Ciekawe przypadki z życia książki, czyli Nie jest grzechem lubić książki dla nich samych

Publikowany numer czasopisma „Nowa Biblioteka. Usługi, Technologie Informacyjne i Media” poświęcony jest systemom i narzędziom komunikacji naukowej – problematyce, która znalazła już swoje miejsce w obszarze badań humanistycznych i społecznych. Przygotowany tom dotyczy wybranych aspektów tego zagadnienia; składa się na niego siedem oryginalnych prac.
Edyta Gałuszka w pracy Repozytorium instytucjonalne jako narzędzie komunikacji naukowej i promocji nauki przybliża założenia idei Open Access przyczyniającej się do popularyzacji wiedzy oraz jej rozwoju. Na przykładzie Repozytorium Uniwersytetu Jagiellońskiego przedstawia sposób funkcjonowania repozytoriów, korzyści płynące z publikowania w otwartym dostępie oraz wskazuje miejsce, jakie repozytoria instytucjonalne mogą zajmować w komunikacji naukowej. Trwająca obecnie rewolucja informacyjna przenosi masową komunikację społeczną do sieci Internet. Anna Kamińska zwraca uwagę na fakt, że w przypadku społeczności o formalnych związkach współpracy (zwłaszcza badawczych i naukowych) „tradycyjne” narzędzia komunikacji w sieci, jak poczta elektroniczna czy komunikatory społeczne, mogą być niewystarczające i aby zapanować nad ryzykiem powstania chaosu informacyjnego, proponuje wykorzystanie specjalizowanych internetowych narzędzi komunikacji, których przykłady omawia w opracowaniu Internetowe narzędzia komunikacji – czyli jak zapanować nad chaosem informacyjnym. Z kolei Adriana Piechota w artykule Social media – sprawne narzędzie komunikacji w środowisku naukowym, w celu pokazania m.in. możliwości popularyzowania, reklamowania niekomercyjnych działań o charakterze naukowym w Internecie analizuje profile naukowe wybranych instytucji i poddaje ocenie ich konta na dwóch dużych portalach społecznościowych: Instagram oraz Facebook. Najbardziej znanym i uznanym narzędziem komunikacji naukowej są czasopisma naukowe. Anna Matysek w pracy Cytowania dokumentów elektronicznych w wydawnictwach naukowych porusza problematykę stylów cytowania i narzędzi do zarządzania bibliografią. Przedstawia m.in. wyniki analizy stosowania norm i standardów opisów bibliograficznych dokumentów elektronicznych przez wybrane wydawnictwa naukowe; porównuje publikowane na stronach internetowych wydawnictw instrukcje dla autorów, systemy powołań, zasady tworzenia przypisów bibliograficznych i sprawdza ich zgodność z normą PN-ISO 690. W artykule „Nowa Biblioteka. Usługi, Technologie Informacyjne i Media” narzędziem popularyzowania nauki (analiza bibliometryczna czasopisma) Marta Gawlik i Anna Gawinek przedstawiają wyniki przeprowadzonej analizy bibliometrycznej tego periodyku. „Tradycyjny” rodowód cechuje także inne narzędzie ułatwiające komunikację w nauce – bibliografię. Wyniki analizy bibliometrycznej pewnego wycinka bibliografii poloników prezentuje Katarzyna Janczulewicz w pracy Polska bibliologia i informatologia w polonikach zagranicznych wydanych w latach 2001–2014 w krajach sąsiadujących z Polską. Raport z przeprowadzonego badania.
Tom zamyka komunikat Agnieszki Magiery: Retrokonwersja i tworzenie dostępów do pełnych tekstów – stare i nowe zadania dla bibliografii regionalnych. Autorka opisuje architekturę bazy Bibliografia Regionalna oraz przedstawia problemy i rozwiązania związane z trwającą retrokonwersją dawnych opisów bibliograficznych i tworzeniem sieciowych połączeń pomiędzy rekordami bibliograficznymi a pełnymi tekstami – publikacjami w bibliotekach cyfrowych.
Każdy zeszyt „Nowej Biblioteki” uzupełnia przegląd recenzyjny i sprawozdania. W numerze 4/2017 opublikowano siedem sprawozdań z konferencji naukowych odbywających się w Polsce od maja do sierpnia 2017 r. oraz recenzje trzech interesujących książek, które autorki omówień rekomendują czytelnikom.

Na niniejszy tom „Rocznika Bibliologiczno-Prasoznawczego” składają się artykuły podejmujące zagadnienia polskiego czasopiśmiennictwa postrzeganego przez pryzmat nauk bibliologicznych oraz nauk o mediach.

Przygotowanie książki poświęconej Janowi Muszkowskiemu motywowane było przede wszystkim zamiarem ponownego podjęcia dyskusji o jego poglądach, koncepcjach naukowych, dorobku i osiągnięciach z perspektywy nowoczesnej nauki o książce. W poszczególnych artykułach poddano analizie: sylwetkę i działalność organizacyjną uczonego, paradygmaty oraz koncepcje leżące u podstaw jego teorii książki, dzieła naukowe i popularyzatorskie profesora oraz współczesne kontynuacje jego myśli. Szczególnym zainteresowaniem badaczy cieszy się sformułowany na łamach publikacji system książki, powstały z uwzględnieniem paradygmatu pozytywistycznego. Dzięki krytycznemu opracowaniu, „Życie książki” Jana Muszkowskiego ma szansę na powrót do kanonu lektur bibliologicznych, ponadto stanowi lekturę po prostu pasjonującą. Niniejsza publikacja ukazuje szeroki zakres badań i działalności związanej z książką, specjalistycznym kształceniem i międzynarodowymi zasługami Jana Muszkowskiego. Stanowią też hołd środowiska naukowego i zawodowego dla wybitnego profesora w 60. rocznicę jego śmierci.

Biblioteka w nowym otoczeniu to kolejna książka z serii Nauka – Dydaktyka – Praktyka, tym razem autorstwa prof. dr hab. Jacka Wojciechowskiego. Jak pisze autor we wprowadzeniu: „nowe i zmienne okoliczności, w jakich znalazły się biblioteki, wywołują potrzebę sukcesywnej refleksji nad ich obecnym i przyszłym funkcjonowaniem. Takich opinii trochę jest, ale nie za dużo. Z założenia, że i ja mogę dodać do nich coś użytecznego wzięła się ta książka”.

W tekście mowa o problemach: oferty bibliotecznej i jej dostosowania do zmieniających się potrzeb oraz oczekiwań czytelników; zakresu i organizacji usług bibliotecznych z uwzględnieniem warunków ich realizacji według rodzaju bibliotek, które je świadczą (biblioteki akademickie, publiczne); tworzenia sieci bibliotecznej i rozwijania międzybibliotecznej współpracy na różnych płaszczyznach; udostępniania i odbioru piśmiennictwa oraz materiałów digitalnych.

Skrypt zawiera teksty będące nowym odczytaniem i uzupełnieniem dotychczasowych badań nad literaturą, kulturą i czytelnictwem młodego odbiorcy. Podobnie jak poprzednie tomy, został podzielony na trzy części: Młody odbiorca w literackim świecie, Młody odbiorca w świecie kultury oraz W bibliotekach i wśród książek. Część pierwszą tworzą teksty dotyczące: pisarzy tworzących na emigracji, próby przywrócenia twórców dwudziestolecia przez prywatnych wydawców czy piśmiennictwa religijnego. Podjęto również problem realizmu socjalistycznego w prozie dla młodego odbiorcy oraz planu 6-letniego w poezji dla dzieci. Omówiono także zagadnienia powieści dla dziewcząt i „powieści przygodowej” oraz kwestię przekładów z literatur obcych, a także literaturę lat 1945–1956 w świetle krytyki. Jeden z artykułów poświęcony został laureatom nagród państwowych za twórczość literacką dla dzieci i młodzieży w PRL-u. Artykuły zawarte w kolejnej części dotyczą czasopism dziecięco-młodzieżowych oraz polskich teatrów lalkowych dla młodego odbiorcy. Trzecia część skryptu obejmuje zagadnienia czytelnictwa oraz rozwoju bibliotek szkolnych, a także temat wydawców literatury dla dzieci i młodzieży. Publikacja adresowana jest do szerokiego grona badaczy kultury (bibliologów, polonistów, nauczycieli, bibliotekarzy), a także studentów kierunków humanistycznych. Recenzja książki ukazała się w czasopiśmie „Nowe Książki” nr 6/2014, s. 19–20 (Danuta Świerczyńska-Jelonek: Z nowej perspektywy).

Oddajemy do Państwa rąk kolejny tom „Rocznika Biblioteki Uniwersyteckiej”.
Na jego zawartość składają się artykuły z zakresu dziejów nauki, księgarstwa i informacji w Polsce, dalsze części to źródła i materiały, komunikaty i sprawozdania, recenzje.