Brudny

Niezwykła powieść o wyprawie morskiej z Anglii na Tasmanię – opowiedziana przez 21 narratorów, przełożona przez 21 tłumaczy! Rok 1857. Natchniony pastor Geoffrey Wilson postanawia udowodnić, że biblijny ogród Eden znajduje się na Tasmanii. Kaznodzieja staje na czele ekspedycji, w której towarzyszy mu botanik Timothy Renshaw – młody utracjusz, wysłany przez rodziców na wyprawę, aby „poznał życie” – oraz chirurg Thomas Potter, zawzięcie badający „typy ludzkie” i opracowujący pseudoantropologiczne, rasistowskie teorie. Angielscy dżentelmeni czarterują statek, nie zdając sobie sprawy, że jego załogę stanowią przemytnicy z Wyspy Man uciekający przed londyńskimi celnikami, a ładownie pełne są tytoniu i francuskiej brandy. Komiczna zbieranina dziwaków wyrusza na drugi koniec świata, nie spodziewając się, że to, co zastanie na Tasmanii, niewiele ma wspólnego z rajem – wyspa usiana jest bowiem koloniami karnymi, a angielscy osadnicy okazują miejscowej ludności niezrozumienie i pogardę, przemocą narzucając jej europejskie standardy życia. Swobodnie bawiąc się konwencją dziewiętnastowiecznych powieści marynistycznych, Kneale tworzy niezwykle bogatą, wciągającą i momentami komiczną fabułę, a zarazem przekonująco przedstawia tragiczny los rdzennej ludności Tasmanii. Autor dopuszcza do głosu aż dwudziestu jeden narratorów (w tym tasmańskiego aborygena czy na wpół obłąkanego doktora Pottera), wspaniale różnicując styl, podkreślając konflikty między bohaterami i kulturami oraz pokazując, jak nierzadko ograniczeni jesteśmy w naszym postrzeganiu świata. W porozumieniu z autorem wydawnictwo Wiatr od Morza zrealizowało bezprecedensowe przedsięwzięcie translatorskie – tekst każdego z narratorów został przełożony przez innego tłumacza!

Bohater książki, pisarz-poeta, przybysz z miasta, poszukując swojego miejsca na ziemi i pomysłu na życie, decyduje się na diametralną zmianę – sprzedaje mieszkanie w Warszawie i kupuje gospodarstwo na odległym od stolicy Podlasiu, na przysłowiowym końcu świata. Nikt z „tutejszych” nie kryje swojego zdziwienia, a właściwie podejrzliwości wobec przybysza: „Dla nich jestem inny. Jakbym spadł z Księżyca. Inaczej się ubieram, mówię bez wschodniego akcentu, ale przede wszystkim – co tutaj robię? Gospodarstwo dla przyjemności kupiłem? Będę uprawiał dwa hektary łąk, krzaki, jeziorka i las? To im się w głowie nie mieści. Tu nikt dla przyjemności nie siedzi”. Odnajdziemy tu całą galerię postaci, wrażliwców, cwaniaków, miejscowych pijaczków, ludzi zasiedziałych na tym terenie od pokoleń i takich jak on przybyszów z kosmosu, którzy z różnym powodzeniem realizują swoje pomysły porzucenia starego życia i rozpoczęcia wszystkiego od nowa. Czy bohater odnajdzie się w nowych warunkach? Czy uda mu się wrosnąć w miejscową społeczność? I czy odnajdzie tu swoje miejsce do życia?

"Czarny pokój i inne pokoje" to pierwsza z serii książek poświęconych Studiu Eksperymentalnemu Polskiego Radia, jaką opracowuje Fundacja Automatophone wraz z Muzeum Sztuki w Łodzi. Redaktorzy Michał Libera i Michał Mendyk zebrali w niniejszym tomie teksty poświęcone powołaniu do życia Studia (dział "Początki"), relacjom placówki z kompozytorami ("Rozwinięcia"), twórczości w polu muzyki ("Analizy") i interdyscyplinarnym przedsięwzięciom ("Rozszerzenia"), a także rozmowy z Krzysztofem Szlifirskim, Krzysztofem Knittlem, Ewą Guziołek-Tubelewicz, Barbarą Okoń-Makowską i Tadeuszem Sudnikiem. Część wspomnianych materiałów została zaprezentowana podczas konferencji, jaką w 60 rocznicę powstania placówki zorganizowała Instytut Adama Mickiewicza we współpracy z łódzkim muzeum. Uzupełniona o nowe teksty i przedruki publikacja stanowi kompleksowe opracowanie historii "czarnego pokoju" - jak nazywano "serce" Studia, w którym pracowali twórcy muzyki na taśmę.

Opowiadania „Człowiek jest tylko rzeczą” pisałem mając już rozbudowane wyobrażenie, w jaki kierunku będzie się zmieniać się nasza rzeczywistość w perspektywie najbliższych kilku - kilkunastu lat. Będzie to nadal ten sam świat, a zarazem inny, bardziej dynamiczny, nieprzewidywalny, ułatwiający jak i komplikujący ludziom życie. Zadecydują o tym liczne trendy zmian. Wymienię tylko niektóre z nich: niepowstrzymany postęp techniczny we wszystkich dziedzinach życia, sztuczna inteligencja, inżynieria genetyczna, pogłębiający się kryzys klimatyczny i dewastacja środowiska naturalnego. Ważnym efektem tych zmian będzie rosnąca niestabilność psychiczna społeczeństwa oraz skłonność władz do inwigilacji, kontroli i podporządkowania sobie społeczeństwa. „Człowiek jest tylko rzeczą” jest zbiorem opowiadań o rodzącej się przyszłości, wyzwaniach cywilizacyjnych i sposobach radzenia sobie człowieka w świecie, w którym rzeczywistość coraz częściej będzie splatać się z fikcją, wyobrażeniami i przywidzeniami. Tematy opowiadań dotyczącą bardzo różnych spraw: postępu technicznego, medycyny, rządzenia, wojny i pokoju, przyrody, uczuć i emocji, Boga i wiary. Niektóre mają charakter współczesny inne bardziej futurystyczny. Nie stronię też od groteski i satyry. Czytelnik znajdzie w nich różne wątki: kryminalne, psychologiczne, erotyczne.

Literackie requiem dla konsumpcyjnego pokolenia, które doprowadziło Grecję do upadku. Sześcioro ludzi, dawniej bliskich przyjaciół, wraca do wioski, w której jako nastolatkowie spędzali lato. Zmiany, jakie zaszły w ich życiu i w nich samych, prowokują do zauważenia tego, jak bardzo zmienił się świat. Bohaterowie, należący do pokolenia "przemian", o których powtarzano wciąż na początku lat 80.,  teraz, trzydzieści lat później, spoglądają z przerażeniem na otaczającą ich rzeczywistość. Co naprawdę stało się z Grecją podczas tych "cichych" lat wzrostu i prosperity? Jak wpłynęło to na ludzi? Dzieci Kaina są trudną i odważną próbą pokazania twarzy dzisiejszej Grecji.

Gugark to ironiczna i dowcipna powieść na krańcowo nieśmieszny temat czystek etnicznych i konfliktu zbrojnego; historia dojrzewania oraz miłości młodych Ormianki i Azera. Seymur Baycan napisał powieść o niszczącym wpływie wojny, o pokoleniu, które już nigdy nie wyjdzie z jej cienia, o ludziach niewierzących w uzdrowicielską siłę miłości. Seymur Baycan – (ur.1976 roku w Baku) – jest azerbejdżańskim pisarzem i publicystą. Autor kilku powieści, zbiorów opowiadań, esejowi felietonów. Jego opowiadania i oraz niektóre powieści zostały przetłumaczone na język rosyjski, gruziński, armeński, ukraiński i kazachski. Był wielokrotnie nagradzany w swoim kraju literackimi wyróżnieniami literackimi i dziennikarskimi. Za najważniejszego jego utwory uchodzą powieści „Gugark” i „18,6 cm”. „Wiece gromadzące tłumy w dwóch stolicach, w Erywaniu i Baku, w żaden sposób nie mogły wpłynąć na Ormian i Azerów mieszkających w Karabachu. Dwa etnosy żyjące przez długie lata w jednym miejscu z wielkim zaangażowaniem dążyły do użycia broni, ubrania się w wojskowe uniformy. Ludzie, w zamian za przetwory, wódkę, jedzenie, brali od rosyjskich żołnierzy mundury. Mężczyznom podobało się chodzić w strojach wojskowych. Niewielu przychodziło na myśl, że potyczki, które zaczęły się od strzelb myśliwskich, zmienią się w prawdziwą wojnę z karabinami maszynowymi, artylerią dalekiego zasięgu, działami, czołgami i śmigłowcami bojowymi. W pierwszych dniach potyczek strzelający nawzajem do siebie nocami z karabinków TOZ-8 młodzi Ormianie i Azerowie następnego ranka siadali w czajchanie, pili herbatę i rozmawiali, ile kto poprzedniej nocy wystrzelił naboi, gdzie trafił. Zaczęły się ciekawe sceny. Ludzie jakby myśleli: chodźmy, postrzelamy do siebie ze strzelb myśliwskich, a jutro będziemy dalej spokojnie razem żyć.” (Fragment książki)