Byłam opiekunką

‘Dziewica Orleańska’ – dramat wierszem Friedricha Schillera wydany po raz pierwszy w 1801 roku, oryginał w języku niemieckim. Opowiada on o losach Joanny d’Arc. Na podstawie tego dramatu powstała opera „Joanna d’Arc” (muzyka: Giuseppe Verdi, libretto: Temistocle Solera, prapremiera 1845) oraz „Dziewica Orleańska” (muzyka i libretto: Piotr Czajkowski, prapremiera 1891).

Freuda teoria snów. Komedia w 3 aktach

Dramat ten, napisany w V wieku p.n.e. podczas wojny peloponeskiej, opowiada historię zmowy kobiet – na których czele stoi tytułowa bohaterka – decydujących się na solidarną kobiecą wstrzemięźliwość seksualną, mającą skłonić mężów do zawarcia pokoju. Pacyfistyczna wymowa dzieła, połączona z rubasznym dowcipem, od stuleci zapewniają rozrywkę i refleksję kolejnym pokoleniom odbiorców.

Nowe tłumaczenie „Lizystraty” wpisuje ten klasyczny utwór we współczesny kontekst oraz wydobywa z niego humorystyczny i obrazoburczy potencjał, ale przede wszystkim udowadnia uniwersalność tej opowieści. Olga Śmiechowicz, tłumaczka, tak określa jego charakter:

„Akt przekładu tekstu literackiego jest jego interpretacją. Nie chciałam proponować Czytelnikowi lektury antykwarycznego zabytku myśli ludzkiej, który przetłumaczony mot à mot, okaże się niestrawialny dla współczesnego metabolizmu. Czytając grecki oryginał, zastanawiałam się, jaka była intencja wypowiedzenia kolejnych wersów. Słowo w teatrze tworzy rzeczywistość. Moim najważniejszym zadaniem było więc wychwycenie sensu zapisanego przez antycznego autora i wyartykułowanie go współczesną, atrakcyjną polszczyzną, która będzie dynamicznie prowadzić Czytelnika przez całą historię. Dlatego mój przekład nie jest ani filologiczny, ani poetycki – jest propozycją myślenia o tekście antycznej komedii”.
Olga Śmiechowicz (ze wstępu)

Nie-Boska komedia jest dramatem romantycznym należącym do kanonu literatury polskiej. Dzieło powstało w 1835 roku i porusza wielkie problemy swojego czasu. Autor rozważa w nim kwestię roli poety romantycznego, pyta o ostatecznego sprawcę historii – czy jest nim człowiek czy Bóg, a także zastanawia się nad konfliktem polityczno-społecznym pomiędzy arystokracją a resztą społeczeństwa. Bohater dramatu hrabia Henryk reprezentuje zarazem poetę romantycznego, którego poezja staje się dla najbliższych źródłem cierpienia, i zaangażowanego w życie polityczne arystokratę, który sprzeciwia się rewolucji. Jego oponentem jest Pankracy, wyznawca nowego porządku i przywódca uciśnionych. Kiedy dochodzi do starcia, obóz arystokracji okazuje się tchórzliwy i egoistyczny, a obóz rewolucjonistów mściwy, ogarnięty pragnieniem odebrania przywilejów arystokracji i zajęcia jej miejsca. Hrabia ginie na polu walki, ale przegrywa także Pankracy, który odkrywa, że nowy ład jest jedynie zamianą ról. Ostatnia scena, w której nad zrujnowanym przez rewolucjonistów światem ukazuje się Chrystus, jest wyrazem wiary autora w Opatrzność czuwającą nad ludzkimi dziejami.

Lektura dla szkół średnich

Nie szukałam domu. Długie lata wzbraniałam się przed wyjazdem do Polski, bo czym jest dom bez żyjących w nim ludzi? Również wtedy, gdy pojawiła się taka możliwość tamtej pamiętnej wiosny, wahałam się, ale w końcu zdecydowałam się na wyjazd. Pojechałam do Polski, aby odnaleźć trzydzieści dwa lata życia Andy; pojechałam, aby odnaleźć słowa.

Długie lata od czasów dzieciństwa i jeszcze dłużej od okrutnej śmierci ciotki Andy w Polsce Autorka jedzie tam, aby wspominać. Aby odnaleźć słowa. To słowa, które nie zostały jej dane. W pewnym sensie jedzie tam, aby w końcu spisać fragmentaryczną i bolesną historię swojej ciotki, z którą odczuwa bliską więź, choć nigdy jej nie poznała. Historię rzucającą również światło na dzieciństwo samej Autorki na ulicy Bialika w Tel Awiwie, z której wyłania się także obraz całej rodziny. Tam gdzie był most to przepiękna i wielowarstwowa literatura wspomnieniowa, złożona ze scen, gdzie ożywają zmarłe i żywe postacie, a wyobraźnia przeplata się z pamięcią.
Gdy książka już była prawie napisana, zmarła matka Autorki, siostra Andy, jak gdyby czekała w skrytości serca, aż jej córka połączy niewidzialne nici z lat, gdy panowało milczenie. Wówczas Autorka była już gotowa na rozstanie. Słowa, które odkryła w historii swojej ciotki, a następnie w historii całej rodziny, składają się na cudowne i precyzyjne pisarstwo, zatrzymujące na chwilę czas i wypełniające go znaczeniem, które utracił.
Einat Yakir

Pod koniec czerwca 2021 roku w centrum Oslo, dochodzi do zuchwałego napadu na bank. Sprawca zostaje ujęty, ale norweska policja nie potrafi ustalić jego tożsamości. Śledztwo zyskuje międzynarodowy zasięg i dopiero po kilku tygodniach, okazuje się, że bandyta jest obywatelem polskiego pochodzenia. Mężczyzna jednak odmawia składania jakichkolwiek wyjaśnień i rezygnuje z usług obrońcy, który został mu przydzielony z urzędu. Dochodzi do rozprawy sądowej, a wyrok brzmi - osiem lat pozbawienia wolności.
Z początkiem jesieni, przyjeżdża do Norwegii Jolanta Ossakowska, niezależna producentka niszowych programów paradokumentalnych oraz telewizyjnych reportaży. Urodziwa kobieta o przebojowym charakterze ma nadzieję, że nakłoni przestępcę do zwierzeń i dzięki temu, będzie miała okazję nakręcić interesujący materiał dokumentalny...