Brzmienie Holokaustu

Tom opowiadań, montaży, jak je nazywała Debora Vogel, zrodził się nie tylko z (dziś zaginionej) korespondencji z Schulzem, ale również z jej własnych, oryginalnych teorii estetycznych. Vogel fascynowała się konstruktywizmem w malarstwie i modernizmem w literaturze, ale w głębi duszy pozostała chyba artystką liryczną. Swym tekstom starała się nadać cechy gazetowego reportażu, kompozycji złożonych z pojedynczych szybkich ujęć, jak gdyby niepoddanych selekcji. Jej bohaterowie, umyślnie schematyczni i podobni do manekinów, spacerują ulicami wymyślonego, geometrycznego miasta, które przypomina na przemian Paryż i Lwów.
A jednak, choć wyzbyci cech indywidualnych, owi zajęci życiem kelnerzy, fryzjerki, ondulowane damy robotnicy i żołnierze, są bardzo ludzcy, kiedy wsłuchują się w słowa wszechobecnego tanga.
Niniejszy tom jest wznowieniem przedwojennego wydania, wzbogaconym o dalsze utwory Debory Vogel, pisane w jidysz i nigdy wcześniej nie publikowane.
Książka ilustrowana jest pracami Henryka Strengi. Autorką posłowia jest Karolina Szymaniak.

O Jak odmówić, by nie urazić i nie narazić się innym, często możniejszym tego świata? Z tym problemem mierzyło się wielu ludzi pióra. A zatem utwory, w których autorzy mniej lub bardziej zręcznie bronią się przed stworzeniem dzieła, na przykład chwalącego czyny patrona, władcy lub innej wpływowej postaci, czy też szerzej, korygują żywione wobec nich oczekiwania co do treści, formy i stylu utworu, mają wielowiekową tradycję. Zwykle w pierwszej kolejności wymienią się wiersze Anakreonta i jego naśladowców (fragm. 2, 9, 23, 26 West) oraz prolog Aitiów Kallimacha (fragm. 1 Pfeiffer). Literacka odmowa przybiera różne postacie, odmiennie definiowane i nazywane w traktatach teoretycznoliterackich — recusatio, praeteritio, accismus, priamel. ze Wstępu

Przypomniane i zrekontekstualizowane przez Autorkę nowele nie pozwalają się już traktować protekcjonalnie jako przykłady literatury minorum gentium. Domagają się nowych interpretacji nowego rozmieszczenia zarówno na mapie literackich zjawisk polskiego romantyzmu, jak i w hierarchii ważnych w epoce gatunków. Przede wszystkim jednak zaproponowane przez Wojciechowską odczytania romantycznych nowel fantastycznych pozwalają z zupełnie innej perspektywy spojrzeć na kulturę literacką „południa” polskiego XIX wieku, pozwalają wskazać niedoceniane do tej pory obszary tematyczne i zjawiska estetyczne. W kontekście oświeceniowo-romantycznego przesilenia, jakiego świadkiem była tamta epoka, nowele fantastyczne stają się rodzajem pryzmatu, który pozwala rozpoznać pierwsze symptomy narodzin nowoczesności – z jej wewnętrznymi sprzecznościami, nakierowaniem na dysonanse relacji jednostka a społeczeństwo, ambiwalentnym stosunkiem do nowoczesności, wreszcie dialektyczną relacją między doświadczanym odczarowaniem świata i marzeniem o jego ponownym zaczarowaniu. (z recenzji Iwony Węgrzyn)

Wydaje się, że po okresie wzmożonej uwagi krytyków i badaczy literatury obejmującej dzieła Wierzyńskiego i Skamandra […] twórczość skamandrytów nie cieszy się obecnie szczególnym zainteresowaniem, zwłaszcza młodszego pokolenia badaczy. Nie wnikając w przyczyny takiego stanu rzeczy […], trzeba z satysfakcją stwierdzić, że zredagowany przez Wacława Lewandowskiego i Jakuba Osińskiego zbiór interpretacji utworów Kazimierza Wierzyńskiego przerywa niejako naukowo-krytyczne „milczenie” o skamandrytach i w jakimś sensie na nowo wprowadza do zbiorowej świadomości twórczość wybitnego poety grupy. Że okazja jest rocznicowa (125 lat od urodzin poety, 100 lat od jego debiutu, 50 od śmierci), nie ma w moim przekonaniu żadnego znaczenia. Po prostu się Wierzyńskiemu taki tom interpretacji należał.

Z recenzji prof. dr. hab. Józefa Olejniczaka (Uniwersytet Śląski w Katowicach)

Czytanie Wierzyńskiego wpisuje się […], po pierwsze, w tradycje podobnego rodzaju przedsięwzięć – jako projekt badawczy przynosi plon w postaci kilkunastu studiów, odczytujących fragmenty znaczącego w literaturze dorobku, sytuuje się zatem w kontekście znanych od dawna praktykowanych przedsięwzięć naukowych czy naukowo-dydaktycznych […]. Po drugie, […] książka spełnia autentyczne oczekiwania najlepiej pojętego „wydawnictwa jubileuszowego”.

Z recenzji dr. hab. Mariusza Zawodniaka, prof. Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

Pierwsze ciało Brunona Schulza było z krwi i kości. Jak każde ciało, było miejscem egzystencji. Widzimy je w ruchu – w narodzinach, w umieraniu, w zmęczeniu, w seksie i śmiechu. Drugie ciało pisarza jest obecne w jego dziele. To ciało przez Schulza rozmnażane i rozpraszane. Szukające dla siebie formy w słowach i obrazach.
Pierwsze i drugie ciało pisarza nie istnieją rozdzielnie. Nie są swoimi przeciwieństwami. Nie są też w pełni tożsame. To raczej dwa ciała zawsze skierowane ku sobie, ocierające się o siebie, nawzajem się różnicujące. A przecież czasem się spotykają.
Drugie ciało pisarza to zbiór jedenastu ilustrowanych esejów, których tematem przewodnim są erotyczne i żałobne ciała Brunona Schulza. Zarówno te stworzone przez autora Sklepów cynamonowych w prozie, rysunkach i grafikach, jak i te powstające po jego śmierci – w postaci artystycznego hołdu lub martyrologicznego kultu.

Estetyczne impresje. Powtórzenia – powroty – perspektywy to książka jubileuszowa dedykowana profesor Annie Krajewskiej, literaturoznawczyni, twórczyni Zakładu Estetyki Literackiej na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, redaktorki czasopisma naukowego „Przestrzenie Teorii”. Składające się na tom teksty to dwadzieścia dwa artykuły naukowe ofiarowane profesor Annie Krajewskiej przez uczniów, współpracowników i przyjaciół nie tylko z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, ale także z wielu innych ośrodków akademickich. Słowo estetyka jest tu kluczowe, bowiem Jubilatka stworzyła od podstaw ośrodek badań nad estetyką literacką, a następnie wraz ze swoimi uczniami rozszerzyła badania na teatr, sztukę czy szeroko pojęte teksty i zjawiska kultury. Natomiast słowo impresje wskazuje na subiektywne nawiązania badaczy z różnych dyscyplin do estetycznych zagadnień będących przedmiotem namysłu Jubilatki. Szeroki i wieloaspektowy wpływ estetycznych przemyśleń Jubilatki na współczesną humanistykę potwierdzają teksty napisane na tę okazję przez badaczy z zakresu: literaturoznawstwa, językoznawstwa, dramatoznawstwa, teatrologii, filmoznawstwa, medioznawstwa, kulturoznawstwa czy historii sztuki