Bydlęce brzemię

Książka jest interesującym i bogatym empirycznie i teoretycznie opracowaniem dotyczącym zmian społecznych zachodzących w społeczeństwach proradzieckich, a zwłaszcza w społeczeństwie rosyjskich i narodach syberyjskich.
Zawarte w niej artykuły podejmują ważne kwestie poszukiwania swojej tożsamości i miejsca w ogromnej "przestrzeni" powstałej po rozpadzie ZSRR. Autorzy próbują odpowiedzieć na pytania dotyczące m.in. postaw wobec zróżnicowań etnicznych i kulturowych tych społeczeństw, poszukiwań i budowy ich odrębności kulturowo-etnicznej za pomocą zarówno "tradycyjnych" metod (takich jak pamięć genealogiczna lub odwołań do tradycyjnych kultów religijnych), jak i nowoczesnych środków, związanych z polityką i tworzeniem miejsc pamięci.
Analizowane procesy, zwłaszcza próby tworzenia własnych narracji o przeszłości lub jej zawłaszczania - jak piszą autorzy - nie są łatwe i toczą się zazwyczaj w sytuacji napięć i sporów.
Ważną częścią tej książki są opracowania na temat Polaków w krajach byłego ZSRR, analizy prób odnowienia pełnego życia narodowego oraz trudnych (i czasami zaskakujących) wyzwań związanych z trudami przyjazdu do kraju przodków.

Oddajemy do rąk Czytelników książkę, w której staramy się uchwycić i zinterpretować nowe zjawisko pobudzenia obywatelskiego miast przez aktywizm miejski. Z jednej strony usiłujemy wskazać pewne dominujące tendencje występujące w obszarze aktywizmu miejskiego, z drugiej zaś pokazać odmienność jego typów, z którymi spotykamy się obecnie w polskich miastach.

Pierwsza część prezentowanej książki poświęcona jest wykorzystaniu przez ruchy miejskie protestu jako głównego narzędzia wpływu i sposobu zasygnalizowania nowego problemu lub potrzeby. W drugiej części ukazane są popularne praktyki społeczne polegające na samoorganizacji w myśl hasła „róbmy swoje”, w nadziei, że otoczenie (społeczne, instytucjonalne) albo nie będzie przeszkadzać, albo się zmieni zmuszone do tego siłą dobrego przykładu. Część trzecia opisuje zaś procesy instytucjonalizacji zmiany społecznej wnoszonej przez ruchy miejskie i obejmuje teksty, w których pokazane są zarówno przykłady modelowych rozwiązań ustanawiających formalną kooperację między władzą a mieszkańcami, jak i upowszechnione narzędzia, za pośrednictwem których dokonuje się wpływ społeczny.

Redaktorki naukowe

Szeroko cytowana, napisana przez wybitnych uczonych amerykańskich książka przedstawia strategie analizy danych jakościowych. Ukazuje proces badawczy jako interakcję społeczną, a także zwraca uwagę na etyczne aspekty badań. Odpowiada na pytanie: jak w sposób systematyczny, rzetelny i wiarygodny prowadzić badania jakościowe?
Czytelnik dowiaduje się o ścisłych powiązaniach między teorią, metodologią i empirycznymi badaniami jakościowymi. W książce przedstawiono wszystkie etapy badań terenowych – zbieranie, ogniskowanie i analizowanie danych oraz przedstawianie wyników.
Napisana z interakcyjnej perspektywy socjologicznej książka ma charakter interdyscyplinarny. Może służyć jako podstawowy podręcznik do nauczania metod jakościowych w socjologii, antropologii społecznej, etnografii, a także w naukach politycznych. Będzie szczególnie przydatna w badaniu takich zagadnień jak: relacje społeczne i komunikacja społeczna, subkultury i style życia, stosunki edukacyjne, stosunki pracownicze, przestępczość i dewiacja, organizacje społeczne i ruchy społeczne, sfera publiczna, administracja i polityka.

Niniejsza publikacja to analiza ogólnopolskich badań socjologicznych przeprowadzonych w 2020 r. wśród uczniów liceów, techników i szkół branżowych. Po krótkim wprowadzeniu teoretycznym Autor oddaje głos młodzieży, aby poznać jej opinie na temat duszpasterzy – tych, z którymi mają kontakt na co dzień, i tych, którzy kierują Kościołem. Co młodzi ludzie cenią u księży, a czego nie tolerują? Jakie maja wobec nich oczekiwania? Czy można skuteczniej docierać do nich z przekazem Ewangelii? Które wartości promowane przez Kościół przyjmują, a które odrzucają? Jakie przybierają postawy wobec zinstytucjonalizowanej religii i czym je argumentują?

Wszyscy, którym zależy na tym, by proces emigracji młodzieży polskiej z Kościoła został zahamowany, powinni uważnie przeczytać tę książkę. Jest ona ważna z teoretycznego i empirycznego punktu widzenia, ale zawiera także – przynajmniej pośrednio – ważne rekomendacje wychowawcze dla duchowieństwa, a zwłaszcza dla katechetów.

(Z recenzji ks. prof. dr. hab. Janusza Mariańskiego KUL)

Za ciekawy zabieg metodologiczny należy uznać to, ze dużą część publikacji stanowią obszernie przytoczone wypowiedzi młodych ludzi na temat duchownych, natomiast własne komentarze Autor ogranicza do niezbędnego minimum. Można powiedzieć, że tym samym oddaje głos ludziom młodym, pozwalając, aby wypowiedzieli to, co myślą, własnym językiem, bez ograniczeń i niedomówień, z niekiedy brutalną szczerością. Niektóre z tych wypowiedzi mogą poruszać lub nawet oburzać, ale każda z nich skłania do refleksji. Jak słusznie zauważa Autor, młodzież określa w ten sposób wzór oraz „antywzór” kapłana. Warto przyjrzeć się każdemu z nich.

(Z recenzji dr hab. Agnieszki Zduniak, prof. UKSW)

Życie nie może się ograniczać tylko do tego, że jestem transpłciowa. Wolałabym słyszeć pytania „jak się masz?” i „co słychać?”, jakie zadaje się wszystkim innym ludziom.

Dla nauki transpłciowość nie jest już zagadką, a dla psychiatrii nie jest „chorobą”. Ale w społeczeństwie osoby, które uświadomiły sobie, że urodziły się w ciele niepasującym do tego kim są, wciąż pozostają niezrozumiałe i obce.

Książka Pauli Szewczyk pozwala je zrozumieć, zbliżyć się do nich tak bardzo, że zaczynamy słyszeć ich wyznania i dramaty, choć wyrażane są szeptem. Słyszymy Stasia, który zanim wyprowadził się z domu, prowadził podwójne życie – wśród znajomych był sobą, dla rodziców pozostawał “córką”. Słyszymy Kornela zmagającego się ze stanami lękowymi, depresją i myślami samobójczymi – chłopaka, którego w szpitalu psychiatrycznym wysłano na oddział dla młodych kobiet. Słyszymy Tima, usiłującego nie tylko ułożyć się z ciałem, które mu doskwiera, ale i z losem migranta. Przyjechał do Polski, bo w rodzinnej Białorusi osobom takim jak on żyć jest jeszcze trudniej. Słyszymy i Klarę, usiłującą przezwyciężyć lęk graniczący z obsesją, że ktoś odkryje zmianę danych w jej dowodzie i dla otoczenia nigdy nie będzie kobietą. Słyszymy także wiele innych głosów, dzięki którym każda z osób występujących w książce staje się nam bliska.

Bohaterkami i bohaterami „Ciał obcych” są osoby transpłciowe, ale też ich partnerzy, partnerki oraz rodzice. Tacy, którzy wciąż nie pogodzili się z faktem, że ich ukochany syn wcale nie jest chłopcem czy ci, którzy tożsamość dziecka zaakceptowali łatwo, choć rodzicielskie wsparcie to za mało, by dziecku chciało się żyć.

Ale jest to też opowieść pełna miłości i wiary w to, że przełamanie bariery nieakceptacji i niezrozumienia to tylko kwestia czasu. Czytający książkę Pauli Szewczyk mają szansę przekroczyć tę barierę już teraz.

Dr Beata Bochnia ujęła w tej książce wiele ze swojego przebogatego doświadczenia pracy z rodzinami, ale także z osobami wykluczonymi i bezdomnymi.