Chopinowskie rezonanse. Refleksje interdyscyplinarne

Ziemia polska stała się widownią bezprecedensowego mordu na niewinnych ludziach, żydowska cywilizacja w Polsce przestała praktycznie istnieć. Jak więc uregulować dług z umarłymi, jakie na nas, Polakach i Żydach, ciążą zobowiązania? Zagadnienia to trudne, ale trzeba badać je i poddawać wnikliwej analizie. Bez poszukiwania prawdy nie ma wyzwolenia, oczyszczenia serce i "regulowania" rachunków, szczególnie tego najważniejszego - rachunku sumienia.

Książka pod redakcją Tadeusza Sucharskiego i Marty Murawskiej składa się z 21 tekstów, głównie młodych badaczy. Bardzo ważny to tom, kolejny etap w badaniach nad relacjami polsko-żydowskimi. Nie tylko młodość rozlicza się z przeszłością, ale, co najważniejsze, podjęte zostały różnorodne tematy ważne nie tylko dla polskiej nauki, ale i dla szeroko rozumianego społeczeństwa (z recenzji dra hab,, prof. UG Dariusza Konrada Sikorskiego)

Pomysł na niniejszą publikację zrodził się podczas “Spotkań z kulturą współczesną”. [...] Oprócz różnorodności podjętych zagadnień (tradycja w kulturze, kultura słowa, kultura audiowizualna, reklama, komiks), teksty reprezentują zróżnicowaną formę. [...] Autorzy artykułów dokonali starań, by proponowany zbiór mógł stanowić materiał dydaktyczny, pomoc dla nauczycieli, by pomógł kształtować refleksyjną i krytyczną ocenę zjawisk współczesnej kultury. Mam nadzieję, że pozwala spojrzeć na fenomen różnorakich aspektów kultury w sposób interdyscyplinarny (ze Wstępu).
Beacie Lisowskiej udała się trudna sztuka uczynienia książki prawdziwym podręcznikiem dla nauczycieli podejmujących w swej pracy wątki kulturoznawcze [...] omówione w tomie obszary to te sfery kultury współczesnej, z którą młodzi ludzie spotykają się najczęściej. Problem polega na tym, że często brakuje im rozsądnego „przewodnika”, który nauczyłby ich, jak być świadomym i krytycznym odbiorcą reklamy i powiedział, dlaczego komiks jest (może być) wartościowym gatunkiem literackim. […] Nauczyciele znajdą w niej scenariusze lekcji, ale także teksty analityczne. Z wszystkich – przy odrobinie dobrej woli – mogą zrobić dobry użytek (z recenzji prof. Andrzeja Pitrusa).

Komiks i kryminał, zbuntowana awangarda, melancholijne „mgły Północy”, realizm fantastyczny, wyparta historia z bohaterskim Dylem Sowizdrzałem w tle, flamandzkie malarstwo czy wreszcie artystyczna francuszczyzna belgijskich twórców, ochrzczona w końcu XIX wieku mianem „małpiego wykwitu” – oto Belgia i jej różnorakie wcielenia, ukazujące kulturową niejednorodność, złożoność i bogactwo. Trzy języki, trzy wspólnoty i jedna, dwujęzyczna Bruksela w samym sercu zjednoczonej Europy.
Niniejsza publikacja ma przybliżyć polskiemu czytelnikowi specyfikę francuskojęzycznej Belgii, poszukującej swojego oblicza nieprzerwanie od ukonstytuowania się belgijskiej państwowości, czyli od początków XIX wieku. Mowa tu będzie o literaturze, która stała się dla Belgów ważnym narzędziem definiowania tożsamości, żywo reagującym na wszelkie przemiany zachodzące w historii, zarówno politycznej, jak i społecznej. Nieobojętna jest jej ani dekolonizacja, ani emancypacja kobiet, ani los współczesnych uchodźców, ani dziewiętnastowiecznych emigrantów. Żywi się chwalebną przeszłością walecznej Flandrii i traumatycznymi wydarzeniami dwudziestowiecznych wojen. Pisana jest piórem i pędzlem, zapatrzona w niepokojące wizje Breughla czy Boscha, zafascynowana maskami Ensora i nadrealistycznymi refleksjami Magritte’a. Odpowiedzi na pytania: kim jesteśmy i jacy jesteśmy, szuka w światach równoległych Raya lub dystopijnej rzeczywistości Sternberga czy Quiriny’ego. Nurtuje ją wreszcie – choć może przede wszystkim – brak języka, który należałby wyłącznie do niej. A ponieważ język belgijski nie istnieje,
trzeba go wymyślić.
Książka Belgiem być to więcej niż historia literatury belgijskiej. To podróż w poszukiwaniu tożsamości, prowadząca nas krętą ścieżką między przeszłością i pulsującą teraźniejszością, między Flandrią, Brukselą, Walonią i Paryżem, między snem i jawą, tekstem i obrazem.

Klio, muza historii, z impetem wtargnęła na terytorium Melpomene.
P.J. Rhodes

W starożytnej Grecji teatr był pierwszym przejawem kultury masowej. Z opiniotwórczej siły tego medium zdawali sobie sprawę zarówno archonci zezwalający na wystawienia, finansujący je choregowie, jak i sami twórcy. Komediopisarze i tragediopisarze sprawnie manipulowali historiami zaczerpniętymi z mitów, by mówić o aktualnych wydarzeniach rozgrywających się poza sceną Teatru Dionizosa. Ambitny cel, postawiony przez Autorkę, polega na odczytaniu zachowanych dramatów poprzez historyczny i polityczny kontekst ich powstania, co może radykalnie zmienić możliwości interpretacyjne, które dotychczas ograniczano do aspektów estetyczno-literackich.

„Postrzegam książkę pani Śmiechowicz jako ciekawy tekst wpisujący się w nurt badań tych, którzy nierozerwalnie łączą piątowieczną ateńską «culture» z «power»”.
Prof. dr hab. Krystyna Bartol

„Otrzymaliśmy szerokie i barwne wprowadzenie do greckiego dramatu. (…) Język harmonijnie łączy naukową erudycję i akademicki warsztat z żywą, wciągającą narracją. (…) Nie tylko nie posiada żadnej konkurencji w dotychczasowych publikacjach polskojęzycznych, ale może spokojnie konkurować z wszystkimi pracami badaczy swojej dziedziny”.
Dr hab. Krzysztof Bielawski

Opis głównych nurtów Dyskursów o Macedonii opiera się na najważniejszych oraz najnowszych polskich i obcych opracowaniach z zakresu lingwistyki tekstu i dyskursu. Istotną cechą analiz jest wyeksponowanie zagadnień dotyczących teorii i praktyki dyskursu w macedońskiej kulturze, języku, literaturze, polityce i mediach. Popularność dyskursu przewyższyła najśmielsze oczekiwania jego twórców i badaczy. Może on dotyczyć wielu odrębnych merytorycznie i metodologicznie obiektów, a ich inter- i subdyscyplinarność łączy - wszechobecna w życiu społecznym, kulturowym i politycznym - dyskursywność, która ujawnia się nie tylko w codziennych, lecz także często ekstremalnych uwarunkowaniach życia macedońskiego społeczeństwa, państwa i narodu. Niniejsze ujęcie sytuuje dyskurs w teorii lingwistyki komunikacyjnej wraz z wypracowanymi w jej obrębie klasyfikacjami, a także jako istotny element analizy dyskursu w dwóch jej podstawowych odmianach: językoznawczej i politologiczno-medialnej.

Przekrojowa analiza zagadnień dotyczących ontologii dźwięku w filmie. Wykorzystując definicję sztuki sformułowaną przez Władysława Tatarkiewicza, autor omawia sposoby tworzenia, funkcjonowania i percepcji warstwy dźwiękowej oraz jej znaczenie w kreowaniu filmowej rzeczywistości. Tematyka dotycząca audytywnego konstruowania formy filmu, powstawania przeżycia estetycznego oraz wyrażania emocji przedstawiana jest z perspektywy kognitywnej.

A cross-sectional analysis of issues related to the ontology of sound in film. Using the definition of art formulated by Władysław Tatarkiewicz, the author discusses methods of creation, function and perception of the sound layer as well as its importance in creating film reality. The subject matter, presented from a cognitive perspective, relates to auditory construction of the film form, the creation of the aesthetic experience and expressing emotions.