogórskiego poety, który chcąc zakumplować się z diabłem, ląduje ostatecznie w objęciach miłości. Bohater tych wierszy, sceptyczny wobec wszelkich utopijnych ideologii i patentów na szczęśliwe życie, poszukuje wolności we własnej biografii, próbując nawiązać kontakt z chłopcem, którym był w latach 70. XX wieku. W ten sposób powstaje poetycka mitologia rodzinna w matką w roli duchowej przewodniczki. Przejrzysty i silnie sprozaizowany język tych wierszy przechodzi co rusz w zrytmizowaną i rymowaną pieśń, tak jakby odwieczne Słowo brało we władanie poetę, chcąc go uratować przed cynizmem i rozpaczą.

Wierzę, że niniejszy tomik jest jedynie wstępem do mojej długiej przygody z poezją, z którą chciałbym związać się na całe życie.„i tyle po sobie zostawięprawdziwą wersję siebiena matowych stronach mojego zeszytu”Dorosłośćz dawnych lat pozostało niewielecierpki smak na ustachprzypominam sobie nie po to by pamiętaćlecz by zrozumieć siebieklucz do przyszłościzrozumieć przeszłośćczynykonsekwencjeodpowiedzialnośćakceptacja błędówzdolność do ich naprawyuczę się tego jak dzieckodorosły byłem już wczorajdojrzały będę jutro

Iwona Świerkula znów jest na poetyckiej warcie, podczas której żaden obraz, żaden detal czy półsłówko nie mogą się prześlizgnąć bez czułej identyfikacji. Mimo że to “Demakijaż”, na szczęście nie zmyjemy z autorką piękna świata, co najwyżej zdemaskujemy kilka uczuciowych konstelacji i romantycznych wybryków. Czy ta poezja pudruje nosek? Czasem tak – ważniejsze jest jednak to, że zostawia w nas ślady jak rozmazany tusz i hieroglify spisane szminką na lustrze. Trzy gracje (ekfraza do zdjęcia Diany Arbus) dwie wstrzymały oddech trzecia robi zdjęcie no chodź już do nas jedno wystarczy mam nadzieję że nie wyszłam tak okropnie jak poprzednio mocna kawa i dym z papierosów przyprawiają rozmowę to lepsze niż nowy kapelusz przed lustrem wciąż wojna o detale i plotki które nigdy się nie kończą Maria odeszła na nowotwór Vanessę Alzheimer zaprosił do domu opieki ale my trzy w błysku flesza jesteśmy jak dawniej potem można rozpiąć guzik w spódnicy pamiętasz jak on się w tobie kochał ten Manuel był cholernie przystojny a ty w sukience w róże słuchałaś Amalii Rodrigues czy Manuel jeszcze wróci tego nie wiem twój Antonio dusza towarzystwa ależ był zazdrosny szkoda że nie ma go wśród żyjących pamiętasz jak się dąsał kiedy wypiłaś butelkę porto i tańczyłaś flamenco na stole jakie to smutne Diano że po zdradzie Gabriela wolisz książki i przed snem kieliszek Madeiry wypijmy więc za to by nasze spotkania trwały dłużej niż wyblaknie ta fotografia Ceremonia tłuczenia filiżanki parzy herbatę próbuje pogodzić to czego nie da się pogodzić drogę i dach bierze łyk za gorące zerka na podłogę tyle kroków już naliczyła płucze filiżankę i nie wie gdzie powiesić bezdomny obraz zaraz weźmie gwoździe i młotek ciekawa dokąd ją zaprowadzą gotowanie jak pielenie ogrodu zlew zarasta naczyniami obok na półce książki bez ciepłych palców aż do sufitu opowieść na opowieści rozluźnia dłonie wtedy on biegnie po schodach jakby chciał posklejać to co już w skorupach Iwona Świerkula Absolwentka SGH w Warszawie. Matka trzech córek. Wydała jedenaście książek poetyckich: “Ostre hamowanie” (2008) sponsorowane przez PLL LOT SA, “Anioł Pański” (2009), “Kiedy czas pisze wiersze” (2015), “Przyprawy” (2016), “50 wierszy na godzinę” (2016) – I nagroda IX edycji Ogólnopolskiego Konkursu im. W.S. Sebyły w Będzinie, “Polskie fado” (2018), “Płacz sosny” (2019), “Odcienie Fudżi” (2020), “To jeszcze nie raj” (2021) i “Gołoborza” (2021). Laureatka wielu nagród poetyckich. Jej wiersze są opublikowane w kilkudziesięciu almanachach pokonkursowych.

„Dwanaście stacji” to epicki poemat subtelnie igrający z tradycją, nawiązujący z jednej strony do „Pana Tadeusza”, z drugiej przywołujący klimaty z prozy Bruno Schulza czy fantastycznych opowiadań Stefana Grabińskiego. Książka została uhonorowana Nagrodą Fundacji im. Kościelskich i nominowana do Nagrody Literackiej Nike.

Poemat Tomasza Różyckiego to pełna humoru, nostalgii i językowych fajerwerków wyprawa w czasie i przestrzeni – brawurowa opowieść o podróży Wnuka odwiedzającego członków swojej rodziny przesiedlonej z Ukrainy na Ziemie Zachodnie. Otaczająca go rzeczywistość, opisana z niezwykłym zmysłem obserwacji, poddana zostaje groteskowej deformacji i przekształca się w mit, mówiąc zarazem o dzisiejszej Polsce więcej niż niejedna powieść. Utwór przetłumaczony został na angielski, niemiecki, francuski, szwedzki i czeski, w roku 2007 był przedmiotem jednego z tematów maturalnych, doczekał się dwóch adaptacji teatralnych: w Starym Teatrze w Krakowie i w Teatrze im. Jana Kochanowskiego w Opolu, a także ukazał się jako audiobook w wykonaniu Bartłomieja Opani.

Nowej edycji towarzyszą świetnie oddające ducha poematu ilustracje Kamila Targosza.

Tomasz Różycki (ur. 1970) jest poetą i tłumaczem, choć nie stroni od prozy i eseistyki. Ma w dorobku dwanaście książek, tłumaczonych na wiele języków. Najbardziej znanym jego dziełem jest poemat „Dwanaście stacji”, którego wydanie było dla autora momentem przełomowym. Dzisiaj jest on już członkiem jury Nagrody Fundacji im. Kościelskich, a także jurorem Nagrody Zbigniewa Herberta i francuskiej Prix du Jeune Ecrivain. Jest też laureatem m.in. Nagrody im. Josifa Brodskiego przyznawanej przez „Zeszyty Literackie”, PEN Translation Fund Awards, Northern California Book Awards for Poetry in Translation i prestiżowej Griffin Poetry Prize (2014). Poeta często podróżuje, goszcząc na festiwalach i stypendiach w USA, Kanadzie, Japonii, Chinach, Francji, Szwajcarii, Ukrainie, Niemczech, Wielkiej Brytanii, Szwecji i Włoszech. Mieszka w Opolu.

Ungaretti celebrowany za życia (aż do uzyskania katedry uniwersyteckiej w Rzymie „za wybitne zasługi”) i wszedł do historii post mortem jako jeden z największych reprezentantów poezji okresu międzywojennego we Włoszech. Jego los był podobny do losu wszystkich wielkich poetów w historii: szufladkowanie, klasyfikujące definicje zamykające go w duszących i ciasnych słowach hermetyzmu, poezji postfuturystycznej czy nowej eksperymentalnej formuły „wierszyków” o piorunującej bezpośredniości. Czytając uważnie wersy poety – zwłaszcza zamieszczone w tym tomiku, w znakomitym przekładzie Jarosława Mikołajewskiego – odnosimy wrażenie spotkania z „mistrzem” poezji, klasykiem literatury w całej jej wielkości i złożoności, które to określenie niesie: od tematyki poprzez język, metrykę, rytm po rym. Jarosław Mikołajewski – poeta, pisarz i wybitny tłumacz z języka włoskiego; jest także autorem książek dla dzieci, eseistą i publicystą. W latach 2006–2012 pełnił funkcję dyrektora Instytutu Kultury Polskiej w Rzymie. Jest laureatem wielu nagród literackich i artystycznych m.in. Nagrody Kazimiery Iłłakowiczówny i dwukrotnie Nagrody Literackiej m. st. Warszawy. W jego dorobku translatorskim są przekłady utworów Dantego, Petrarki, Michała Anioła, Leopardiego, Aldy Merini, Sandro Penny czy Cesare Pavese. Z klasyki literatury dziecięcej przetłumaczył na język polski m.in. Pinokia. Otrzymał włoskie odznaczenia i nagrody m.in. Premio Nazionale per la Traduzione.