Cierpienia młodego Wertera

Balladyna jest tragedią romantyczną należącą do kanonu polskiej literatury pięknej. Utwór utrzymany jest w konwencji baśniowej. Pojawiają się w nim postacie i motywy fantastyczne wywodzące się z polskich wierzeń ludowych. U źródła rozgrywającego się dramatu znajduje się żądza sukcesu i władzy za wszelką cenę, którą opętana jest tytułowa bohaterka. Z ubogiej chatki w lesie Balladyna trafi do królewskiego pałacu, ale jej kariera opłacona będzie zbrodniami, których piętna nie da się zmyć, i za które nie można ustrzec się przed gniewem Boga. Zaskakująco współczesna postać Balladyny przyczynia się do niegasnącej popularności utworu Juliusza Słowackiego. Utwór był i jest przedmiotem wielu głośnych inscenizacji teatralnych, adaptacji operowej, a także adaptacji filmowej z udziałem amerykańskiej gwiazdy Faye Dunaway.
Lektura dla klasy VIII i dla szkół średnich

Akcja toczy się w ciągu dwunastu miesięcy w polskiej wsi przełomu XIX i XX wieku. Na plan pierwszy wysuwają się dzieje rodziny Borynów i uwikłanej w jej losy młodej dziewczyny Jagny.

Język wilamowski w końcu XX wieku uznawany był przez naukowców za prawie wymarły. Jego genezy należy szukać wśród XIII-wiecznych osadników z Zachodniej Europy, którzy przybyli na tereny dzisiejszego miasta Wilamowice – małego miasteczka na pograniczu Śląska i Małopolski. Język rozwijał się w tej osadzie do 1945 roku, kiedy to na skutek powojennych prześladowań został oficjalnie zakazany. Kary za jego używanie oraz groźba wywózki na Ural lub do powojennych obozów sprawiła, że Wilamowianie prawie całkowicie porzucili język przodków.

Dzięki pracy lokalnych aktywistów i środowisk akademickich, od początku XXI wieku prowadzone są intensywne działania, mające na celu rewitalizację języka wilamowskiego, którym obecnie posługuje się około 60 osób.

Niniejsza publikacja to kolejny kamień milowy w rozwoju wilamowskiej literatury, której tradycje sięgają XIX wieku. Ponadczasowa powiastka filozoficzna autorstwa Antoine’a de Saint-Exupéry’ego jest chętnie tłumaczona na wiele języków narodowych i rdzennych, do których dołącza również wilamowski.

At the end of the 20th century, the Wymysorys language was considered almost extinct. Its origins go back to the 13th century, when settlers from Western Europe came to the present area of Wilamowice - a small town on the border of Silesia and Lesser Poland. The language developed in this environment until 1945, when it was officially banned as part of post-war persecution. Penalization of its use and the threat of deportation to the Ural mountains or to post-war concentration camps meant that the Vilamovians abandoned almost entirely the language of their ancestors.

Thanks to the work of local activists and researchers, intense activities have been carried out since the beginning of the 21st century to revitalize Wymysorys, which is currently spoken by around 60 people.

This publication is another milestone in the development of the Vilamovian literature whose traditions date back to the 19th century. The timeless philosophical tale penned by Antoine de Saint-Exupéry has been translated into many national and minority languages, the number of which Wymysorys joins proudly.

Tristan, siostrzeniec i wasal Marka, króla Kornwalii, staje do walki z potężnym rycerzem Morhołtem. Zwycięża, ale jest śmiertelnie ranny. Od rychłej śmierci ratuje go siostrzenica Morhołta, córka króla Irlandii, piękna Izolda Złotowłosa.
Tristan wraca na dwór króla, który planuje ożenić się z właścicielką złotego włosa przyniesionego przez jaskółkę. Wasal wyrusza, by ją odnaleźć – przeżywa kolejne przygody, zabija smoka, terroryzującego Irlandię i w nagrodę otrzymuje rękę pięknej Izoldy, lecz przysięga, że zabierze ją do Kornwalii, aby została żoną króla Marka. Na statku oboje przez przypadek wypijają zaczarowane wino, po którym zakochują się w sobie…
Dzieje Tristana i Izoldy to jedna z najpopularniejszych historii miłosnych w literaturze. Powstała na motywach legendy celtyckiej związanej z opowieściami z cyklu arturiańskiego. Jej najstarsze pisemne wersje pochodzą z XII wieku; w najpełniejszej postaci została zrekonstruowana w 1900 roku przez Josepha Bédiera, a na polski przetłumaczona przez Tadeusza Boya-Żeleńskiego.

„Krzyżacy 1410” to historyczna powieść o toczącej się wojnie Polsko - Krzyżackiej w początkowych latach XV wieku. Książka ukazuje wspaniałe zwycięstwo polskiego oręża pod Grunwaldem ale także nieudane oblężenie Malborka. Kraszewski zręcznie wplata wątki beletrystyczne w tło historyczne okresu wojny jak i samej bitwy. Po prawie 20 latach od jej publikacji powieść Józefa Ignacego Kraszewskiego posłużyła Henrykowi Sienkiewiczowi do napisania znanego i zekranizowanego dzieła „Krzyżacy”.

Czyta: Małgorzata Regent

Utwór powstał w 1890 roku. W okresie tym pozytywistyczne, wzniosłe hasła asymilacji Żydów uległy zatarciu. Narastała nieufność i wrogość wobec wyznawców judaizmu. „Od wczoraj jakiś niepokój panuje w uliczce. Stary Mendel dziwi się i częściej niż zwykle nakłada krótką fajkę patrząc w okno. Tych ludzi nie widział on tu jeszcze Gdzie idą? Po co przystają z robotnikami, śpieszącymi do kopania fundamentów pod nowy dom niciarza Greulicha? Skąd się tu wzięły te obszarpane wyrostki? Dlaczego patrzą tak po ścianach? Skąd mają pieniądze, że idą w pięciu do szynku? …”