Bogactwo z wyboru

Doznanie wstydu i doznanie upokorzenia łączą się z różnymi sytuacjami. Wstyd ma wymiar publiczny, zależy od sankcji zewnętrznych. Wstyd rodzi strach przed ujawnieniem własnej niższości, przesądzający o istocie słabości w obliczu Innego, narusza porządek emocjonalny, prowadzi do konfliktu i prób racjonalizacji okoliczności, które go wywołały.

Poczucie upokorzenia dotyczy ofiar i przegranych, wiąże się z szeroko pojętą innością. Wywołuje cierpienie i wstyd właśnie, co sprawia, że z trudem bywa werbalizowane czy włączane do zasobów pamięci, gdyż nie współtworzy pozytywnego wizerunku jednostki ani wspólnoty. W razie braku odpowiednich (także symbolicznych) działań terapeutyczno-kompensacyjnych przenosi się na następne pokolenia, rodząc resentyment, gniew, pragnienie zemsty, rozmaite formy wyparcia lub „translacji”, która upodlającą, poniżającą kondycję upokorzonego transformuje/przekłada dowartościowująco na kondycję ofiary z jej martyrologią.

Historia Polski od ponad dwustu lat stwarzała warunki, które sprawiały, że zarówno jednostki, jak i cała wspólnota doświadczyły i upokorzeń, i wstydu w wielu wariantach. Co zrobiono z tym doświadczeniem na przestrzeni wieków, jak je wykorzystano lub też jak pozbawiano je głosu, w jaki sposób poddawano się jego mocy sprawczej i co sprawia, że jeszcze dzisiaj mówimy o „wstawaniu z kolan” – oto problemy poddawane refleksji w tym tomie.

Jego autorów interesowała specyfika milczenia/mowy na temat polskiego doświadczenia upokorzenia, wstydu w wieku XIX, XX, XXI, podjęli więc próbę odpowiedzi na pytanie, jak sobie z tym radzili żyjący pod trzema zaborami i na emigracji romantycy, pozytywiści, młodopolanie, potem obywatele wielonarodowej II RP, a w końcu jak sobie radzimy z tym my, mając do dyspozycji pamięć ich przeżyć, a także pamięć II wojny, czasów Polski Ludowej i ostatniej transformacji ustrojowej.

[ze Wstępu]

„Dni imperiów i sfer wpływów dobiegły końca” mówił w Warszawie Barack Obama, mając – oczywiście – na myśli Rosję i – zapewne – słynne stwierdzenie Putina o „największej tragedii geopolitycznej końca XX w.”
Początki owego myślenia geopolitycznego sięgają korzeniami XIX stulecia, kiedy to Rosji carskiej udało się podbić słabe chanaty muzułmańskie na Zakaukaziu i w Azji Środkowej. Te ostatnie, nota bene, wtedy, kiedy państwo rosyjskie miało się reformować wewnętrznie. I tak się „wewnętrznie reformowało”, że doszło aż nad Araks i Amu-darię. Jakoś tak wyszło. W Londynie z nerwów obgryzano paznokcie. Wejdą do Indii, czy nie wejdą? Nie weszli. Wtedy to właśnie ukształtował się świat pojęć, wyobrażeń, a nawet pewnej specyficznej mentalności Wielkiej Gry, która odżyła w nieco zmienionej formie podczas zimnej wojny, a i dziś ma się całkiem dobrze.
Okrucieństwo podbojów i strach podbitych miały zapewnić spokój, stabilizację i pozwolić na realizację „misji cywilizacyjnej”. Co z niej wyszło? Szkoda mówić. Wpadka goniła wpadkę. Tak, carscy wysłannicy nie wszystko zdążyli popsuć. To też trzeba umieć. A czego nie zdołali zniszczyć, za to już bardziej metodycznie wezmą się bolszewicy. Uderzające jest jednak, jak wiele z tego kolonialnego eksperymentu carskiej, ale tej petersbursko-oświeconej, Rosji zostało w Związku Sowieckim...
A jeśli cokolwiek przydarzyło się dobrego, to głównie za sprawą wszelkiej maści podejrzanych i odmieńców: sekciarzy, obcych kolonistów, dysydentów religijnych, Tatarów, Ormian, Żydów, Polaków, rodzimej inteligencji...
O tym wszystkim jest właśnie ta książka. “Nikt nie zrozumie dobrze Rosji w Europie, dopóki nie zobaczy jej w Azji” – jak stwierdził jeden z angielskich obserwatorów rosyjskiego pochodu ku wrotom Indii.

Jagoda Bloch podjęła próbę klasyfikacji zachowań językowych, bazując na materiale wywiadów z polskimi politykami ostatnich lat. Próbę tę należy uznać za udaną. Materiał jest bogaty i dobrze wyodrębniony, cała praca dostarcza satysfakcji poznawczej zarówno w warstwie teoretycznej, jak egzemplifikacyjnej, a żywy i atrakcyjny język sprawia, że lektura książki jest ciekawa i ze wszech miar satysfakcjonująca. Można ją też potraktować jako instruktaż dla dziennikarzy kontaktujących się z opornymi rozmówcami - albo też jako poradnik dla tych, co pragną się wykręcić od odpowiedzi niewygodnych dla siebie, a stawianych najczęściej przez niekoniecznie pełnych dobrej woli dziennikarzy.

prof. dr hab. Jerzy Bralczyk


Publikacja powstała we współpracy z Instytutem Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Lepszej lektury do łóżka nie można sobie wymarzyć.
Międzynarodowy bestseller. Książka roku według „Times Literary Suplement”, „Observera”, „Sunday Timesa”, „Financial Timesa” i „Guardiana”.
Jaki wpływ na sen mają kofeina i alkohol? Co naprawdę dzieje się podczas fazy REM? Dlaczego z wiekiem zmieniają się zwyczaje związane ze snem? Jak popularne wspomagacze snu działają w dłuższej perspektywie?
Sen jest jednym z najważniejszych, a zarazem najmniej zbadanych aspektów życia, odpowiadającym za dobre samopoczucie i długowieczność. Do niedawna nauka nie znała odpowiedzi na pytanie, dlaczego śpimy, ani dlaczego bezsenność tak szkodzi zdrowiu. Jednak liczne odkrycia naukowe pozwoliły spojrzeć na sen z zupełnie nowej perspektywy. Matthew Walker pokazuje, jak sen wpływa na zdolność uczenia się, zapamiętywania i podejmowania logicznych decyzji. Jak reguluje emocje, wzmacnia odporność, poprawia metabolizm i apetyt. Sny łagodzą bolesne wspomnienia i tworzą wirtualną rzeczywistość, w której mózg łączy nową i nabytą wcześniej wiedzę, by pobudzać kreatywność.
Wykorzystując wieloletnie doświadczenie w pracy klinicznej i badawczej – dr Walker założył Instytut Badań nad Snem – pokazuje, jak poprawić swoje życie. Wystarczy się zdrzemnąć? Nie, to znacznie ciekawsze!
Matthew Walker jest prawdopodobnie jednym z najbardziej wpływowych ludzi na świecie.
– „Evening Standard”
Matthew Walker pokazuje, jak dobry sen sprawia, że jesteśmy mądrzejsi, bardziej atrakcyjni, szczuplejsi, szczęśliwsi, zdrowsi i możemy zapobiec nowotworom... prawdopodobnie nie mogę jeszcze powiedzieć, że uratowała mi życie, ale na pewno otworzyła oczy.
– Mark O’Connell, „Guardian”
Matthew Walker – brytyjski naukowiec zajmujący się badaniem mózgu, psycholog. Otrzymał tytuł profesora psychiatrii na Uniwersytecie Harvarda, wykładał także na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley, założył Instytut Badań nad Snem. Laureat wielu nagród naukowych, autor ponad 100 publikacji na temat snu i mózgu, wielokrotnie gościł jako ekspert w prestiżowych mediach: od „National Geographic” po BBC.

Dusza materii to zbiór wykładów dr Marlene Nobre, przewodniczącej Międzynarodowego Stowarzyszenia Lekarzy-Spirytystów. Autorka od wielu lat aktywnie działa na rzecz propagowania nowatorskiego spojrzenia na medycynę, które uwzględnia szeroko pojęty aspekt duchowości i wychodzi naprzeciw najnowszym odkryciom naukowym w dziedzinie badania reinkarnacji, istnienia życia po śmierci i wpływu naszych myśli na stan zdrowia.
Książka porusza ważne tematy dla medycyny spirytystycznej odwołującej się do zasad skodyfikowanych w dziełach Allana Kardeca. Autorka wzbogaca nauki kodyfikatora spirytyzmu o nowe przekazy otrzymane mediumicznie, zwłaszcza za pośrednictwem znanego brazylijskiego medium Francisco Cândido Xaviera. dr Marlene Nobre omawia między innymi nowy paradygmat medyczno-spirytystyczny, koncepcję ciała duchowego odgrywającego istotną rolę w procesach chorobotwórczych i ewolucji, a także tematykę bioetyki i klonowania.

Refleksje z wieloletniej praktyki psychoterapeutycznej dr M. Talarczyk, przeplatane osobistymi rozważaniami oraz subtelnymi utworami poetyckimi