Bydgoska krwawa niedziela

Afazja polska jest próbą zmierzenia się z nieopowiedzianą lub słabo znaną historią XX wieku. Wychodząc od konstatacji, że Polska po komunizmie przypomina człowieka, który w wyniku traumatycznych doświadczeń utracił zdolność autoekspresji oraz umiejętność określania własnego miejsca w świecie, odtwarza Przemysław Dakowicz pierwsze akty niemieckiego i sowieckiego terroru, wymierzonego przede wszystkim w polskie elity kulturalne, społeczne i polityczne.
Eseje zebrane w tomie koncentrują się wokół najbardziej symbolicznych wydarzeń pierwszych miesięcy II wojny światowej, widzianych wszelako przez pryzmat skomplikowanego procesu społeczno-kulturowej inżynierii, trwającego od jesieni 1939 roku do przełomu lat 80. i 90. minionego stulecia. Czytelnik przemierza wraz z narratorem ulice obleganego przez Sowietów Grodna, towarzyszy w ostatniej drodze generałowi Józefowi Olszynie-Wilczyńskiemu oraz kapłanom z katedralnej kapituły w Pelplinie, staje nad zbiorowymi grobami Piaśnicy i Szpęgawska, obserwuje z bliska wyborczą farsę na wschodnich ziemiach II Rzeczypospolitej zagarniętych przez ZSRS.
Opisowi przeszłości towarzyszy tu refleksja nad Polską współczesną, podejmującą – chaotycznie i nie w pełni skutecznie – próbę skonfrontowania się z nieprzepracowaną traumą, zrozumienia doświadczeń minionych dziesięcioleci i zrekonstruowania utraconej zbiorowej pamięci.

Gdzie znajdowała się najważniejsza w powstańczej Warszawie barykada? Dlaczego przed „krową” należało chować się w bramie? Kiedy Powstanie Warszawskie objęło Puszczę Kampinoską? Dlaczego na powstańczym Murze Pamięci można odnaleźć nazwiska lotników amerykańskich, brytyjskich i kanadyjskich? Na te i inne pytania odpowiadają historycy z Muzeum Powstania Warszawskiego w książce „Chcieliśmy być wolni. Powstanie Warszawskie 1944”, przekrojowej pozycji o jednym z najważniejszych wydarzeń w historii Polski. To książka zarówno dla miłośników historii Powstania, jak i dla osób, które dopiero chciałyby dowiedzieć się, co dokładnie wydarzyło się w Warszawie latem 1944 roku.

Zawsze w cieniu. Zawsze potrzebni. Wreszcie docenieni. Kapelani Powstania Warszawskiego.

Gdy kapituluje Starówka, żal za grzechy i rozgrzeszenie stają się cenniejsze niż życie. Generał Antoni Chruściel „Monter” „poleca wprowadzenie w oddziałach jednolitych modlitw porannych i wieczornych”. Wśród ruin nie milkną nabożeństwa. W pierwszą niedzielę Powstania na Powiślu mszę celebruje kapelan oddziału „Konrad”.
Kapelani Powstania. Było ich około stu pięćdziesięciu. Czterdziestu zginęło w czasie sześćdziesięciu trzech dni walk. Pierwszym, który poległ tuż po rozpoczęciu Godziny „W”, był ksiądz Tadeusz Burzyński; dziś jest kandydatem na ołtarze. Dominikanina Michała Czartoryskiego i pallotyna Józefa Stanka beatyfikował Jan Paweł II. Jan Zieja wciąż zawstydza ewangeliczną prostotą życia. Wszyscy dopiero dziś odzyskują miano bohaterów.

Stanisław Zasada stworzył porywające portrety dziesięciu kapelanów Powstania Warszawskiego, księży, którzy towarzyszyli powstańcom roku 1944 i sami walczyli. Ich życiorysy są dowodem na to, jak potężna jest siła Ducha. Nawet w obliczu klęski. Pisząc o ludziach walczących w Powstaniu Warszawskim, zbyt nachalnie eksponujemy ich heroizm. Chętnie podejmujemy spory o sens Powstania, zderzając romantyczne, desperackie wołanie o nadzieję w beznadziejności z chłodnym racjonalizmem Jasienicy lub Cata-Mackiewicza.

Ta książka nie jest o populistycznej chwale bohaterów ani o namiętnych sporach o polityczny, historyczny, militarny sens walki, ale o zwyczajnie rozumianej obywatelskiej i kapłańskiej powinności wobec wspólnoty. dr Marek Lasota, historyk, dyr. Muzeum Armii Krajowej w Krakowie

Poruszająca historia tych, którzy dodawali odwagi i nadziei setkom tysięcy warszawiaków. Kamil Janicki, historyk, autor, red. nacz. portalu CiekawostkiHistoryczne.pl

Stanisław Zasada – dziennikarz, redaktor, reportażysta, absolwent Polskiej Szkoły Reportażu. Współpracuje z „Gazetą Wyborczą”, „Tygodnikiem Powszechnym”, miesięcznikiem „W Drodze”. Do najważniejszych jego książek należą: Generał w habicie, Wyznania księży alkoholików, Stan wojenny. Stan codzienny. 101 ważnych spraw.

ublikacja Gdy człowiek był numerem pragnie przybliżyć Czytelnikowi losy osobowe Juliana Szczotki opisanen a podstawie jego osobistych przeżyć oraz korespondencji więziennej z obozów Auchwitz i Buchenwald, aby wielee z tego, co się wówczas działo nie popadło w zapomnienie. Julian Szczotka urodził się 14 lutego 1913 r. w Milówce. Po ukończeniu Państwowego Gimnazjum w Żywcu podjął naukę w Seminarium Nauczycielskim im. Grzegorza Piramowicza w Białej Krakowskiej. Służbę wojskową rozpoczął na Dywizyjnym Kursie Podchorążych Rezerwy Piechoty 21 DPG przy 4 PSP w Cieszynie. Awans na podporucznika rezerwy uzyskał 1 stycznia 1938 r. Ukończył również kurs dla przewodników Junackich Hufców Pracy w Warszawie. Pracę nauczyciela, którą podjął w Opocznie kontynuował następnie w Olimpiowie. Za działalność oświatową w ramach ZWZ/AK został aresztowany z grupą innych nauczycieli przez Niemców 4 czerwca 1942 r. w Wójcinie pow. Opoczno. Po krótkim pobycie w więzieniu w Tomaszowie Mazowieckim był przewieziony do KL Auschwitz, gdzie otrzymał numer 38100. 10 marca 1943 r. wraz z wieloma Polakami został przetransportowany do KL Buchenwald, gdzie pod numerem 11593 przebywał do lipca. 27 lipca 1943 r. był przeniesiony do podobozu w Kassel Druseltal. W obliczu zbliżającej się klęski Niemiec i likwidacji podobozów 10 marca 1945 r. ponownie trafił do Buchenwaldu, z którego był ewakuowany transportem kolejowym na wschód. Wyzwolenia doczekał się w Terezinie 8 maja 1945 r. Do Polski powrócił 12 czerwca 1945 r. podejmując od września pracę nauczyciela w Rajczy, a następnie w Milówce. Oprócz pracy zawodowej był aktywnym organizatorem życia kulturalno – społecznego. Jego brat Stanisław był jedną z pierwszych polskich ofiar obozu w Buchenwaldzie. Julian Szczotka zmarł 29 grudnia 2012 r.

Powstanie Warszawskie - prawda ukryta w dokumentach
Dyskusja na temat konieczności i sensu Powstania Warszawskiego rozpoczęła się jeszcze przed jego wybuchem i toczy się nadal. W ręce czytelników trafia nowy i niezwykle ważny głos w tej dyskusji — książka Andrzeja Leona Sowy, wybitnego historyka cenionego za niezwykle rzeczowe podejście do omawianych zagadnień i za skrupulatność w badaniu źródeł.
Kto wydał wyrok na miasto? to nie tylko analiza krytyczna przyczyn Powstania Warszawskiego. Andrzej Leon Sowa w oparciu o źródła i dokumenty obala mity, ujawnia tajemnice i przybliża słabo znane, a kluczowe szczegóły decyzji polskiego dowództwa od 1939 roku oraz ukazuje na nowo działania Armii Krajowej, ich założenia i przebieg. Od dziś żadna merytoryczna dyskusja o Powstaniu Warszawskim nie będzie mogła odbyć się z pominięciem głosu Andrzeja Leona Sowy, bez względu na to, czy ostatecznie zgodzimy się z tezami autora, czy też nie.
Kto wydał wyrok na miasto? ma szansę stać się pozycją klasyczną, a już na pewno — jedną z najważniejszych książek historycznych roku.